Patricia Lee „Patti“ Smith (* 30. Dezember 1946 in Chicago, Illinois, USA) is en US-amerikaansch Lyrikerin, Punk- un Rockmusikerin, Singer-Songwriterin, Fotografin un Malerin. Se gellt as „Godmother of Punk“.[1][2]

Patti Smith (2007)

Biografie ännern

Patti Smith stammt ut en armer Öllernhuus mit religiöös Nähe to de Tüügen vun Jehova.[3] Se hett mit sössteihn Johr hör Schoolutbillen afslooten un dornah in en Fabrik arbeit. Mit 18 Johr kreeg se en Dochter, de se to Adoptschoon freegeeven hett.[4] Se truck nah New York City, hett dor in’n Sömmer 1967 den Künstler un later as Fotograf berühmt wurrn Robert Mapplethorpe kennen lehrt un hett mehrere Johren mit hüm tosommen leevt. Vun hüm stammen tallriek Fotografien, de deelwies för hör latere Plattencover bruukt wurrn.

1969 fung se an, hör vun de Beat Generatschoon beinfloot Poesie in Tietschriften as Rock un Creem bekannt to maken. Reisen hemm hör nah Frankriek führt, wo se ünner annern de Graffstäen vun hör Idole Jim Morrison un Arthur Rimbaud besöcht hett.[5] Hör Früendschap mit Lenny Kaye, Sam Shepard, Todd Rundgren un Tom Verlaine (dormals bi de Proto-Punk-Grupp Television) hett hör Moot maakt för hör eerste Single, Hey Joe in dat Johr 1974, in de Patti Smith de dormals jüst aktuelle Entführung vun Patty Hearst, de Enkelin vun den Zeitungsmagnaten William Randolph Hearst, verarbeiten dee. Nah eegen Utseggen weer för hör dat Singen vör allen en Mögelkeit, hör Gedichte vörtodragen, se weer „tofällig“ in de Musik lannd.[6] Se sülvst sücht sück in eerst Lien as Lyrikerin un schrifft jeden Dag disziplineert.

All Enn’n vun de 1960er Johren harr se ok eng Verbinnen to Rockmusikern knütt, vör allen to de New Yorker Avant Garde-Hardrockband Blue Öyster Cult. Mit deren Keyboarder Allen Lanier weer se vun 1971 bit 1978 tosommen un hett mit hüm in Manhattan in de Fifth Avenue wahnt. Se hett över Johren Texte för Songs vun de Grupp leefert, dorünner Baby Ice Dog, Career of Evil, The Revenge of Vera Gemini (bi dat se reziteert un singt), Debbie Denise, Fire of Unknown Origin und Shooting Shark.[7]

 
Patti Smith, 1976 in Kopenhagen

1975 keem Horses herut, de eerste LP vun de latere Patti Smith Group mit Lenny Kaye, Ivan Král, Richard Sohl un Jay Dee Daugherty. De Band wurr as Vörlöper un Vörbild vun de engelsch un amerikaansch Punk- un New-Wave-Bewegung. Patti Smith wurr todem to en groot Vörbild för de nee Fruenbewegung.

De free assozieernde Lyrik, de Patti Smith halbf oomlos, half synkopisch över blots schienbar primitiv Rockakkorde leggen dee, geev hör Songs un ok den vun hör wählt Coverversionen (Gloria vun Them, My Generation vun The Who) en upbegehren un nervösen Reiz.

1976 folg dat Album Radio Ethiopia. 1977 hett sück Smith bi en swooren Unfall up de Bühne twee Rüggwirbel braaken un muss länger utsetten. In dat Johr dorup hett se mit Easter hör eenzig Album herutbrocht, dat ok kommerziell spoodriek weer. De dorut utkuppelt Single Because The Night stammt ut en Tosommenarbeit mit Bruce Springsteen un reck in Grootbritannien Platz 5.[8] 1979 keem mit Wave hör för lang Tiet letzt LP herut.

