Bertram Neville Brockhouse

Bertram Neville Brockhouse, CC, FRS, FRSC (* 15. Juli 1918 in Lethbridge, Alberta; † 13. Oktober 2003 in Hamilton, Ontario) weer en kanaadsch Physiker. 1994 wurr hüm de Nobelpries för Physik tospraaken.

Bertram Brockhouse

Leven

Bertram Brockhouse weer dat tweet vun veer Kinner vun de Ehelüüd Israel Bertram un Mable Emily Brockhouse (borene Neville). Sien eerst Levensjohren hett dicht bi Milk River verbrocht, bevör de Familie 1926 nah Vancouver umtrecken dee, wo he de King George High School 1935 afsluuten dee. Kört dorup is de Familie wegen de schlecht Verhältnisse wiels de Rezession nah Chicago umsiedelt, wo he sück as Laborassistent un mit de Reparatur vun Radios sien Levensünnerholt betallen dee. Aber ok in Chicago gung de Familie nich beter, so dat se 1938 nochmals umtrucken sünd, ditmal nah Vancouver. Nah Utbröök vun den Tweeten Weltkrieg hett he sück freewillig to de Royal Canadian Navy meld, hett 1944 en Elektroingenieurskurs an dat Nova Scotia Technical College afslooten un hett bitt o dat Enn’n vun den Krieg deent, wobi he meestens mit de Wartung vun de ASDIC-Utrüstung, den Vörlöper vun dat Sonar, befaat weer.

Nah dat Kriegsenn’n fung he Enn’n 1945 mit Ünnestütten vun dat Department of Veterans’ Affairs an de University of British Columbia mit dat Mathematik- un Physikstudium an. Nahdem he dat Vördiplom (B.A.) bestahn harr, wessel he 1947 an dat Deeptemperaturlabor vun de University of Toronto, wo he nah de dormals begäng Tiet vun acht Maand sien Diplom kreeg. 1949/50 weer he dor Lecturer. Nah sien Promotschoon 1950 (mit de Dissertatschoon The effect of stress and temperature upon the magnetic properties of ferromagnetic materials) kreeg he en Anstellung an datm Chalk River Laboratories, de kanaadsch Karnforschungsinrichtung un wurr 1960 Baas vun de Afdeelen för Neutronenphysik. 1952 weer he een Johr an dat Brookhaven National Laboratory. 1962 is he as Perfesser för Physik an de McMaster University in Hamilton (Ontario) wesselt, wo he bit to sien Emeriteeren 1984 bleev. 1967 bit 1970 stunn he de Physik-Fakultät vör.

Privates

In’n Mai 1947 hett he de Filmtechnikerin Doris Isobel Mary Miller heiraadt, de he tegen Enn’n vun sien Militärtiet kennen lehrt harr. De beid hemm söss Kinner, dorünner den Molekularbiologen Charles Leslie Brockhouse. Sien Hobby weern Operetten un Musicals. He is in Amateurproduktschonen vun Operetten vun Gilbert un Sullivan uptreden.

Wark

Bertram Brockhouse hett sück an dat Chalk River Laboratory, an dat 1946 de eerste Karnreaktor buterhalv vun de USA baut wurrn weer, mit de Neutronenstreuung befaat. Anfangs hett he dor ünner D. G. Hurst arbeit. De NRX Reaktor in Chalk River weer bit 1953 weltwiet de Reaktor mit den hööchsten Neutronenstroom. He hett dat eerste Dree-Assen-Spektrometer för Neutronen baut un sück in’n Wesentlichen mit dat Meeten vun Phononendispersionen dör de inelastische Neutronenstreuung befaat. 1955 gelung hüm de Upnahm vun de eerst Dispersionskurv för Phononen, upnommen för en Aluminiumkristall. Bald dorup hett he sück dat Ünnersöken vun Spinwellen in Magnetit-Kristallen towennd un hett de Magnonen opdeckt (dat heet, he hett deren Dispersionskurv upnommen). Ebenfalls 1957 führ he sien Rotating Crystal Spectrometer in, en hoochuplösend Spektrometer mit Floogtietmeeten, un 1958 wurr dat över 20 Johre lang an‘n Chalk River NRU-Reaktor bruukt C5 Triple Axis Spectrometer installeert, an dat völ Neutronenspektroskopiker traineert wurrn. 1957 wurrn de eerst Meeten vun sien Grupp an Halfleitern (Germanium) maakt. Sien Grupp hett ok Fleetigkeiten un fleetig Helium mit Neutronenstreuung ünnersöcht un hett 1961 de Kohn-Anomalie experimentell nahwiest.

Bertram Brockhouse wurr 1994 tosommen mit Clifford Glenwood Shull mit den Nobelpries för Physik „für ihre Entwicklung von Techniken zur Streuung der ungeladenen Kernteilchen“ (womit Neutronen meent sünd) uttekent.

Utteknungen (Utwahl)

• Oliver E. Buckley Condensed Matter Prize, 1962
• Fellow vun de Royal Society, 1965
• Centennial Medal of Canada, 1967
• Henry Marshall Tory Medal, 1973
• Liddmaat vun de American Academy of Arts and Sciences, 1990
• Nobelpries für Physik, 1994
• Duddell Medal des Institute of Physics

He weer Fellow vun de Royal Society of Canada un Liddmaat vun de Königlich Sweedsch Akademie vun de Wetenschapen. 1982 wurr he Offizier vun den Order of Canada (OC) un 1995 Companion (CC). Er weer Ehrendokter vun de McMaster University und der University of Waterloo.

Literatur

• Bertram N. Brockhouse, in: Internationales Biographisches Archiv 03/2004 van’n 5. Januar 2004, in dat Munzinger-Archiv (Artikelanfang free afroopbar)
• John R. D. Copley: Bertram Nevil Brockhouse. In: Physica B, Band 136, 1986, S. xxvii

Weblinks

• Indrag up de Sieden vun den Nobelpries (engelsch)
• Kanaadsch Nobelpriesdräger (Memento von’n 21. Februar 2001 in dat Internet Archive) (engelsch)
• Indrag up de Sieden vun de Royal Society, London (engelsch)