En Taxonomie (ooldgr. τάξις táxis ,Ordnung’ Reege un νόμος nómos ,Gesett’) is en eenheitlich Verfohren oder Modell, na dat Objekte na bestimmte Kriterien indeelt un in’e Reege brocht weert. Dor weert se in sunnerliche Kategorien oder Klassen (ok Taxa nömmt) bi insorteert.[1]

Taxonomie in de Biologie ännern

Grundlagen ännern

 
Hierarchie vun de taxonoomsche Indeelung (ohn Twuschenschreed)

As en Twieg vun Biologie befaat sik de Taxonomie dor mit, wie allens, wat leven deit (un ok de Viren) mit’nanner verwandt is un sorteert dat in en Systematik in. Düt Insorteern in en hierarchisch System passeert so, datt all Organismen (un Viren) mit en sunnerlichen Rang verbunnen weert, as Aart, Geslecht oder Familie.

En Taxon is in de Biologie en Grupp vun Organismen (oder Viren), de gemeensame Kennteken upwiesen doot un sik so vun annere Gruppen unnerscheedt. Mit dat Upstellen vun Taxa befaat sik de Taxonomie un geiht bi, de Organismen wetenschopplich in to delen. Dor hollt se sik an internatschonale Regeln for de bioloogsche Nomenklatur bi. Taxonoomsche Utbildung is en wichtigen Deel vun dat Studium in de organismische Biologie. .[2]

Dör dat Afgrenzen vun de sunnerlichen Taxa warrten Klassifikatschoon in en bestimmte Reege upstellt:


Up Platt Latien Bispeel
Domään Dominium Eukaryoten
Riek Regnum Veelzellendeerter
Afdeelung/Stamm Divisio/Phylum Chordatiere
Unnerstamm Subphylum Warveldeerter
Klass Classis Söögdeerter
Ornen Ordo Roofdeerter
Böverfamilie Superfamilia Kattenhaftige
Familie Familia Katten
Unnerfamilie Subfamilia Lüttkatten
Tribus Tribus
Geslecht Genus Ooldwelt-Wildkatten
Aart Species Wildkatt
Unneraart Subspecies Europääsche Wildkatt

De Slötel to de ganze Saak is hier de Aart (Species) bi. En bioloogsche Aart is en Grupp vun natüürliche Populatschonen, de sik bloß unner’nanner vermehren könnt un mit annere Gruppen nich (Reproduktive Isolatschoon). Datt se mit annere Aarden keen Kinner/Jungen kriegen könnt, hett nix mit üterliche Umstänn to doon, man dat is in de Lebewesen sülms anleggt vun de Biologie her. Düsse Definitschoon warrt as de beste Definitschoon for en Aart ankeken, wiel se sotoseggen objektiv“ is. „Man konn sogor seggen, de Indeelung na Aarden löppt up düsse Wies vun alleen“, vunwegen datt se „gegen annere Unnerscheede over bloß dor up kieken deit, datt mit annere Populatschonen keen Nakamen tüügt weern könnt.“[3] Man düsse bioloogsche Begreep vun Aart kann nich bi all Organismen bruukt weern (to lange Generatschonstieden, sexuell Vermehren unbekannt, Parthenogenese). Vundeswegen gifft dat ok annere Definitschonen vun Aart. So’n Definitschonen sünd de morpholoogsche Aart (dat is de Definitschoon, de an’n meisten bruukt warrt), de phylogeneetsche Aart (vunwegen Verwandschop in de Phylognese) oder de ökoloogsche Aart, bi de Aarden, de liek utseht (Morphologie) oder tominnst een bannig na de annere sleiht, as verscheden Aarden ankeken weert, wenn se man in ganz annere Gegenden vörkaamt.

Nadem Carl von Linné siene Systema Naturae hett rutgahn laten, hett sik de wetenschoppliche Nomenklatur mit twee Naams dörsett. De eerste Naam wiest up dat Geslecht (Genus), de tweede is de Binaam (Epitheton) for de Aart (Species). Bispeel: Anas platyrhynchos for de Graue Aant. Anas steiht for das Geslecht vun de Aanten an sik, un platyrhynchos maakt kloor, datt sik dat hier um de Aart „Graue Aant“ hannelt.

Kiek ok bi ännern

Belege ännern

  1. Taxonomie, in: Wolfgang J. Koschnik: Standardwörterbuch für die Sozialwissenschaften, Bd. 2, München London New York Paris 1993, ISBN 3-598-11080-4.
  2. Gerhard de Haan, Studium und Forschung zur Nachhaltigkeit, Bertelsmann Verlag, Builefeld, 2007, ISBN=978-3-7639-3564-2, Siet 123. Online=Google Books
  3. Ernst Mayr: Evolution und die Vielfalt des Lebens, Springer-Verlag 1979, ISBN 3-540-09068-1, S. 234f