 
Patti Smith in‘n Rosengarten (Mannheim) 1978

In de 1980er-Johren leev se mit hör Mann, den Gitarristen Fred „Sonic“ Smith (MC5) un de twee gemeensam Kinner torüchtrucken in Detroit un hett dor as Bookhändlerin arbeit. En Comeback-Anloop mit dat Album Dream of Life (1988) wurr dör den Dood vun Richard Sohl (1990) un vun hör Mann (1994) bremst. Se kehr dornah nah eegen Angaaven up de Bühne torüch, „um Geld to verdeenen“. Nah 1996 un dat Album Gone Again hett Patti Smith regelmatig nee Warken afleefert. 2002 hett se en Coverversion vun den Prince-Song When Doves Cry herutbrocht, un up hör in’n April 2004 herutbrocht CD Trampin’ is de Horses-Besetten mit Lenny Kaye un Jay Dee Daugherty to hören. In‘n April 2007keem hör Album Twelve herut mit twalf Neeaufnahmen vun Rockklassikern as Smells Like Teen Spirit vun de Band Nirvana un Gimme Shelter vun de Rolling Stones.

De Fotografien, de se över Johrteihnten mit hör Vintage Polaroid Land 250 Sofortbildkamera upnommen hett, wurrn up Utstellungen weltwiet wiest [9], ünner annern ok in en Utstellung mit Fotos vun Christoph Schlingensief, mit de se befrüend weer.[10]

Up de Berlinale 2008 wurr de Doku-Speelfilm Dream of Life (2007) vun Steven Sebring över dat Leven vun Patti Smith eerstmals upführt, mit den se sück mehr as teihn Johr befaat harr. Dat Sundance Film Festival hett den Film 2008 mit den „Excellence in Cinematography Award: Documentary“ uttekent.[11]

Patti Smith hett Paapst Franziskus in‘n April 2013 an‘n Rand vun en Generalaudienz up den Petersplatz sehn. Dormit hett se en Verspreeken inlööst, dat se bi de Wahl vun den Paapst geeven harr. [12] 2014 is se in’n Vatikan uptreden un hett up de Fraag antwoort, worum en Singersche, de hör eerst Plaat mit Jesus died for someone’s sins, but not mine (Jesus is nich för mien Sünden storven) anfangen leet, vör den Paapst singt:

“I had a strong religious upbringing, and the first word on my first LP is Jesus. I did a lot of thinking. I’m not against Jesus, but I was 20 and I wanted to make my own mistakes and I didn’t want anyone dying for me. I stand behind that 20-year-old girl, but I have evolved. I’ll sing to my enemy! I don’t like being pinned down and I’ll do what the fuck I want, especially at my age … oh, I hope there’s no small children here!”[13] – „Ich bin nicht gegen Jesus, aber ich war 20 und wollte meine eigenen Fehler machen und nicht, dass irgendjemand für mich stirbt. Ich stehe hinter diesem 20-jährigen Mädchen, aber ich habe mich weiterentwickelt […].“

För den in‘n November 2014 herutkommen Film Die Tribute von Panem – Catching Fire hett Smith den eegens verfaaten Song Capitol Letter upnommen.[14]

In‘n Dezember 2016 hett Patti Smith in Stockholm in Vertretung vun hör Früend Bob Dylan den hüm verleeht Nobelpries för Literatur an, wobi se ünner annern den Dylan Song A Hard Rain’s a-Gonna Fall vördragen dee.[15] Patti Smith hett doruphen den Essay How Does It Feel in‘n The New Yorker bekannt maakt, in den se vertellt, wu se dat Stück ünnerbreeken muss, wiel se överfull an Emotschonen weer.[16]

 
Rimbaud-Huus in Roche

2017 hett se dat Huus vun den franzööschen Dichter Arthur Rimbaud in Roche köfft. Rimbaud is in dem Oort upwussen un hett dor 1873 sien Wark Eine Zeit in der Hölle verfaat. Patti Smith schrifft in hör Autobiographie Just Kids över Rimbaud: „Ich umarmte ihn als Landsmann … als Verwandten, ja als heimlichen Geliebten“.[17]

