Stan Getz

Stan Getz (* 2. Februar 1927 as Stanley Gayetzsky in Philadelphia; † 6. Juni 1991 in Malibu) hörr över Johrteinten to de inflootrieksten Saxophonisten vun de Welt. Getz weer stilbildend in de Beriek vun den Cool Jazz, wenngliek he sien gröttsten populärmusikalischen Spood in sien Latin-Phase harr. Later weer he en herutragend Saxophonist vun de Mainstream un gull as elegant Melodiker, de mit elf Grammy Awards uttekent wurr.

Biografie

Boren as Söhn vun ukrainsch Inwanderer speel he to Anfang vun sien Karriere Altsaxophon bi Jack Teagarden (to de sien Band 1943 dörbrennt un de sück – um hüm to hollen – to sien Vörmund bestimmen leet), mit Nat King Cole, Lionel Hampton un eegen Gruppen, denn in de Big Bands vun Stan Kenton (1944/5), Benny Goodman (de de 16-Johrig wegen sien unriep Verhollen rutschmeeten hett^[1]), Randy Brooks (1946), Jimmy Dorsey un Woody Herman (1947–1949). Anfangs gullen Getz un sien Gitarrist Jimmy Raney as bekannt Vertreder vun den Westcoast- oder Cool-Jazz. De Tenorist weer tonächst en Pionier vun den Bebop. De Upnahmen, de he all vörher mit Horace Silver, Jimmy Raney un annern makt harr, wurrn in hör Relevanz eerst later richtig inschätzt.

Mit de Woody Herman Band kreeg he toeert gröötere Upmarksomkeit dör sien Speel in de Four Brothers-Sound. Bekannt wurr he 1947 dör sien Solo Early Autumn. Getz bleev bi Herman bit 1949 un arbeit denn as Bandleader (Stan Getz Plays up Clef), aber ok as Begleiter in Projekten vun Sarah Vaughan, Ella Fitzgerald, Dizzy Gillespie un bi de Jazz at the Philharmonic (JatP)-Tourneen.

En vun Stan Getz Upnahmen för Roost Records in de fröh 50ern: de 78er Shellack „Penny“

1954 wurr he to en Gefängnisstraaf veroordeelt, nahdem he mit en Speeltüüchpistole Drogen in en Aftheek in Seattle roven wull^[2]. Dornah leev he en Tiet lang nah en JatP-Europa-Tournee 1957/1958 half torüchtrucken mit sien sweedsch Fru in Kopenhagen, bevör he sück 1961 mit dat vun Striekers begleit Album Focus torüchmell.

Weltbekannt wurr Stan Getz Anfang vun de 1960er Johren dör sien Bossa-Nova-Upnahmen. Sien Version vun Desafinado (1962, auf Jazz Samba) tosommen mit de Gitarristen Charlie Byrd wurr en Hit. Sien gröttste Spood weer aber woll de Titel The Girl from Ipanema (1963), de he tosommen mit Astrud Gilberto, João Gilberto un Antônio Carlos Jobim up dat Album Getz/Gilberto inspeelt hett, dat hüm en Grammy inbrocht hett.

Nah sien Bossa-Nova-Phase speel he mit eegen Gruppen, to de u. a. Gary Burton, Chick Corea, Joanne Brackeen, Kenny Barron, Steve Swallow, Stanley Clarke, Miroslav Vitouš, Jack DeJohnette, Tony Williams, Roy Haynes anhörrn deen. He speel u. a. mit (den Pianisten) Bill Evans, Chet Baker, Elvin Jones, Diane Schuur, Peter Herbolzheimer, de Kenny Clarke/Francy Boland Big Band. Siet 1972 produzeer he sien Platten sülvst.

Siet 1985 weer he an de Stanford University as Dozent bi de Upbau vun dat Jazz Departement tätig. Af de 1980er Johren geev he ok weer Konzerte in Düütschland, dat letzt 1990 in de Münchner Philharmonie. He is noch wenig Maand för sien Dood an Leverkrebs 1991 in dat Öller vun 64 Johren uptreden.

