Bauen

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Bauen (Mehrdüdig Begreep).

Bauen, ok Dasen, Blinne Flegen oder (ut Hoochdüütsch) Bremsen nömmt, (Tabanidae) sünd en Familie mank de Flegen (Brachycera) un weert to de Ornen vun de Tweeflunken (Diptera) torekent. Se höört to de Bloodsugers mank de Insekten to. Se steekt Minschen un annere wissel- un liekwarme Deerter. In Middeleuropa sünd se sunnerlich aktiv twuschen April- un Augustmaand an bruddige Dage. Plattdüütsche Naams for düt Insekt sünd noch Blijnde (Graafschop); Blinne (Ollenborger Mönsterland); Blinse (Graafschop); blinge Flaige (Äßtrupp, Patterbuorner Land); Bluine Fleigen (Rödinghausen, Ravensberger Land).

Bauen; Dasen; Blinne Flegen
Regenbau (Haematopota pluvialis)
Systematik
Domään: Eukaryota ahn Rang: Veelzellers (Metazoa) Afdeel: Geweevdeerter (Eumetazoa) Ünnerafdeel: Tweesiedendeerter (Bilateria) ahn Rang: Ehrdermünner (Protostomia) Böverstamm: Huututtreckers (Ecdysozoa) Stamm: Liddfööt (Arthopoda) Ünnerstamm: Tracheendeerter (Tracheata) Böverklass: Sessfööt (Hexapoda) Klass: Insekten (Insecta) Böverornen: Neeflunken (Neoptera) Ornen: Tweeflunken (Diptera) Ünnerornen: Flegen (Brachycera) Familie: Bauen (Tabanidae)
Wetenschoplich Naam
Tabanidae
Latreille, 1802

Wie se leevt un wo se sik vun nehrt

Bi de meisten vun de bi 4.000 Aarden suugt dat Seken Blood, wieldes dat Heken Blöten besocht un Nektar sugen deit. To’n Tügen vun Nakamen langt dat hen, eenmal Blood to sugen. Bi de wecken Aarden (Unnerfamilie Pangoniae) nehrt sik de Seken ok vun Planten un drinkt mit ehren Rüssel Nektar. De wecken Aarden ut de Tropen freet Aas. Gegen den Steek vun de Steekmuggen over is dat glieks to spören, wenn Bauen steekt un dat kellt glieks. De meisten Bauen sünd so nömmte pool feeder un riet mit groff Mundwarktüüch en Stuck ut’e Huud rut. Dat gifft en opene Wunne un dor fleet denn Blood, Lymphe un Zell-Fleetstoff rut, wat de Bauen wegneiht. An de Stäe jöökt dat denn bannig un, just as bi Muggensteeke, billt sik dor Quaddeln un blievt en paar Stunnen dor. Bauen weert sunnerlich vun’n Sweet antrocken un könnt ok dör de Kledaasch dörsteken. As allerhand Bloodsugers speet se eerst mol en Stolltörner ut, de sorgt dor for, dat in de tämlich grote Wunne dat Blood nich stollen, man wieter fleten deit. Bauen könnt bit hen to 0,2 ml Blood sugen.

Nakamen

25 bit 1.000 Eier weert an Planten afleggt, de nich wiet af vun Water staht. De Budden loopt meist 6 bit 13 Phasen dör, wo se utwassen doot. Dor leevt se mol as Rövers bi un mol nehrt se sik vun Plantendeele an un in dat Water un in’n fuchtigen Modder. Verpoppen doot se sik an dröge Steden. Utwussen sünd se na en paar Maande bit hen to en Reeg vun Johren, dat hangt vun de Klimazone af. In Middeleuropa sünd de Bauen in een Johr utwussen. De adulten Deerter leevt 2 bit 4 Weken lang.

Bauen un Krankheiten

Dör ehren Steek könnt Bauen Vekters weern for allerhand Süken un Krankheiten. Rüggblood, Weil sien Süke, Tularämie un Lyme-Borreliose kann vun Bauen an Minschen wiedergeven weern.

Gslechter un Aarden in Middeleuropa

• Chrysops
  • Chrysops relictus, Goldogenbau
  • Chrysops flavipes
• Silvius
  • Silvius alpinus
• Pangonius
  • Pangonius micans
• Tabanus, 40 Aarden
  • Tabanus bovinus, Beesterbau
  • Tabanus bromius, Eenfache Veehbau
  • Tabanus sudeticus, Peerbau
• Haematopota
  • Haematopota pluvialis, Regenbau
  • Heptatoma pellucens

• 
  Bau
• 
  Tabanus sp.
• 
  Tabanus bromius
• 
  Tabanus bromius
• 
  Tabanus bromius mit Steekrüssel

Literatur

• Josef Boch, Christian Bauer: Veterinärmedizinische Parasitologie, Georg Thieme Verlag 2006, 785 Sieden, Siete 271ff
• Dieter Matthes: Tierische Parasiten: Biologie und Ökologie, Springer-Verlag 2013, 254 Sieden, Siete 27f

Weblenken

Bauen. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.