Billerzyklus ännern

De Swiezer Maler Franz Gertsch hett Patti Smith en fiefdeeligen Billerzyklus vun grootformatig, fotorealistischen Porträts widmet.[18] Gertsch hett Smith eerstmals up en Vernissage vun sien Kölner Galeristen drapen.[19]

Utteknungen ännern

Böker ännern

 
Smith mit Jane Ciabattari, Präsidentin vun den National Book Critics Circle un Schriever John Reed.[25]
  • Seventh Heaven, Gedichtband, 1972.
  • A Useless Death, New York 1972
  • Kodak, Philadelphia 1972
  • Early Morning Dream ? 1973 (limiteert up 100 Kopien)
  • Witt, Gedichtband, 1973
  • Big Mouth, in: Sam Shepard, Angel City, Curse of the Starving Class & Other Plays, New York 1976 (tosommen mit Sam Shepard)
  • The Night, London 1976 (mit Tom Verlaine)
  • Ha! Ha! Houdini!, Gedicht, 1977.
  • Babel, Sammlung vun Gedichten, Prosa, Leedtexten un Teeknungen, 1978
  • Robert Mapplethorpe, New York 1987 (Herutgever: Patti Smith)
  • Flowers Mapplethorpe, Boston 1990 (Herutgever: Patti Smith)
  • Woolgathering. 1992.
  • Early Work, Gedichtsammlung (1970–1979), 1994
  • The Coral Sea, 1996.
  • Complete, Sammlung vun Leedtexten, 1998
  • Auguries Of Innocence, Gedichtsammlung, 2005
  • Just Kids. Die Geschichte einer Freundschaft, Autobiografie, Kiepenheuer & Witsch, Köln 2010 ISBN 978-3-462-04228-3[27]
  • M Train, autobiographische Texte, mit Illustratschonen („A roadmap to my life“). Alfred A. Knopf, New York 2015 ISBN 978-1-101-87510-0
  • Collected Lyrics 1970–2015. Bloomsbury, London 2015 ISBN 978-1-4088-6300-8
  • Devotion (Why I Write), Yale University Press, New Haven 2017 ISBN 978-0-300-21862-6[28]
  • Year of the Monkey. Knopf, New York, Toronto 2019, ISBN 978-0525657682.

Filme ännern

Literatur ännern

  • Patti Smith – American Artist. Fotografien vun Frank Stefanko, Vörwort vun Patti Smith. Grootformatig Bildband, Schwarzkopf & Schwarzkopf Verlag, Berlin 2007, ISBN 978-3-89602-729-0.
  • Michael Stipe: Two Times Intro: On The Road With Patti Smith. Little, Brown and Company, 1998.
  • Nick Johnstone: Patti Smith. Palmyra, Heidelbarg 1999, ISBN 3-930378-26-4.
  • Victor Bockris: Patti Smith. Krüger, Frankfort 2000, ISBN 3-8105-0435-1.
  • Martin C. Strong: The Great Rock Discography. Canongate Books Ltd., Edinburgh, 6. Uplaag 2002.
  • Simon Reynolds, Joy Press: The Sex Revolts, 1995. (Standardwark över Gender, Rebellion un Rock ‘n’ Roll).
  • Gero von Boehm: Patti Smith. 9. April 2010. Interview in: Begegnungen. Menschenbilder aus drei Jahrzehnten. Collection Rolf Heyne, München 2012, ISBN 978-3-89910-443-1, S. 712–721.
  • Henning E. Kuckuk: Patti Smiths kosmopolitische Stimme. Performances – Netzwerke – Autobiografie. transcript Verlag, Bielefeld, 2018; Print-ISBN 978-3-8376-4417-3, PDF-ISBN 978-3-8394-4417-7.

