Clemens vun Rom

Clemens I., ok Clemens Romanus bzw. Clemens vun Rom (* um 50 in Rom; † 97 (oder 101) in Rom oder up de Krim), wurrd to de Apostolischen Vätern tellt. He weer as Bischop vun Rom tweet oder dart Nahfolger vun den Apostel Petrus. He gellt as Verfaater vun den Eersten Clemensbreef un is de eerste bedüüdende Gestalt vun dat Christendom nah Paulus von Tarsus, vun de dat umfangriek un seker Bornmaterial gifft.

Clemens von Rom up en Mosaik ut dat 11. Johrhunnert in de Sophienkathedrale (Kiew)

Leven un Wirken

Giovanni di Paolo – Paapst Clemens (um 1475), Musée du Petit Palais (Avignon)

Amt Büsum-Wesselburen: Clemens up dat Wappen

Ut sien Leven is nich völ bekannt. Vermootlich weer he hellenistischer Jööd mit goot Kenntnis vun de Schriften un gründlich philosophisch Billen.

SIen Amtstiet as Bischop wurr up 88 bit 97 dateert, wat aber unseker is. In de List vun de Bischööp vun Rom wurrd he nah Petrus un Linus, aber vör Anaklet as dart (so Augustinus un Optatus vun Mileve) bzw. nah Anaklet as veert (so Irenäus vun Lyon) upführt. Eenige Forscher vermooden, dat he to de Deenerschap vun Titus Flavius Clemens höört hett, en in dat Johr 95 wegen „Gottlosigkeit“ henricht Vetter vun den Kaiser Domitian. Annern hollen sogor en Identität vun de beid för mögelk, as dat de Pseudoklementinischen Homilien ut dat 3. Johrhunnert nahleggen. Clemens weer dornah mit völ bedüüdend Mannlüüd ut de kaiserlich Familie (Flavier) verwandt ween hemm, un sien Vader weer mit den Kaiser tosommen upwussen.

Man kann Clemens vun Rom nich mit denClemens ut den Philipperbreef Vörlaag:Bibel identifizeeren, as Origenes dat dee. Wiel dat todem in dat 1. Johrhunner kienn monarkisches Bischopsamt geev – ok in den 1. Clemensbreef sünd blots Henwiesen up Älteste to finnen –, is de Fraag nah dat Dateeren vun sien Amtstiet vun minn Gewicht.

Wiels sien Wirkungstiet söllt sück führende Angehörige vun den röömschen Adel un vun dat Kaiserhuus den christlichen Glooven towennd hemm. Nah Tertullian sall de Apostel Johannes ebenfalls to de Tiet Rom dat Martyrium erleeden hemm.

De Kark San Clemente in Rom steiht angvblich över de Fundamenten vun sien Wahnhuus.

Clemens-Breefen

Clemens kreeg dör den later völ leest eersten Clemensbreef Bekanntheit. De düchtig lang Breef besteiht ut 65 Kapiteln. Dorin beschrifft he de Sitautschoon vun de röömsch Gemeend an dat Enn’n vun dat 1. Johrhunnert, de ok ünner Verfolgung fast in Gloov un Leev tosommenhull. De Breef dokumenteert den banig fröhen judikativen Infloot vun de Bischöp vun Rom up anner Gemeenden oder tominst den Versöök dorto. De is för de Geschichte vun dat Paapstdom vun groot Interesse. Clemens erinnert doran, „dass den einzelnen Gliedern des Leibes Christi gemäß der empfangenen Berufung verschiedene Dienste und Aufgaben zukommen. Die Unterscheidung der hierarchischen Ämter von den Diensten der Gläubigen stellt dabei kein Problem dar.“ To’n eersten Mal in de christliche Literatur bruukt Clemens de greeksch Beteeken laikos (Laie), wat Lidd vun laos (Volk Gottes) bedüüd. Affaat wurr de Breef wohrschienlich kört nah de Verfolgung dör Domitian (95–96 n. Chr.). Anlaat dorto geven Wirren in de Gemeende vun Korinth; eenige jüngere Liddmaaten vun de Gemeend harrn sück tegen de Öldsten (Presbyter) erhaben un se ut hör Stellung verdrängt.

