Bismarcktoorn (Stood)

De Bismarcktoorn in Stood weer en Toorn, de von 1895 bet 1962 in Stood op’n Swarten Barg stünn. Dat weer een von vele Bismarcktoorns, de in düsse Tied in dat Düütsche Riek boot worrn sünd.

De Bismarcktoorn 1895

Historie

An’n 10. April 1886 is in Stood en Verschönerungsvereen grünnt worrn. Noch an’n sülven Dag hebbt Stadtbomeester Fröhlich un de Wienhändler Johann Grube en Andrag stellt, op’n Swarten Barg en Utsichtstoorn to boon. Dat is toeerst aflehnt worrn, von wegen dat nich kloor weer, ’keen de Kösten dregen schull. Aver dor is en Fonds inricht worrn, in den Spennen sammelt worrn sünd. Bet April 1894 weer de Fonds op 2900 Rieksmark anwussen. Johann Grube hett denn Garantie geven, dat he noch 1000 Mark tosätzlich sammelt, un in’n Oktober 1894 hett de Vereen beslaten, den Toorn to boon. De Genehmigung von’n Magistraat keem an’n 21. Dezember 1894 un an’n 16. März 1895 keem de Besluss von’n Verschönerungsvereen, dat de Toorn to Ehren von Otto von Bismarck, de an’n 1. April 1895 80 Johr oold worrn is, Bismarcktoorn heten schall.

De Boarbeiden füngen in’n April 1895 an, Richtfest weer an’n 3. August 1895 un Inwiehung an’n 29. September 1895.

An’t Enn hett de Toornbo 7530 Mark köst.

De Toorn weer ut rode Klinkers boot, de op en Ünnerbo von Sandsteen stünnen. De Opbo un de Trepp bestünnen ut Holt. De Toorn weer 22,50 Meter hoog, mit Fahnenmast sogor 30 Meter. Över’n Ingang weer to Ehren von Bismarck en Medaillon ut Bronz von’n Bildhauer Bruno Kruse ut Berlin anbröcht. De Entwurf to’n Toorn weer von Eduard Endell, he harr em al 1887/1888 maakt.

In de Tied von’n Tweten Weltkrieg is de Toorn as Flugwache för den Gefechtsstand von de 2. Jagd-Division bruukt worrn, de in’n Bunker Sokrates op’n Swarten Barg ünnerbröcht weer. Na’n Krieg sünd 1945 bet 1947 de hölten Delen von’n Toorn as Brennholt utboot worrn. In de Johren 1950 hett dat Plaans geven, den Toorn wedder hertorichten, wat aver an dat Geld scheitert is.

As denn op’n Swarten Barg dat Krankenhuus Stood nee boot worrn is, is de Toorn an’n 2. April 1962 sprengt worrn.