Kilimandscharo

Kilimandscharo, ook Kilimandscharo-Massiv, vun 1902 bet 1964 Kaiser-Wilhelm-Spitze oder Wilhelmskuppe, engelsch Mount Kilimanjaro; Chagga: kilima ndjaro, „Barg vun dat Water“) is een Bargmassiv un de höögste Barg in Afrika. De Barg liggt in Noordoosten van Tansania un höört to dat Weltnaturarv vun UNESCO. Dat Massiv sett sik uut dree Stratovulkanentohope: de Shira, de Mawenzi un de Kibo. De Shira is öllste mang de dree, is al verlöscht, to’n groten Deel instört un nich groots meer as enen tackerigen Bargkamm. De Mawenzi, de middeslte Vulkaan, is middelwiel ook verlöscht un de tweethöögste Barg in Afrika. De jüngste Vulkaan van’n Kilimandscharo, de Kibo, is een Vulkaan, de slöpt, man noch aktiv is. Mit sienen 5895 Meter is dat de höögste Barg in Afrika. Dat Topp van’n Kibo bedeckt an de 11 Quadraatkilometers Gletschers un Iesfeller bedeckt, de man jümmer meer wegsmölt.

Kilimandscharo Kilimanjaro/Kilima ndjaro
Topp von’n Kibo Topp von’n Kibo
höögst Topp:	Kilogramm
Hööchd:	5.895 m över Suezkanaal
Land:	Tansania
Laag:	Oostanfrikaansch Gravenbröök
Kuntinent:	Afrika
Koordinaten:	3° 4′ S, 37° 22′ O

As een Bargmassiv dat vergleken med anner Bargkeden för sik alleen staat un kene anner Barge ümto to liggen het, het de Kilimandscharo ene veelfoldige Deer- un Platenwelt. De Savanne ümto is dröge un warm, de Barghängen hebbt verscheden Vegetatschooonzonen; van troopschen Regenwoold bet to Tundra.

To’n eersten Mal bestegen de Düütsche Hans Meyer und de Öösterrieker Ludwig Purtscheller den Barg 1899. Hüüdtodaag stiegt daar veel Lüde up, wiels dat nich besunners stuur is.

De Schriever Ernest Hemingway het de Romaan The Snows of Kilimanjaro schreven, wo se denn later hen ook noch een Film van maakt hebbt.

Topografie

Topografische Kaart med Mount Meru (links) un de Kilimanjaro

De Kilimandscharo liggt in’n Noordoosten vun Tansania, dicht bi de Grens med Kenia, 300 Kilometer süüdlich vun de Äquater un 270 Kilometer westlich vun de Indische Ozeaan. De Kilimandscharo steit in een Savannenlandschop, in’n Noorden van de Natschonaalpark Amboseli. Söventig Kilometer süüdwestlich van de Kilimandscharo liggt de Stratovulkaan Mount Meru, de noch jümmer vulkaansch aktiv is.

An de Süüddsiede van dat Bargmassiv liggt Moshi, de Höövdstad vun de Regioon. Up de Kilimandscharo sülvenst befind sik de oder anner bewoont Steden, sunnerlik op de minner steilen Süüdhängen, wo de Chagga leevt, een Volk, dat ene Bantusprake köört un de drüddgröttst Ethnie in Tansania is.

De Kilimandscharo is een Bargmassiv, dat free steit un ruugweg 45 Kilometers maal 90 Kilometer breid is. De Flach is 3885 Quadraatkilometer groot. Binnen de 45 Kilometer rund üm de Middelpunkt vun de Kilimandscharo fallt de Höögd bet to 4500 Meter af. Wanneer een de Kilimandscharo as enen Barg bekikt, is dat de höögste friestaan Barg op de Welt. Dat Massiv vun de Kilimandscharo sett sik uut dree Stratovulkanen tohoop, de an een liggt; vun West na Oost sünd dat de de Shira, de Kibo un de Mawenzi.