Annner Clemens toschreven Breef gellen dörgahns as nich authentisch. De tweet Clemensbreef is, ok wenn he nich vun Clemens stammt, dennoch bedüüdend as vermootlich öldste erhollen nahneetestamentlich christliche Predigt.

Legende

Martyrium vun den hl. Clemens, Gregor Winck, Slottkark Liebenburg, 1758

In dat 9. Johrhunnert wurr de Legende populär, dat Clemens as Merteler up de Krim storven weer; fröhere Borns schrievt hüm dorgegen en natürlichen Dood to. De Legende nah wurr de hillige Clemens an en Anker in’t Meer versenkt. Up den Meeresgrund sall en Tempel entstahn ween, in den sien Gebeene upbewohrt würrn. Eenmal in’t Johr, so heet dat wieder, harr sück dat Meer up wunnersam Wies deelt un den Pilgern en Weg to den Grafftempel mögelk maakt. Dat wurrd sogot seggt, dat inst en lütt Kind in den Tempel vun de Moder vergeeten wurrn un een Johr later, as de Tempel weer togänglich weer, unversehrt herutkommen weer.

Nah de Legende Leben des Konstantin funnen de Slawenapostel Kyrill un Method an dat Swaart Meer sien Graff, hemm de Gebeene mitnommen un hemm de bi hör latere Reis nah Rom den Paapst Hadrian II. as Reliquie schunken.

Verehrung

Tallriek Karken in Middel- un Westeuropa sünd den hilligen Clemens weeht. He is todem up dat Wappen vun dat Amtes Büsum-Wesselburen dorstellt. Sien evangeelsch, anglikaansch un röömsch-kathoolsch Gedenkdag is de 23. November, de Dag vun sien Bisetten, de ok as „Ankerdag“ betekent wurrd. Dorneben finnen sück as Gedenkdaag ok de 24. November (orthodox un armeensch), de 25. November (orthodox un koptisch) as ok de 4. Januar, de 22. April un der 10. September (orthodox). In Sevilla finnd jedes Johr an’n 23. November en groot Prozession mit den in de Kathedrale verwohrt Reliquien vun den Hilligen statt, denn an’n Dag vun den hl. Clemens in dat Johr 1248 wurr de Stadt vun Ferdinand III. ut de Hannen vun de Mauren torüch erobert (reconquista).

Dorstellung

Clemens von Rom (rechts) neben Martin von Tours in Sant’Apollinare Nuovo (Ravenna, 6. Jh.)

De öldste bekannte Dorstellung vun twiefelhafter Toordnung, up de fröh de Märtyrerbischop Clemens erkannt wurr, stammt ut dat 4. Johrhunnert un befinnd sück up en Fresko in de Ünnerkark vun San Clemente in Rom. Ok in San Paolo fuori le Mura gifft dat en Imago clipeata (Medaillon) ut dat 6. Johrhunnert. Ebenfalls ut dat 6. Johrhunnert stammt de Dorstellung up de Mosaiken von Sant’Apollinare Nuovo in Ravenna, de hüm in Tunika mit en Mertelerkroon in de Hannen wiest. Tallriek middelöllerich byzantiensch Dorstellungen vun den hl. Clemens können wegen de Ähnlichkeit mit Klemens vun Ankara nich seker toordnet wurrn, sofern de Identität nich dör Inschriften sekert is.

