Crna mačka, beli mačor

Crna mačka, beli mačor (op plattdüütsch so veel as „Swarte Katt, witten Kater“; dt. Titel: Schwarze Katze, weißer Kater) is de Titel vun en Filmkummedie vun den Speelbaas Emir Kusturica ut dat Johr 1998. De Film vertellt de Geschicht vun den Tater Matko un sien Söhn Zare. Wiel de Vadder versöcht, mit Help vun en Gangster dat grote Geld to maken, verkeikt sik Zare in de Deern Ida. De Film weer bi de Filmfestspelen vun Venedig hett Kusturica den Sülvern Löven kregen för de Beste Regie.

Filmdaten
Plattdüütsch Titel:	—
Originaltitel:	Crna mačka, beli mačor
Düütsch Titel:	Schwarze Katze, weißer Kater
Produkschoonsland:	Düütschland Frankriek Jugoslawien
Johr vun’t Rutkamen:	1998
Läng:	123 Minuten
Originalspraak:	Romani Serbische Spraak
Öllersfreegaav in Düütschland:	FSK 6
Filmkru
Speelbaas:	Emir Kusturica
Dreihbook:	Gordan Mihić
Produkschoon:	Karl Baumgartner
Musik:	Nele Karajlić Vojislav Aralica Dejan Sparavalo
Kamera:	Thierry Arbogast
Snitt:	Svetolik Mika Zajc Mirjana Kicović
Szenenbild:	Milenko Jeremić
Kledaasch:	Nebojsa Lipanović
Dorstellers
Branka Katić: Ida Florijan Ajdini: Zare Destanov Bajram Severdžan: Matko Destanov Srđan Todorović: Dadan Ljubica Adzović: Šujka Zabit Memedov: Žarije Destanov Sabri Sulejmani: Grga Pitić Jasar Destani: Grga Véliki Adnan Bekir: Grga Mali Salija Ibraimova: Aphrodita

Inholt

De Tater Matko holt sik Geld bi Grga Pitić, den besten Fründ vun sien Vadder. Dormit will he sik en poor Waggons illegal Benzin köpen, dat he ok mol richtig wat verdeent. Dree vun de vermoodt twintig Tankwaggons künn he dormit betahlen, för de restlichen versöcht he sien Bekannten Dadan mit ran to kriegen. As de Koop afwickelt warrn schall, geiht för Matko allns scheef: Dadan benüsselt em un klaut all twintig Waggons. Later, as Matko wedder waak warrt, vertellt he em, dat sien Lüüd vun keen Tog höört hebbt. Dorto noch is ok dat Geld, dat Grga Pitić em schenkt harr, weg. Dadan dorgegen is op mol in’n Besitt vun eenige grote Schiens. Dat Geld vun Dadan, dat de för de Waggons rutgeven harr, kann Matko natürlich ok nich torüchgeven. Dorüm schall he sien Söhn Zare mit Dadan Süster Aphrodita heiraten. Wenn nich, weer sien Leven nix mehr weert. Zare will de lütte grantige Fro aver nich heiraten, liekers seggt Matko to.

Zare hett intwüschen de vergnöögte Ida drapen un sik in ehr verkeken. Üm so duller reageert he op de Heiraat, de sien Vadder vör em plaant hett. Ok sien Grootvadder Zarije will de Hieraat hinnern, man ahn Matko sien Leven in Gefohr to bringen. He kriggt dat hen, an’n fastleggten Dag vun de Hochtiet dood to blieven. As de Traditschoon dat will, müss nu en Truertiet vun veertig Daag inholen warrn. Dadan besteiht liekers dorop, dat de Hochtiet stattfinnt. Also warrt Zarije wöörtlich nahmen „op Ies leggt“: Matko leggt em heemlich op’n köhlten Böhn un de Hochtiet kann afholen warrn. Kort vör de Troung kann Aphrodita aver utrieten.