Presse ännern

Weblinks ännern

  Patti Smith. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Enkeld Nahwiesen ännern

  1. Vörlaag:Cite news
  2. Kate Davy: Lady dicks and lesbian brothers : staging the unimaginable at the WOW Café Theatre. University of Michigan Press, Ann Arbor 2010, ISBN 978-0-472-07122-7, S. 98.
  3. Patti Smith: Ich habe einen Traum. In: ZEIT ONLINE. (zeit.de [afropen an’n 21. August 2018]).
  4. Mark Paytress, Patti Smith’s Horses and the Remaking of Rock and Roll, utwiet Taschenbookutgaav 2010.
  5. Patti Smith: Just Kids. Kiepenheuer & Witsch, Köln 2010.
  6. Ich bin eine Spätzünderin. Interview mit Patti Smith in Weltwoche, 10/2016.
  7. Martin Popoff: Agents of Fortune: The Blue Öyster Cult Story, Bedford UK 2016
  8. Because the Night up Last.fm. Afropen an’n 29. April 2017.
  9. Viennale: PATTI SMITH: 28 PHOTOGRAPHS. 21. Oktober 2016, afropen an’n 27. Juni 2017.
  10. Patti Smith & Christoph Schlingensief. Nachlass Christoph Schlingensief – www.schlingensief.com, afropen an’n 5. Oktober 2020.
  11. Press & Industry — Sundance Film Festival. 28. Mai 2008, afropen an’n 15. Juni 2020.
  12. Punksängerin Patti Smith trifft Papst Franziskus. 11. April 2013, afropen an’n 29. April 2017.
  13. Vivien Goldman: Patti Smith on singing at the Vatican: ‘Anyone who would confine me to an old line is a fool’. The Guardian, 18. November 2014, afropen an’n 27. Juni 2017.
  14. „Hunger Games: Catching Fire“: Diese Songs sind auf dem Soundtrack! Promicabana.de. 1. November 2013, abgerufen am 29. April 2017.
  15. Nobelpreis-Zeremonie. Patti Smith erklärt ihre Bob-Dylan-Panne. Der Spiegel. 15. Dezember 2016
  16. newyorker.com: How Does It Feel
  17. Tobias Rüther: Mon Ami, go home! FAZ, 5. Juni 2017, afropen an’n 29. Juni 2017.
  18. Museum Franz Gertsch - Ausstellungen - Archiv - franz gertsch - patti smith. 28. Dezember 2019, afropen an’n 28. Februar 2021.
  19. Patti Smith / Museum Franz Gertsch. Afropen an’n 28. Februar 2021 (Swiezer Hoochdüütsch).
  20. Börsenblatt des Deutschen Buchhandels 47/2010 vom 25. November 2010, S. 12.
  21. 100 Greatest Artists of All Time. Rolling Stone, 2. Dezember 2010, afropen an’n 7. August 2017 (englisch).
  22. 100 Greatest Singers of All Time. Rolling Stone, 2. Dezember 2010, afropen an’n 7. August 2017 (englisch).
  23. The 100 Greatest Songwriters of All Time. Rolling Stone, August 2015, afropen an’n 7. August 2017 (englisch).
  24. Jährlicher Empfang für die Mitglieder der Kurie für Wissenschaft und Kunst. (Nich mehr online verföögbor.) In: bundespraesident.at. Archiveert von dat Original am 31. Oktober 2019; afropen an’n 8. Juni 2020.
  25. Smith hör Autobiografie Just Kids weer 2010 för den Pries vun den National Book Critics Circle nomineert, kiek Website des NBCC, abgerufen am 4. April 2020
  26. boren 1955. Jakobeit in der Übersetzer-Datenbank des VdÜ, 2019
  27. De Titel betreckt sück up de Früendschap tüschen Smith un hör Levensgefährten Robert Mapplethorpe un beschrifft buterdem de fröh Johren vun hör Loopbahn as bildend Künstlerin.
  28. Vörlaag:Cite book (eingeschränkte Vorschau in der Google-Buchsuche)