Culex
Culex (lat. cúlex, -icis, „Mugge“) is en Geslecht mank de Familie vun de Steekmuggen (Culicidae). Bit up düssen Dag sünd 768 Aarden bekannt, de dor tohören doot. 16 vun jem sünd ok in Europa tohuse. An meisten bekannt is in Middeleuropa de Slichte Steekmugge (Culex pipiens). En Reeg vun Aarden dreegt Viren over, de Krankheiten utlösen doot, as u. a. dat West-Nil-Virus (kiek bi Vekter).
| Culex | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Systematik | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Carl Linnaeus, 1758 |
Kennteken
ännernDe Deerter weert over’t Lief veer bit tein Millimeters lang. Just as bi all Steekmuggen hefft de Seken, gegen de Heken over, en Steekrüssel un könnt dor de Huud mit dörsteken un Blood sugen.
Wie Culex-Muggen leven doot
ännernBi de meisten Aarden suugt de Seken Blood vun Söögdeerter, as u. a. den Minschen. En Reeg vun Aarden hett dat avers togliek ok up Vagels afsehn. Noch annere Aarden hoolt sik man bloß an Vagels, Pielepoggen oder Eerdkrupers. De Seken leggt de Eier normolerwiese in lüttje Scheepken boven up dat Water af. Annere Aarden leggt de Eier ok in Blatthuken, Astlöcker un lieke Saken, man ok in Waterstellen as Regentunnen af, de Minschen herstellt hefft. De Aarden, de ehre Eier in Blatthuken afleggen doot, leggt de enkelten Eier mit en Lage Jiddel umto af. Dat duert man bloß en poor Dage, denn kruupt de Larven al ut.
Systematik
ännernDat Geslecht Culex warrt tohopen mit Deinocerites in de Tribus Culicini insorteert. Hüdigendags weert 24 Unnergeslechter to Culex torekent. Dat Geslecht is up de ganze Eer to finnen, dat gifft ok en poor Aarden, de sünd vun’n Minschen in annere Eerddeele mitbrocht wurrn. Up de annere Siet gifft dat ok de wecken Aarden, de leevt as Endemiten man bloß in ganz lüttje Rebeden, u. a. up Eilannen in den Pazifik.
Culex dreegt Krankheiten over
ännernBi dat Sugen vun Blood vun vun allerhand Warveldeerter weert ok Krankmakers upnahmen. To düsse Krankmakers höört en bannige Tahl vun Viren. Vunwegen, datt se dör Liddfööt wietergeven weert, weert düsse Viren to de epidemioloogsche Grupp vun de Arboviren torekent. To düsse Arboviren, de vun Culex spp. wietergeven weert, höört Utlösers vun allerhand Enzephalitis, as dat West-Nil-Fever (Culex pipiens), de Japaansche Enzephalitis, St.-Louis-Enzephalitis (C. nigripalpus, C. pipiens, C. tarsalis), Kunjin-Enzephalitis (C. annulirostris), man ok Utlösers vun wat sachtere feverhaftige Krankheiten, as dat Chikungunya-Virus, Sindbis-Virus (C. pipiens, C. univittatus), Tahyna-Virus un Ross-River-Virus. Man ok Fadenwörmer as Wuchereria bancrofti un Brugia malayi weert vun Culex-Aarden wietergeven.
Literatur
ännern- John N. Belkin: The Mosquitoes of the South Pacific (Diptera, Culicidae). University of California Press, Berkeley 1962.
- Thomas Löscher, Gerd-Dieter Burchard (Rutg.), Werner Lang: Tropenmedizin in Klinik und Praxis. 4. Uplage. Thieme, Stuttgart 2010, ISBN 978-3-13-785804-1.