To glieken Tiet sünd Grga Pitić un siene Enkelsöhns – de lange Grga Véliki un de fette Grga Mali – op’n Weg na Matko. De harr neemlich vertellt, dat Zarije dood weer, as he üm dat Geld anholen hett, vunwegen dat he op dat Mitgeföhl vun den Ollen hapen de. De will nu aver dat Graff vun sien besten Fründ besöken, wiel sien Enkelsöhn Grga Véliki em Sogren maakt, vunwegen dat de keen Fro afkriggt. De Rees hett nipp un naue Vörstellen dorvun, woans sien Fro wesen schall, neemlich mööglichst lütt. As he op Aphrodita dröpt, de weglopen is, verkiekt he sik foorts in ehr. Kort later kummt ok de Hochtietssellschop an. Na en korte Scheeteree steiht fast, dat en Dubbelhochteit afholen warrn schall: Grga Véliki schall Aphrodita heiraten, wiel Zare sien Ida kriggt.

De tweete Hochtietsfier warrt nu kloor maakt. Man, kort för de Dubbelhochtiet blifft ditmol de olle Grga Pitić dood, de korterhand to den doden Zarije op’n Böhn leggt warrt. Op wunnersome Wies warrt de beiden Frünnen wedder lebennig. Grga Véliki un Aphrodita warrt troet, wiel Ida un Zare besluten doot, ut dat Dörp uttorieten. Se roovt den Standesbeamten un sett över na en Luxusliner, de tofaalig jüst op de Donau vörbischippert. Op de Fohrt laat se sik troen. Dadan, de op Anwiesen vun Grga Pitić all dat tosamenklaute Geld an Matko torüchgeven mutt, warrt an’n Enn vun Ida un Zare noch sünners dull argert: Üm em sien groff Verholen torüchtobetahlen, saagt se dat Schiethuus an un geevt em en en Afföhrmiddel. Dadan fallt in de Gruuv un warrt so toletzt to’n Dummbüdel för allde Hochtietsgäst.

Kritik

• TV Movie 03/1999: Anfangs sitzt der westeuropäische Zuschauer mit offenem Mund im Kino und staunt: über die absurden Charaktere, die hässlichen Gesichter, die groteske Geschichte. Und so soll es in Europa zugehen? Doch spätestens nach einer halben Stunde hat der Kinomagier Kusturica den Zuschauer in seinen Bann geschlagen: Man will sofort an die Donau ziehen und ein Zigeunerleben führen. Ein verrückter Film, der einem warm ums Herz werden lässt.

• film-deenst 02/1999: Die orgiastische Verschmelzung von Musik und erzählerischer Form dient der Beschwörung einer vitalen Lebenslust, durch die gleichzeitig ein distanzierter Kommentar auf den Größenwahn von Emir Kusturicas Generation durchschimmert.

• Cinema 02/1999: Kraftstrotzende Familiengroteske. Dieser Film könnte Ihnen gefallen, wenn Sie Fellinis Roma und Gadjo Dilo mochten.

• Der Spiegel 02/1999: Eine Hommage an die Sinti-Kultur mit dem Charme eines Bauernschwanks.

Utteken

De Film weer för acht Filmpriesen vörslahn un is mit veer dorvun uttekent woorn:

• 1998: mit den Sülvern Löven vun de Filmfestspelen vun Venedig in de Kategorie Best Regie för Emir Kusturica
• 1998: mit den Laterna-Magica-Pries vun de Filmfestspelen vun Venedig för Emir Kusturica
• 1998: mit den Lütten goldenen Löven vun de Filmfestspelen vun Venedig för Emir Kusturica
• 1999: mit den Internatschonalen Pries för Film- un Medienmusik vun de Internatschonale Biennale för Film-Musik för Nele Karajlić

Anners wat

De Dreiharbeiten to den Film hebbt in Sommer 1996 in Slowenien un an de Donau in Surduk (Serbien) anfungen. An sik schülln de Arbeiten bit ton Oktober fardig wesen, man wegen slecht Weder in Jugoslawien müss dat ünnerbroken warrn, vunwegen dat de Film meist blots buten speelt. Eerst in’n nafolgen Johr weer dat Dreihn to Enn. De annern Opnahmen weern twüschen Juni un Oktober 1997 naholt. De Postprodukschoon weer in de eersten Hälft vun 1998.

Literatur

• Jörn Glasenapp, Claudia Lillge: Die Filmkomödie der Gegenwart. UTB 2008, ISBN 978-3-8252-2979-5, S. 88-109.

Weblenken

• Crna mačka, beli mačor in de Internet Movie Database (engelsch)