Militär
Militär sünd de Strietkräft vun en Staat oder vun en Grupp vun Staten, de sik tosamenslaten hefft. Düsse Strietkräft staht ünner Wapen un schöllt sik nödigenfalls mit Gewalt to Wehr setten gegen Truppen, de angriepen doot, oder schöllt ok süms angriepen. Tomeist schöllt se dor ok för sorgen, dat dat binnen en Staat Roh un Freden gifft.
Dat Woort „Militär“ kümmt vun dat franzöösche Woort militaire, wat nu wedder vun dat latiensche militaris kümmt, wat so veel heten deit, as „wat den Kriegsdeenst angeiht“. Dat Woort militaris hett siene Wuddel in miles, wat eenfach „Suldat“ heten deit.
Wat vun en Rull dat Militär speelt
ännernDat Militär hett de Upgave, in en Striet mit en butenlannschen Fiend düssen Fiend ünner to kriegen (Anners as de Polizei, de düsse Upgave binnenlannsch övernümmt). Fröher bedüüd dat tomeist, dat Kriegen föhrt wurrn sünd. Hüdigendags heet dat jummers mehr, dat de Freden sekert un bewahrt weern schall tosamen mit Truppen vun annere Länner, as in Bosnien-Herzegowina, in dat Kosovo, oder in Afghanistan un in de Midden vun Afrika.
Hüdigendags warrt dat Militär ünnerdeelt in de dree Deelstrietkräft Landmacht, Marine (Seemacht) un Luftmacht. In en Reeg vun Länner gifft dat noch annere Deelstrietkräft. In de düütsche Bundswehr gifft dat woll noch den Zentralen Deenst vun de Sanitäters un de Basis vun de Strietkräft, man de weert nich as Deelstrietkräft gellen laten, man höört to den Ünnerdeel vun de Organisatschoon to. Just so is dat mit de Natschonalgarde in de USA.
In Staten, de demokraatsch regeert weert, gifft dat en Unnerscheed twuschen de Polizei, de för de Sekerheit binnen dat Land tostännig is, un dat Militär. Man in Länner mit en Diktater is dat een mit dat annere dörmengelt. Faken hett dat Militär dor Polizeiupgaven. Dor schöllt denn upsternaatsche Lüde mit dalböögt weern.
Bi dat Militär gifft dat verscheden Deenstgraden. Dor is mit klar stellt, wer dor dat Seggen hett. Wer to dat Militär tohören deit, de mutt dor mit reken, dat sien persönliche Freeheit Grenzen hett un dat de Grundrechten för em bloß to'n Deel gellen doot.
All Strietkräft mütt
- ünner en gemeensam Kummando stahn. Düt Kummando is verantwoortlich gegen den Staat över
- sik unnerscheden vun de Zivilisten. Dor dreegt se Uniformen üm un Rangteken
- en System hebben, wo dat ganz kloor in regelt is, wer befehlen un wer hören mutt
- de Wapen apen wiesen.
Literatur
ännern- Hans Delbrück: Geschichte der Kriegskunst im Rahmen der politischen Geschichte, 4 Bn., [Berlin 1900–1920], nee upleggt bi: Walter de Gruyter, Berlin 2000, ISBN 3-11-016886-3.
