Nieg Testament
Dat Ne'e Testament is de twede Deel vun de Bibel.
Dat Ne’e Testament (Greeksch: Καινή Διαθήκη, Kainē Diathēkē) is de Naam för de christliche Schriften, de na’t Olde Testament schreven wöden. Et wödt ok mangs dat Greeksche Testament or de Nee’e Verbunnen nöömt. De originalen Texte wöden in Koine Greeksch vun diverse Autörs na 45 na Chr. un vör 140 na Chr. schreven. De Böök wöden met de Tiet to een Book binanner gättert over’nen Tietrum vun mehrere hunnert Johren. Dat Nee’e Testament is een zentralet Element vun’t Christendom un heff ene grote Rulle spöölt bi’t Entstahn vun de moderne westliche Werlt.
Böök
ännernOk wenn wat christliche Sekten in Meening ofwiekt vun wat för Böök nun to’t Nee’e Testament höört, is de grote Mehrheet vun enen Kanon vun Söventwintig Böök overtücht. Dat hett, dat disse 27 Böök autoritären Charakter hebbt, anners as t. B. annere christliche Böök ut de sölde Tiet. Bi de Kanon höört de fief geschichtlichen Böök, dat sünd de veer "Evangelien"; een Book over’t Werk vun de Apostels in de frohe Kerk (hierbi is besünners Paulus to nömen). Dit Book, de Apostelgeschicht, is togeliek ok een Vervolg to’t derde Evangelium; 21 frohe Brefe, schreven vun diverse Autörs un bestoht meest ut christliche Rööde un Instruktionen; Ene apokalyptische Prophezie, de, wat den Stiel angeht, up sik de 22. Breef is. Ok wenn de Tietaspekt för de Faders vun de Kanon wichtig west heff, is de Folge vun de Böök nich in strikt chronologische Order.
De Evangelien
ännernIetern vun de Evangelien vertellt over dat Werk vun Jesus vun Nazaret. De traditionelle Autor wödt äyt bi ieter Inleeden nöömt. Moderne Gelerden sünd sik dor vundaag nich heelmaals over eenig wel, woneer, or in wat för Förm ieter Evangelium in’n Beginn schreven wööd.
- Dat Evangelium nah Matthäus, wödt traditionell de Apostel Matthäus, Söhn vun Alphäus toschreven.
- Dat Evangelium nah Markus, wödt traditionell Markus de Evangelist toschreven, de as Dolmetscher vun Simon Petrus in Rom de sinne Erinnerungen opschreven had.
- Dat Evangelium nah Lukas, wödt traditionell Lukas toschreven, eenen Doktor un Mitarbeyder vun Paulus ut Tarsus.
- Dat Evangelium nah Johnnes, wödt traditionell de Apostel Johnnes, Söhn vun Zebedäus toschreven.
De eersten dree wödt meesttieden as de Synoptische Evangelien klassifizeert. Se hebbt stärk overeenkummende Berichte over Ereignisse in’t Leven vun Jesus. Dat Evangelium na Johannes steht dor üm sinne heelmaals eegenen Beschrieven vun Wunner un Utsegen vun Jesus, de anners nergens to finnen sünd, mehr vör sik sölds. Kiek dorför ok bi: Synoptisch Probleem
Apostelgeschicht
ännernIn dat Book vun de Daden vun de Apostels, of eenfach de Apostelgeschicht, wödt over de Daden vun de Apostels na de Dood vun Christus un dat Entstahn vun de Kerk vertellt. Traditionell wödt de sölde Lukas as de Autor sehn, de ok dat Evangelium schreven heff, wat ok vundaag vun kin Wetenschopper antwiffelt wödt. Beede Böök sünd an eenen Theophilus adresseert. De Apostelgeschicht is also quasi een Vervolg vun dat Evangelium.
Paulinische Breev
ännernBi de Paulinischen Breev (or Corpus Paulinum) wödt Breev reekend, de Paulus vun Tarsus traditionell toschreven wödt. Bi wat vun de Breev is sinne Autörschup twiffelhaft, un in eenen Fall (Hebräers) haast overall afstreden (kiek bi Kapitel over Autörschup unnern). Et wödt annömmen, dat Paulus sinne Breev an Schrievers dikteert heff, un in wat Fälle wödt extra schreven, dat `dit´ Paulus sinne eegen Handschrift is. Dat sünd dan meesttieden Gröten an’t Eende vun eenen Breef. Disse sünd unnern met een * markeert.
De Inholl vun dat Niege Testament
ännernDe Evangelien
ännernDe Geschicht vun de Gemeen
ännernDe Breven vun Paulus
ännern- Römerbreef
- eerste Korintherbreef
- tweete Korintherbreef
- Galaterbreef
- Epheserbreef
- Philipperbreef
- Kolosserbreef
- eerste Thessalonicherbreef
- tweete Thessalonicherbreef
- eerste Timotheusbreef
- tweete Timotheusbreef
- Titusbreef
- Philemonbreef
de anneren Breven
ännern- Hebräerbreef
- Jakobusbreef
- eerste Petrusbreef
- tweete Petrusbreef
- eerste Johannesbreef
- tweete Johannesbreef
- drütte Johannesbreef
- Judasbreef