Topaz (Film)
Topaz (op plattdüütsch so veel as „Topas“; dt.: Titel: Topas) is de Titel vun en US-amerikaanschen Spionaasch-Thriller ut dat Johr 1969. Dat Dreihbook vun den Film baseert op den glieknöömten Roman vun Leon Uris ut dat Johr 1967. Speelbaas weer Alfred Hitchcock, de den Film ok för Universal Pictures produzeert hett.
| Filmdaten | |
|---|---|
| Plattdüütsch Titel: | — |
| Originaltitel: | Topaz |
| Düütsch Titel: | Topas |
| Produkschoonsland: | USA |
| Johr vun’t Rutkamen: | 1969 |
| Läng: | 120 Minuten |
| Originalspraak: | Engelsch |
| Öllersfreegaav in Düütschland: | FSK 12 |
| Filmkru | |
| Speelbaas: | Alfred Hitchcock |
| Dreihbook: | Samuel A. Taylor |
| Produkschoon: | Alfred Hitchcock |
| Musik: | Maurice Jarre |
| Kamera: | Jack Hildyard |
| Snitt: | William H. Ziegler |
| Szenenbild: | Henry Bumstead |
| Kledaasch: | Edith Head |
| Dorstellers | |
| |
Inholt
ännernDe Film speelt to de Tiet vun’n Kollen Krieg in’t Johr 1962, kort vör de Kuba-Krise. De KGB-Beamte Kuzenov löpt mit sien Familie na de Amerikaners över. Wat vörher al vermoodt weer, bestätigt ok Kuzenov: Op dat Eiland vun Kuba sünd sowjetsche Militärtechnikers togang. Nu mööt de US-amerikaansche Agent Mike Nordstrom un sien franzööschen Fründ André Devereaux rutkriegen, wat op Kuba wohrhaftig Atomraketen statschoneert sünd oder nich. Na de Bedüden vun den Decknaam „Topas“ fraagt, deit Kuzenov so, as wüss he dorvun nix af.
Devereaux un sien Fro Nicole sünd tosamen mit jemehr Dochter Michèle un ehrn Ehmann François Picard ünnerwegens, de jemehrn Honnigmaand in New York verleven doot. Dor töövt Nordstrom in dat Hotel un besnackt André, en Insatz in en Hotel in Harlem to övernehmen. Dorbi schall he bi de kubaansche UNO-Delegatschoon wat över sowjetsche Militärakschonen op Kuba rutfinnen. André sett Philipe Dubois op Luis Uribe an, den Sekretär vun den Kubaner Rico Parra. Se kamt an de Ünnerlagen ran, wobi Uribe üm’t Leven kummt. Man, üm mehr ruttofinnen is dat nödig, na Kuba to reisen. Dor ünnerhollt André Kuntakt to Juanita de Córdoba, op de ok Parra scharp is.
Juanita schickt ehr Huusholler-Ehpoor Mendoza los, üm Biller vun Raketentransporten to maken. Man, dat Ehpoor warrt opdeckt un tofaten kregen. Togliek fallt en Macker vun Parra op, dat André in New York weer, as de Ünnerlagen roovt worrn sünd, so dat Parra argdenkern warrt. Ünner Folter gifft Carlotta Mendoza opletzt to, dat se vun Juanita schickt worrn is. Wiel Parra Juanita in’n Arm nimmt, schütt he ehr doot, üm ehr tomindst de Folter to sporen. Ehrn Doot warrt André eerst gewohr, as he wedder afflegen deit.
Torüch in Washington hett André de Mööglichkeit persönlich mit Kuzenov snacken un höört vun em, wat achter den Decknaam „Topas“ steiht: Hoge Beamte vun de Sûreté Nationale, de as Dubbelagenten för den KGB arbeiten doot. André flüggt torüch na Paris, woneem de Dochter Michèle ahn Spood versöcht, ehr Öllern – de intwüschen ut’nanner gahn sünd – wedder to versöhnen. Se bringt André na sien ollen Résistance-Fründ Jacques Granville, woneem Nicole op en Party is. Nicole seggt ehr Dochter aver, dat se nix an de Situatschoon hülpen kann, un neiht ut. Jacques vertellt, dat he sik in Nicole verkeken harr dormols, se aver André heiraat hett.
André dröpt sik dorophen in en Restaurant mit annere Lüüd un sett Henri Jarré ünner Druck, vunwegen dat de vertellen deit, dat de Överlöper man blots en Dubbelgänger vun Kuzenov weer. Jarré geiht glieks dorop na Granville, de em den Raat gifft, sinnig to blieven, vunwegen dat Devereaux an de Siet maakt warrt un Topas denn wieterarbeiten künn.
François, de as Journalist arbeit, warrt vun André op den Spionaaschring ansett. De fraagt bi Jarré üm en Interview an, sett em in’n Verloop dorvun aver ünner Druck. Opletzt seggt Jarré to, dat he sik mit André drapen will. Dorto kummt dat aver nich mehr, vunwegen dat Jarré vörher an de Siet maakt warrt un doot opfunnen warrt. François dorgegen is verswunnen. In den sien Wahnung is aver en Teknung vun Jarré to finnen, de he un Michèle mitnehmen doot. Vun Michèle ehr Wahnung ut versöökt se na François to söken. Ok Nicole hollt sik dor op. Op eenmol kummt François torüch mit en Wunnen an’n Arm. He vertellt André en Telefonnummer, de na’n Baas vun „Topas“ föhren schall. As Nicole nu de Teknung vun Jarré sütt, gifft se to, dat se wat mit Granville hett, de sik as Baas vun den Spionaaschring rutstellt. De Film ennt dormit, dat Granville, nadem he opflogen is, sik sülvst ümbringen deit.