Siet Anfang vun sien Karriere weer de sensible un privat to Utfälligkeiten neigend Künstler drogensüchtig; de Karriere weer dör Gefängnisupenhollen ünnerbraken. Vun de Heroin kunn sück Getz woll freemaken, sien Alkoholsucht hett he aber nie vullstännig överwunnen un wenn he ünner Alkoholinfloot stunn, kunn he ok utfallend wurrn. Trotz sien Drogen- un Alkoholprobleme hett he up de Bühne niemals verseggt.

Getz gellt as en vun de renommeertst Jazzmusiker, de ok vun sien Musikerkollegen anerkannt weer. De Oorsaak dorför liggen in sien groot melodisch Gespür un sien faken exquisiten Ton begründ. Getz is sowohl dör sien individuell Tonbildung as ok dör sien spezifisch Phrasierung sofort to erkennen. Bi’d Speel wirk he immer bannig kühl, meest deelnahmslos; sien Musik weer liekers hooch emotional, konzentreert un technisch absolut perfekt. He speel nie nich ekstatisch, aber trotz aller Verhaltenheit immer mit hööchst Intensität – de Inbegreep vun en Cool-Jazz-Improvisators.

Getz weer siet 1946 mit de Singerin vun de Krupa Band Beverly Byrne verheiraadt, mit de he dree Kinner harr. In tweet Ehe heiraadt he 1956 de Swedin Monika Silverkjöld, mit de he twee wiedere Kinner harr. Nah johrelang vergevlichen Kamp tegen sien Drogensucht wurr de Eh 1987 schett, de Vörmundschap över sien Kinner u teerst un tweet Ehe behull sien Ex-Fru.

Ehrungen

American Jazz Hall of Fame
1983: Big Band and Jazz Hall of Fame
1990: Bird Award
1990: International Academy of Jazz Hall of Fame

Diskografie (Utwahl)

1950 The Complete Roost Recordings (Roost, 1950–1954)
1954 Stan Getz at the Shrine, mit Bob Brookmeyer, Live
1956 For Musicians Only (Verve)
1961 Focus, mit Eddie Sauter Orchestra
1962 Jazz Samba, mit Charly Byrd (Verve)
1962 Big Band Bossa Nova (Verve/Polygram)
1963 Getz/Gilberto (Verve)
1963 Stan Getz with Guest Artist Laurindo Almeida (Verve)
1963 Jazz Samba Encore, mit Luiz Bonfá
1967 Sweet Rain (Verve)
1971 Dynasty (Verve)
1976 Best of Two Worlds, mit João Gilberto und Miucha
1976 Selections from Getz/Gilberto 76, mit João Gilberto
1981 The Dolphin
1982 Pure Getz (Concord)
1987 Serenity (Emarcy/Polygram)
1987 Anniversary (Emarcy 838 769-2)
1989/90 Apasionado (A&M 395 297-2)
1990 Billy Highstreet Samba (Emarcy/Polygram)
1991 People Time (Emarcy 510 134-2)

Literatur

Donald L. Maggin, Stan Getz, A Life in Jazz, Quill, 1996, ISBN 0-688-15555-3
Hans-Jürgen Schaal, Stan Getz: sein Leben, seine Musik, seine Schallplatten, Waakirchen, 1994, ISBN 3-923657-44-7

Weblinks

Born un Enkeld Nahwiesen

↑ Popsie Randolph in Hentoff/Shapiro Here me talkin to ya, Penguin 1955, S.359
↑ En Breef vun Getz dorto is in Hentoff/Shapiro loc.cit., S.359f afdruckt. He harr kien Pistole un wurr vun de Ladenbesitterin utlacht. As he torüch in’t Hotel anropen hett, um sück to entschuldigen, wurr dat Gespräch torüchverfolgt (so Getz). Up den Weg in’t Gefängnis hett he denn versöcht, mit Barbituraten Suizid to begahn.

[1] Popsie Randolph in Hentoff/Shapiro Here me talkin to ya, Penguin 1955, S.359

[2] En Breef vun Getz dorto is in Hentoff/Shapiro loc.cit., S.359f afdruckt. He harr kien Pistole un wurr vun de Ladenbesitterin utlacht. As he torüch in’t Hotel anropen hett, um sück to entschuldigen, wurr dat Gespräch torüchverfolgt (so Getz). Up den Weg in’t Gefängnis hett he denn versöcht, mit Barbituraten Suizid to begahn.

[1]

[2]