In‘n Westen wiesen middelöllerich Dorstellungen vun den hl. Clemens en Bischop mit generellen Attributen as Tonsur, Pallium un Book; af un to hollt he en Staffkrüüz. Seltener sünd Dorstellungen mit Anker oder Fisch. In Eenzelszenen wurrd he ünner annern mit en Möhlsteen um den Hals ut en Boot in’t Meer schmeeten. Bildnisse ut Laatgotik un Fröhrenaissance wiesen hüm mit de Paapstkroon. En syrische Bookminiatur ut dat 12. Johrhunnert, de in de Universitätsbibliothek vun Cambridge upbewohrt is, wiest den Schriever vun de Klemensbreef as Schriever mit Boort mit biblisch Schriftrullen sittend an en Schrievdisch.

Patronat

He is Patron

• vun Solingen, Drolshagen, Sevilla, Aarhus, Compiègne, Steenwijk (NL) un de Krim, insbesünnere vun Inkerman, dat hüm in’t Wappen drocht;
• de Seelüüd, Hootmaker, Barglüüd, Steenmetzen, Marmorarbeiter, as ok in de Steiermark de Holtfäller;
• de Kinner;
• bi Storm un Gewitter;
• gegen Watergefphren un Kinnerkrankheiten
• de St. Klemens Kommende Düörpm

Schriften (Utwahl)

• Die Reisen des Petrus – Recognitiones Clementis – Bericht des Klemens von Rom an Jakobus, den Bruder Jesu, über seine Reisen mit Petrus, dem Apostel Christi und Bischof von Rom. Übersetzt von Daniel A. Erhorn. Spohr, Lympia (Zypern) 2021 (pseudoklementinische Rekognitionen).

Literatur

• Friedrich Gerke: Die Stellung des ersten Clemens-Briefes innerhalb der Entwicklung der altchristlichen Gemeindeverfassung und des Kirchenrechts (Dissertation), Berlin 1931
• Friedrich Wilhelm Bautz: CLEMENS I. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 1, Bautz, Hamm 1975. 2., unverännert Uplaag. Hamm 1990, ISBN 3-88309-013-1, Sp. 1048–1049.
• Karlmann Beyschlag: Clemens Romanus und der Frühkatholizismus. Untersuchungen zu I Clemens 1-7 (= Beiträge zur historischen Theologie. 35). Mohr, Tübingen 1966.
• Bernhard Gallistl: Klemens von Rom und sein Kult auf der Krim. In: Würzburger Jahrbücher für die Altertumswissenschaft. Neue Folge, Band 45, 2021, S. 101–143.
• Johannes Hofmann: Unser heiliger Vater Klemens. Ein römischer Bischof im Kalender der griechischen Kirche. Trier 1992.
• Adolf Jülicher: Clemens 10. In: Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE). Band IV,1, Stuttgart 1900, Sp. 13–20.
• Douglas Powell: Clemens von Rom. In: Theologische Realenzyklopädie. Bd. 8, S. 113–120.
• Jochen Schmitt: Der heilige Märtyrerbischof Clemens von Rom. Leben, Martyrium und Werk. In: Theologisches. Bd. 46 (2016), H. 1–2, Sp. 71–84.
• Mario Ziegler: Successio. Die Vorsteher der stadtrömischen Christengemeinde in den ersten beiden Jahrhunderten. Habelt, Bonn 2007, ISBN 978-3-7749-3496-2.

Weblinks

Clemens I. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• DNB-Katalog
• Indrag in de Düütsch Digitale Bibliothek
• Indrag in dat Ökumenische Heiligenlexikon
• John Chapman Pope St. Clement In: Catholic Encyclopedia, Band 4, Robert Appleton Company, New York 1908.
• Clemens-Briefe (Online-Texte) (düütschh)
• Bibliothek der Kirchenväter (düütsch)
• Sankt Clemens up de Siet vun de Pfarrei Sankt Clemens Dortmund-Hombruch

Enkeld Nahwiesen

Vörgänger	Amt	Nafolger
Anaklet	Bischop vun Rom 88 - 97	Evaristus