Digitaal Afbild van de Kilimanjaro uut’n Süden bekeken; vun links na rechts: de Shira (4005 Meter), de Kibo (5895 Meter) un de Mawenzi (5149 Meter).

Shira

Dat Shiraplateau

De Shira is een verlöscht Vulkaan med een vull instört Krater. De höögste Punkt – de Johnsel Point – befind sik 4005 Meter över de See. Meest heel de Flach vun de Shira besteit uut een Plateau, dat med Stenen överseit is un dat Shiraplateau heet. Düt Plateau het een Böverflach vun 6,2 Quadraatkilometer un liggt op een Höögd vun rund 3800 Meter. Döör de ringe Höögdunnerscheed twüschen dat Plateau un de Johnsel Point süüt de Shira as enen Bargkamm uut; daarümme bekeken de Inheemschen den Vulkaan ook nich as enen egen Barg. De Oostsiede vun dat Shiraplateau is med de Kibo verbunnen.

Kibo

De Kibo is de höögste Barg vun Afrika un de höögste Vulkaan buten Süüdamerika. De Vulkaan slöpt, het sachte Hänge un is de enige Deel van de Kilimandscharo, de alltieds med Snee bedeckt is. De Kibo het enen Krater, de noch sichttbaar is, an de 2,4 maal 3,6 Kilomeder groot is un up velen Steden instört is. Dat süüdlike Deel vun düsse Krater is 180 bet 200 Meter höger as de Rest. Na de Tanzania National Parks Authority un de UNESCO is de Kibo 5.895 m över de See hoog. Düsse Höögd geit up de Tied torügg, as de Ordnance Survey, de kartograafsche Deenst vun dat Verenigd Köninkriek den Barg meten het. As Forscher den Barg later meten, kemen anner Resultaten ruut un bet nu givt dat kene Höögdangaven, den alle tostemmt. 1999 meten Forscher to’n Bispeel 5892 Meter, 2008 kemen se op 5891 Meter un 2014 op 5888 Meter.

Anner bekannte hoge Punkten op de Kraterrand sünd Gillman’s Point un Stella Point, de je 5700 un 5752 Meter över de See liggt. Westlik van de Kraterrand liggt de 4640 Meter hoge Lava Tower, den Kibo sienen höögste Topp buten de Kraterrand. Vöör rund 100.000 Jaren Tied stört een Deel van den süüdwestliken Krater in. De Bröök, de so in’n Kraterrand upkomen is, dregt vandage den Naam Western Breach; de Slucht daar neern heet Great Barranco. Binnen Kibo sienen gröttsten Krater liggt een tweden, kringförmigen Krater med een Dörmeter van 1,3 Kilometer. Düsse Krater kreeg 1954 van de Briten de Naam Reuschkrater, na de düütsche Misschonaar Richard Reusch, de fievuntwintig Maal de Kibo bestegen is. De Kibo is med de Mawenzi verbunnen. Op een Höögd vun meest fiev Kilometer is düt Streek de gröttste alpine Tundra in’n troopschen Afrika.

• Markante Punkten op de Kibo
• 
  Foto vun boven
• 
  Lava Tower
• 
  Western Breach
• 
  Gillman’s Point
• 
  Uhuru Peak
• 
  De Kibo

Mawenzi

De Mawenzi

De Vulkaan Mawenzi is verlöscht. De Sieden vun de Mawenzi sünd stark verweddert un afdregen un an de Oostsiede is de oorsprüngliche Flank heel verswunnen. De Häng vun de Mawenzi sünd to steil, so dat Gletscher den Barg nich bedecken köönt.

In’n Noordoosten liggt twee depe Sluchten: de Oost-Barranco un de West-Barranco. Ook de Kraterrand is stark verweddert; an de Noordsiede is he sogaar heel verwswunnen. De Krater het so uut de Lucht bekeken de Form vun enen Hooviesen kregen. Vanaf de Kibo is alleen de höögste westlike Kraterrand to seen. So liekt de Barg meer enen Steenhümpel as enen Vulkaan. De höögste Punkt op de Kraterrand is de 5149 Meter hoge Hans Meyer Peak. Anner hoge Punkten sünd de Purtscheller Peak (5120 Meter) un de South Peak (4958 Meter).

