Urbain Le Verrier
Urbain Jean Joseph Le Verrier (* 11. März 1811 in Saint-Lô, Frankriek; † 23. September 1877 in Paris) weer en franzööschen Mathematiker un Astronom. Den gröttsten Deel vu sien Leven hett he an’t Observatoire de Paris arbeit.
Leven
ännernLe Verrier hett toeerst de polytechnische School in Caen besöcht un weer later den Schöler an’t Collège Louis-le-Grand in Paris. Vun 1831 an studeer he an de École polytechnique. Dorna weer he eerstmol as’n Ingenieur beschäftigt, hett sik denn aver bald na de Astronomie orienteert.
Sien gröttsten Spood weer 1845 de Bereken vun de Neptun-Bahn, de he ut de Beobachten vun Bahnstören vun Uranus afleidt un vörrutberekent hett. Sien Ünnersöken hett he an’n 31. August 1846 bi de Pariser Akademie vörleggt. Dorophen künn Johann Gottfried Galle in’n September 1946 den Planeten Neptun blots een Bagengrad wiet weg vun de Steed, de Le Verrier utrekent harr, opdecken. Dorför hett he nich mol lang an sien Kiekrohr op de Berliner Steernwacht sitten müüst.
Later hett Le Verrier mit de glieken Methood versöcht, de Bahnstören vun Merkur to verkloren un hett postuleert, dat dat binnen de Merkurbahn noch en wieteren Planeten geven müss, denn he Vulkan nöömt hett. Astronomen hebbt op de helen Welt versöcht, dissen Planeten to finnen, man dat Söken bleev ahn Spood. 1915 hett Albert Einstein mit sien Allgemenen Relativitätstheorie bewesen, dat man de Bahnstören alleen dör dat Sworkraftsfeld vun de Sünn verkloren kann.
Wietere wichtige Arbeiten vun Le Verrier hebbt sik mit de Himmelsmechanik befaat. He hett dorbi mehrere Planetentafeln opstellt, de bit in’t 20. Johrhunnert de Grundlaag to’n Bereken vun de Planeten-Ephemeriden bleven sünd. Vun Bedüden weern ok sien Bahnbereken vun verscheden Kometen
En histoorschen Naam hett sik de Naturwetenschoppler Le Verrier ok maakt, vun wegen dat he de Wederkoort utfunnen hett. Ut Daten, de em telegraafsch mitdeelt worrn sünd, hett he en Wederbericht opboot, den he to’n eerstenmol för den 19. Februar 1855 Klock teihn för Frankriek maakt hett un an de Pariser Akademie vun de Wetenschoppen vördragen hett. In de Folg is in Frankriek de meteoroloogsche Deenst tostannen kamen.[1]
1853 is Le Verrier Direkter vun de Pariser Steernwacht worrn as Nafolger vun François Arago. He hett dat Amt bit 1870 föhrt.
In’t Johr 1876 is Le Verrier mit de Goldmedaille vun de Royal Astronomical Society uttekent worrn. He is ok mit Naam as een vun De 72 Naams op’n Eiffeltoorn verewigt.
Literatur
ännern- William Sheehan, Nicholas Kollerstrom, Craig B. Waff: Die Neptun-Affäre. Spektrum der Wissenschaft, April 2005, S. 82–88 (2005), ISSN 170-2971