Bergamott
Bergamott oder Bergamotte (Citrus bergamia, ok woll Citrus aurantium subsp. bergamia) is en lüttje, suure Zitrusfrucht. Se hett de Form vun Beren un wasst an en Boom, de bi 4 m hooch weern kann.
De Frucht warrt in dat süüdliche Italien tagen un bringt Smack in den Earl Grey-Tee. Dor warrt Bergamottööl ut de Schellen vun unriepe Frücht for wunnen. De Naam kümmt vun de Stadt Bergamo in Italien vun her.
Up de Grundlaag vun en Gen-Unnersöken ut dat Johr 2000 warrt annahmen, datt Bergamott en Krüzung is twuschen Citrus limetta (en Zitroon-Soort) un Citrus aurantium (en Suerappelsien). Dat is nich klaar, of dat dor um en natüürliche, spontane Krüzung bi geiht. An un for sik kummt Citrus aurantium in dat süüdliche Vietnam vör.
Dat Ätheersche Ööl wat ut Bergamott maakt warrt, is bannig wichtig för de Parfümindustrie. In en ganze Reeg vun Parfüms is düt Ööl in. Dat is ok de wichtigste Bestanddeel vun Eau de Cologne un Fougère-Parfüms.
Bovenhen gifft dat noch en Bergamottkruut (Monarda fistulosa). Dor hannelt sik dat um en Plant ut de Familie vun de Pepermintplanten bi. Se kümmt in de USA vör un hett den Naam vun de Zitrusplanten her kregen, vunwegen den Röök, de ganz liek is.