Geologie

Allgemeen

De dree Vulkane, de tohoop den Kilimandscharo bild, sind een Deel van’n Gregorygraven, een Gravenbröök, de sik van Äthiopien bet Noord-Tansania streckt. De Gregroygraven is de ööstlike Deel van den Afrikaanschen Gravenbröök, ene Breeklinie up de Afrikaansche Plaat, de düsse Plate up lange Sicht uuteen breken maakt in de Somaalsche Plaat un de Nuubsche Plaat. In’n Ümlad van’n Kilimandscharo ligget verscheden Vulkanen, de ook to düssen Gravenbröök tohöört, to’n Bispeel aktive Vulukan Mount Meru, de Ol Dinyo Lengai un de inaktive de verlöschte Ngorongoro.

De Kilimandscharo kam up as de Folg van een Rege Uutbröök in lüttken Gebeed. De Uutbrökzenten liggen minner as veertig Kilometer uut een. Ümme de Kraters hebbt sik verstievte Lava un Steen afsett, so dat’t bargmaasiv lüüt bi lütt anwassen is un de Klimandscharo siene Form vandage kreeg.

Upstunds sind an de Böverflach van den dree Vulkanen negen Lavagruppe to unnerscheiden, Formatschoon uut stieve lava, de jeed för sik een egen Öller un Kompositschoon hebbt. Indem dat se verscheden Lavagruppen dateret hebbt, hebber Vulkanologen Insichten kregen woans sik de Kilimandscharo formt het. Se hebbt ruutkennt, dat de Vörgang an de twee Millionen Jaren duurg hebben mott. Ene grote Debatte is, wenn de verscheden Uutbröök exakt statfünnen. Noch minner seker is to seggen, of de dree Vulakne ene gemeensame Maamkamer hebbt. Upstunds is alleen de slapen Vulkaan noch aktiv, de Mawenzi u de Shira sind verlöscht.

Literatur

• Kurt Brunner: Frühe Karten des Kilimandscharo – Ein Beitrag zur Expeditionskartographie. In: „Cartographica Helvetica“, Heft 30 (2004), S. 3–9 (Vulltext).
• Richard Crane; Nicholas Crane: Kilimandscharo per Rad: Mit dem Mountain-Bike auf den höchsten Berg Afrikas. Schneider, München 1987, ISBN 3-505-09602-4.
• Jörg Diergarten: Kilimanjaro – Besteigung über Marangu- und Machame-Route. Reihe SYRO-Individual-Reiseführer Band 30, SYRO, Chöttingen 1983, ISBN 3-921885-07-8 (med ene Kaart).
• Christof Hamann, Alexander Honold: Kilimandscharo: Die deutsche Geschichte eines afrikanischen Berges. Verlag Klaus Wagenbach, Berlin 2011, ISBN 978-3-8031-3634-3.
• P. Werner Lange: Kilimandscharo – Der weiße Berg Afrikas. AS Verlag, Zürich 2005, ISBN 978-3-909111-16-9.
• P. Werner Lange: TraumBarg Kilimandscharo: Vom Regenwald zum tropischen Eis. Ein Reisebericht, AS Verlag, Zürich 2008, ISBN 978-3-909111-51-0
• Hans Meyer; Heinrich Pleticha (Ruutgever): Die Erstbesteigung des Kilimandscharo, Ed. Erdmann, Stuttgart 2001, ISBN 3-522-60281-1
• Fritz Rodulph, Percy Stulz: Jambo, Afrika. Brockhaus Verlag Leipzig 1970
• Alex Stewart: Kilimanjaro: A Complete Trekker's Guide Cicerone Press Limited, 2012.

Weblinks

Kilimandscharo. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• NASA Earth Observatory: Snow and Ice on Kilimanjaro (engelsch)
• G-O.de: Kilimandscharo – Weißer Riese in Gefahr

Footnoten