Amhaarsche Spraak
| Amhaarsch | ||
|---|---|---|
|
Snackt in |
Äthiopien, Eritrea, Dschibuti, Kenia, Israel, Italien, Düütschland, USA | |
| Sprecher | 17 Mio. | |
| Klassifikatschoon | ||
| Offitschell Status | ||
| Amtsspraak in | Äthiopien | |
| Spraakkoods | ||
| ISO 639-1 |
am | |
| ISO 639-2 | (B) amh | (T) amh |
| ISO 639-3 |
amh | |
Amhaarsch is ene semitische Spraak, de vun üm un bi 17 Millionen Minschen vör allen in Äthiopien snackt warrt. Amhaarsch is de Spraak vun dat Volk vun de Amharen. Amhaarsch is Amtsspraak in Äthiopien un warrt dorvun ok vun veel Lüüd in Eritrea snackt, dat vördem to Äthiopien tohöörn dee. As Spraak vun Emigranten kummt Amhaarsch ok in Dschibuti, Kenia, Israel, Italien, Düütschland, de USA un welk annere Länner vör.
Historie
ännernDe Spraak kummt ut de Region Amhara in’n Süüdwesten vun Wollo.Vun de Tiet vun Yekuno Amlak in’t 13. Johrhunnert af an weer Amhaarsch de Spraak vun’n König (lesana negus). So hett sik de Spraak mit de Tiet utbreedt. Hüüt is se de Moderspraak vun de Lüüd in de Regionen Noordshewa, Gonder, Gojjam un Wollo.
Schrift
ännernAmhaarsch warrt mit de äthioopsche Schrift schreven, de toeerst för dat Ge’ez bruukt worrn is. För welk Konsonanten, de Ge’ez nich kennt, gifft dat en poor extra Teken. De öllsten schreven Tüügnisse sünd Kaiserleder ut dat 14. Johrhunnert. De moderne amhaarsche Literatur fangt mit ene Chronik vun Kaiser Theodor II. in dat 19. Johrhunnert an.
Tabell vun de Sülventeken
ännern| ə | u | i | a | e | ɨ | o | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| p | ፐ | ፑ | ፒ | ፓ | ፔ | ፕ | ፖ |
| t | ተ | ቱ | ቲ | ታ | ቴ | ት | ቶ |
| tʃ | ቸ | ቹ | ቺ | ቻ | ቼ | ች | ቾ |
| k | ከ | ኩ | ኪ | ካ | ኬ | ክ | ኮ |
| x | ኸ | ኹ | ኺ | ኻ | ኼ | ኽ | ኾ |
| b | በ | ቡ | ቢ | ባ | ቤ | ብ | ቦ |
| d | ደ | ዱ | ዲ | ዳ | ዴ | ድ | ዶ |
| dʒ | ጀ | ጁ | ጂ | ጃ | ጄ | ጅ | ጆ |
| g | ገ | ጉ | ጊ | ጋ | ጌ | ግ | ጎ |
| p’ | ጰ | ጱ | ጲ | ጳ | ጴ | ጵ | ጶ |
| t’ | ጠ | ጡ | ጢ | ጣ | ጤ | ጥ | ጦ |
| tʃ’ | ጨ | ጩ | ጪ | ጫ | ጬ | ጭ | ጮ |
| k’ | ቀ | ቁ | ቂ | ቃ | ቄ | ቅ | ቆ |
| ʔ | አ | ኡ | ኢ | ኣ | ኤ | እ | ኦ |
| s’ | ጸ | ጹ | ጺ | ጻ | ጼ | ጽ | ጾ |
| f | ፈ | ፉ | ፊ | ፋ | ፌ | ፍ | ፎ |
| s | ሰ | ሱ | ሲ | ሳ | ሴ | ስ | ሶ |
| ʃ | ሸ | ሹ | ሺ | ሻ | ሼ | ሽ | ሾ |
| h | ሀ | ሁ | ሂ | ሃ | ሄ | ህ | ሆ |
| ሐ | ሑ | ሒ | ሓ | ሔ | ሕ | ሖ | |
| z | ዘ | ዙ | ዚ | ዛ | ዜ | ዝ | ዞ |
| ʒ | ዠ | ዡ | ዢ | ዣ | ዤ | ዥ | ዦ |
| m | መ | ሙ | ሚ | ማ | ሜ | ም | ሞ |
| n | ነ | ኑ | ኒ | ና | ኔ | ን | ኖ |
| ɲ | ኘ | ኙ | ኚ | ኛ | ኜ | ኝ | ኞ |
| w | ወ | ዉ | ዊ | ዋ | ዌ | ው | ዎ |
| l | ለ | ሉ | ሊ | ላ | ሌ | ል | ሎ |
| j | የ | ዩ | ዪ | ያ | ዬ | ይ | ዮ |
| r | ረ | ሩ | ሪ | ራ | ሬ | ር | ሮ |
Weblenken
ännern- Wikipedia op Amhaarsch (amhaarsch)