Kritik
ännern- De New York Times weer 1969 een vun de wenigen Blööd, de sik goot över den Film utlaten deen. Vincent Canby weer andoon vun de fein komponeerten Szenen, vun de Ironie un de lütten snaakschen Saken. He loov HItchock as den egentlich Star vun den Film un taxeer den Thriller höger as Hitchcock sien Spionaaschthrillers Foreign Correspondent, Saboteur un Torn Curtain. Ok loov he, dat de Film ahn de tietgenöss’schen Kinoklischees utkeem un ok free vun den Agenten-Tüdelkraam à la James Bond weer.[1]
- De Evangeelsche Film-Beobachter (Kritik Nr. 26/1970, S. 29) oordeel, dat Hitchcock sien neesten Film na den Bestseller von Leon Uris düütlich achter Hitchcock sien fröheren Warken torüchbleven weer, ofschoonst he gegenöver de billigen Regenfilmen ut dat Genre dör rein Künnen överlegen weer.
Utteken
ännernTopaz weer för tohopen veer Filmpriesen vörslahn und is mit dree dorvun uttekent worrn:
Anners wat
ännernOk in Topaz hett Hitchcock sien tyypschen korten Cameo-Optritt. In de 27. Filmminuut is he in de Szeen an’n Flaaghaven New York-LaGuardia to sehn. As Claude Jade un Michel Subor jemehrn Optritt bi de Ankumst in New York hebbt, steiht he ut en Rullstohl op.
De Geschicht speelt in fief verscheden Städer un hannelt vun teihn mehr oder minner gliek wichtige Hööftpersonen, vun de nich een dat för dat Filmgenre tyypsche Bild vun en Helden opwiest. De eerste Faten vun’t Dreihbook is vun den Romanschriever Leon Uris sülvst vörleggt worrn, weer aver aflehnt, vunwegen dat dat nich to bruken weer. Hitchcock un de DreihbookschrieverSamuel A. Taylor hebbt noch bi’t Dreihn an’t Book arbeit.
För’t Enn weern twee ünnerscheedliche Szenen dreiht, de aver opletzt beide nich bruukt weern. In de eersten Szeenwill sik de franzöösche Agent Devereaux mit sien ollen Fründ Jacques Granville in en Footballstadion duelleren, nadem de sik as Verklicker rutstellt hett. Wiel François dorbi Sekundant is, töövt Nicole un Michèle bang vör’t Stade Charléty. Granville warrt dorbi aver vun en sowjetschen Möörder ut’n Versteek doodschaten. Hitchcock fünn disse Szeen beter, man bi de Vorföhren to Proov („previews“) is de Szeen dörfallen. In de tweeten Faten steigt beide in twee verscheden Flegers in, de in twee ünnerscheedliche Richten fleegt: de een mit Devereaux na Washington D.C., de annere mit Granville na Moskau. Disse Faten is toeerst ok in England wiest worrn, un weer siet 2005 ok in Düütschland mehrmols vun’t Feernsehn utstrahlt.
Man, in de USA weer dat to Tieten vun’n Kollen Krieg ut politische Grünnen nich so goot, dat de „böse“ russ’sche Agent Granville schuult dör de diplomaatschen Immunität na de Sowjetunion utreisen dröff. Dorüm weer dat „offizielle“ Enn vun Film för den US-amerikaanschen Markt nadräglich ännert, so dat sik Granville sülvst dat Leven nehmen deit. Disse Szeen is aver nich dreiht worrn, se weer vun de Studios ut dat afdreihte Material tosammenföögt. Se hebbt dorför en fröhere Szeen bruukt, in de de behinnerte Henry Jarré in dat Huus vun Granville geiht. Man sütt blots en Gestalt in en Huus gahn, de man as Tokieker för Granville hollen deit. De Instellen blifft as Standbild bit en Schott to höörn is.
För den Film weern Dreihöörd in Kopenhagen, Amsterdam, Paris, Wiesbaden, New York, Washington D.C., Salinas (Kalifornien) un de Toonbühnen bi Universal Pictures utsöcht- In de Studios weer en kubaansche Straat, en Hotel in Harlem un de vullstännige Straat un Deelen vun den Flaaghaven La Guardia naboet.
Ünnerscheed to’n Roman
ännernIn’n Roman vun Leon Uris warrt François Picard an de Siet maakt. Dorophen neiht sien Weetfro Michèle un ehr Mudder Micole över Spanien na Amerika ut. André warrt in en Telefon zell wies, dat se seker ankamen sünd un blifft in de Telefonzell doot. In de eersten Hälft vun’n Roman is Michèle mit den Snob Tucker Brown III verloovt. Disse Figur kummt in’n Film överhaupt nich vör, vunwegen dat Hitchcock Michèle un François al vun Anfang an as Poor inföhren deit.
Butendem warrt in’t Book Juanita un Parra vun den sien Macker Munoz foltert bit se doot sünd. De beropenste Szeen ut den Film, neemlich as Juanita vun Parra ümbröcht warrt, kummt somit nich ut den Roman.
Literatur
ännern- Robert A. Harris, Michael S. Lasky, Rgv. Joe Hembus: Alfred Hitchcock und seine Filme (OT: The Films of Alfred Hitchcock). Citadel-Filmbook bi Goldmann, München 1976, ISBN 3-442-10201-4
- Leon Uris: Topas. Roman (OT: Topaz). Heyne, München 1996, ISBN 3-453-00225-3
Borns
ännernWeblenken
ännern- Topaz in de Internet Movie Database (engelsch)
- Kritik in de filmzentrale