Lukasevangelium
Dat Evangelium na Lukas (gr. εὐαγγέλιον κατὰ Λουκᾶν, Euangelion kata Lukan), ok Lukas sien Evangelium oder kort Lukasevangelium, afkört Lk, is dat drudde Book vun dat Nee Testament in de Bibel. Vun dat Middeloller af an is dat updeelt in 24 Kapitels. Dat is een vun de veer Evangelien vun den christlichen Kanon un warrt, tohopen mit Markus un Matthäus sien Evangelium, to de Synoptischen Evangelien torekent.
Schriever
ännern
De Naam vun Lukas in de Overschrift vun dat Evangelium, so, as wi dat vundagen kennt, finnt sik in Handschriften eerst vun dat 2. Johrhunnert af an. Dat is an to nehmen, dat de Overschrift mit den Naam eerst over den Text schreven wurrn is, as dat dor um gung, den bibelschen Kanon tohopen to stellen. Vordem weer dat Evangelium anonym schreven wurrn.
Irenäus is de eerste ween, de na den Schriever vun dat Lukasevangelium forscht hett. Dat weer al in de tweede Hälft vun dat 2. Johrhunnert. Dor hett he ok an Lukas, den Frund un Macker vun den Apostel Paulus bi dacht. Over em steiht in twee Breeve vun Paulus wat to lesen:
- „Epaphras lett di gröten. He sitt hier mit mi for Jesus Christus in’t Kaschott. Just so grööt miene Mitarbeiders Markus, Aristarch, Demas un Lukas“ (Philemon 1,23-24)
- „Gröten doot Jo use leve Lukas, de Dokter, un Demas“ (Kol.4,14)
Irenäus hett sik ok an de Apostelgeschicht holen. Dat is jummers annahmen wurrn, de ehr Schriever weer desülvige ween, as de vun dat Lukasevangelium. Sunnerlich warrt düsse Ansicht stütt, wenn de Verteller vun de Apostelgeschicht in siene Vertellen vun de 3. Person Sg. oder Pl. in de „Wi-Form“, 1. Person Plural rover swutschen deit. Dor dutt he mit an, dat he sülms bi de Reis mit bi ween is. So steiht dor unner annern:
- „Wi föhren vun Troas slankweg na de Insel Samothrake, un an’n annern Dag sünd wi in Neapolis ankamen.“
Lukas schall na de christliche Legenn in Antiochia in Syrien to Welt kamen sien. Hüdigendags liggt de Stadt in de Törkei. He höör dor to de eersten Heidenchristen mit, de vun Paulus in dat Johr 40 to den christlichen Gloven brocht wurrn sünd. Dat heet, he weer bi Paulus ween up den siene tweede Reis vunwegen de Mission na Makedonien un Grekenland in dat Johr 51. Dat warrt annahmen, he weer en tiedlang in Philippi bi de christliche Gemeende bleven. En beten later schall he Paulus wedder na Jerusalem un denn later na Rom folgt sien (62). Na Paulus sien Dood schall he wedder in Grekenland leevt hebben. Dor harr he dat Evangelium schreven, dat sien Naam dregen deit. He schall denn mit 84 Johren in Achaia/Boötien sturven sien.[1]
In Kolosser 4,14 warrt Lukas en Dokter nömmt. Vunwegen dat in dat Lukasevangelium veel Geschichten in staht, wie Jesus Christus de Kranken gesund maakt hett, kann een dat Evangelium so verstahn, as gung dat sien Schriever um de „Kunst vun dat gesunne Leven“. Düt gesunne Leven, dat kreeg man ut den Gloven an Jesus Christus.
Later warrt ok seggt, Lukas, de weer en Maler ween. De billerhaftige Spraken in dat Evangelium scholl düsse Meenung stütten. So is dor up henwiest wurrn, wie Lukas vertellt, wie Johannes de Döper in siene Mudder Elisabeth ehren Buuk huppen deit, as he Maria (mit Jesus in ehren Buuk) ankamen sütt. Just so schall dat eerste Bild vun Maria vun Lukas maalt wurrn sien. Vundeswegen weer Lukas in dat Middeloller ok de Patron vun allerhand Malergillen. Dat is avers reinweg Legenn, wohrschienlich kummt de dor vun her, dat Lukas in sien Evangelium veel over Maria to seggen hett.
Sunnerlich, dat Lukas den Apostel Paulus kennt hebben schall un ok mit em unnerwegens ween hebben schall, is nich wohrschienlich. Wat in de Apostelgeschicht (man ok in Lukas sien Evangelium) steiht, passt to dat, wat ut Paulus siene egen Breeve rut to lesen is, nich tohopen. Wenn man de Berichte over Paulus siene Reisen in de Apostelgeschicht un in Paulus siene Breeve lesen un verglieken deit, mutt man annehmen, de beiden Schrievers harrn sik nich persönlich kennt.
Alltohopen mutt een hüdigendags seggen, dat de Apostelschöler Lukas nich de Schriever vun dat drudde Evangelium is. In de Wetenschop vun de Theologie is de Striet over düsse Frage in de moderne Bibelexegese avers jummers noch nich vun’n Disch. Sunnerlich in de angelsassischen Länner gifft dat in jungere Tied ok Wetenschopslüde, de meent, Lukas weer nu doch de Frund vun den Apostel un de Schriever vun dat Evangelium ween.
Belege
ännern- ↑ Josef Ernst: Lukas. Ein theologisches Portrait; Düsseldorp: Patmos, 19912; ISBN 3-491-77627-9