Butenskelett
En Butenskelett oder Exoskelett is en Hüll to'n Schulen vun dat Lief vun en Organismus. En Butenskelett gifft dat u. a. bi all Liddfööt (Arthopoda), Weekdeerter (Mollusca), Stekelhuutdeerter (Echinodermata) un Lüttjen Moosdeerter (Bryozoa). Tostanne brocht warrt en Butenskelett dör de Epidermis (Bi de Weekdeerter is dat de üterste Lage vun den Mantel). Um dat Butenskelett rum gifft dat keen levennig Geweev.
En Organissen kann up allerhand Aart Stevigkeit totann bringen:
- Dör en Hydroskelett. Dor gifft dat Waterdruck up de Butenwand, as bi Mettjen un bi Quallen
- Dör en Binnenskelett. Harde Strukturen in den Organismus hoolt em tosamen, as bi den Minschen sien Skelett.
- Dör en Butenskelett. Harde Strukturen an de Butensiete hoolt den Organismus tosamen, as bi de Insekten mit ehren Panzer.
En Butenskelett is tyypsch for de Warvellosen. Dor staht se mit gegen de Warveldeerter (Vertebrata) over, de ehr Skelett binnen liggt un de en Ruggenbeen mit Warvels hefft.
Dat Butenskelett is toamensett ut hart Materiol. Dat kann bestahn ut Sklerotin, ut hoornhaftige Stoffe, as Chitin oder ut Kalziumtosamenslüsse, as Kalziumkarbonat un Kalziumphosphat. Vunwegen, datt dat Materiol, wo en Butenskelett ut besteiht, faken tämlich swaar is, hefft sunnerlich lüttjere Deerter Vordeele mit en Butenskelett.
Nich bloß Deerter hefft en Skelett, man ok bestimmte Gruppen, de mank de Planten rekent weert. Faken besteiht dat ut „Kiesel“ (Siliziumdioxid). U.a. de Kieselalgen höört to düsse Planten mit to.
Biller
ännern-
Chitinpanzer vun en Snutenkäver -
Chitinpanzer vun en Kakerlaak, de just ehre Huut uttrocken hett -
Kalkskelett vun de Steenbicker, en Landsnigge -
Kalkskelett (Döörsnitt) vun en Nautilus -
Kieselskelett vun en Kieselalge
