Wikipedia

Kraken

De Kraken (Octopoda) sünd en Ornen mank de Achtarm-Dintenfische (Vampyropoda) un höört dor to de Dintenfische (Coleoidea) mit to. Ehre neegsten Verwandten sünd de Cirruskraken un de Vampirdintenfische (Vampyromorpha). De Cirruskraken sünd eerst in de jüngere Tied vun de Kraken afscheedt wurrn. Kraken weert as de intelligentesten mank de Weekdeerter ankeken. Wat de Intelligenz angeiht, weert se mit Rotten vergleken. Kraken sünd normolerwiese bannig scho, man neeschierig un könnt fix lehren.

Kraken; Oktopusse(n)
Eenfachen Kraken
Systematik
Ünnerriek: Veelzellers (Metazoa)
Afdeel: Geweevdeerter (Eumetazoa)
Ünnerafdeel: Bilateria
Böverstamm: Lophotrochozoen (Lophotrochozoa)
Stamm: Weekdeerter (Mollusca)
Klass: Koppfööt (Cephalopoda)
Ünnerklass: Dintenfische (Coleoidea)
Böverornen: Achtarm-Dintenfische (Vampyropoda)
Ornen: Kraken
Wetenschoplich Naam
Octopoda
Leach, 1817

Naam

ännern

De Naam Krake is ut de Däänsch-Norweegsche Spraak in dat Düütsche inwannert un kann so veel bedüden, as „rutreten Boom“, vunwegen, datt de Arms as Wuddeln vun en Boom in all Richtungen afstaht.[1] Duden seggt, datt Woort keem ut norweegsche Mundaarden, man wat dat akraat bedüden deit, stunn nich fast.

De wetenschoppliche Naam Octopoda betreckt sik up en wichtig Kennteken vun all Kraken: Dat bedutt „Achtfööt“

Wo de Kraken leven doot

ännern

De meisten Kraken leevt in de See an’n Grund. Dat gifft ok Aarden, de en tiedlang buten dat Water overleven un sik dor ok wieter bewegen könnt.[2] Faken söökt se sik Tidenpööl un jaagt dor Kreefte, Sniggen un annere Deerter.

Anatomie

ännern
Video vun en Eenfachen Kraken

Kraken hefft acht Arms (veer Paare). An de Arms sitt Suugproppens sunner Steel un ohn Ringe for gröttere Stevigkeit an. Kraken hefft meist en leevsten Arm, den bruukt se mehr, as de annern.

Dat „Huus“, dat Koppfööt vörmols as Butenskelett all harrt hefft, is bi de Kraken mit’n Loop vun de Evolutschoon heel un deel afboot wurrn. Se hefft ok keen Binnenskelett. Bloß man bi de Seken vun de Argonauten (Argonauta spec.) sütt dat anners ut. Se boot en ütere Schillen ut en Sekret vun ehre Armdrüsen un dor dreegt se de Eier in.

De Kraken ehr Lief lett as en Sack. He warrt, as bi all Weekdeerter, Mantel nömmt. Dat Hart vun de Kraken besteiht ut allerhand Deele mit en Hööfthart un twee Kemenharten. Dat Nervensystem is bannig good utboot. Dor staht se, mank de Warvellosen, mit an de Topp. Se hefft bannig gode Linsenogen, de gegen de Warveldeerterogen „evers“ upboot sünd un so mit de Sinnzellen up de Netthuut direktemang na dat Licht henwiest. In de Arms un sunnerlich in de Suugproppens sitt bannig veel Nerven un grote Ganglien in. So könnt se sik unafhängig vun den Bregen rögen.

De Farv wesselt de Kraken vunwegen, datt in dree Lagen Chromatophoren over de Huut hen verdeelt sünd. De sünd ok mit allerhand Nerven tosamenslaten. Octopus bimaculoides un en Reeg vun annere Aarden könnt Licht mit de ganze Uppersiete vun dat Lief „sehn”.[3][4]

Wie se sik röögt

ännern
 
Kraken büxt ut mit dat Lief vorweg un treckt de Arms achteran

Kraken bruukt dor ehre Arms to, wenn se sik over’n Grund wegrögen wüllt. Wenn se utneiht, bruukt se dat Prinzip vun’n Truggstoot: Se drückt Water ut ehre Mantelhöhlen dör en Trechter na buten. So stoot se sik af mit dat Lief vorweg. Vunwegen, datt se keen Binnenskelett hefft, könnt se sik unbannig good rögen un kruupt ok dör ganz enge Spleten un Göter dör. Vun düsse Beweglichkeit her, is sunnerlich de Thaumoctopus mimicus weltbekannt wurrn.

Wie se lehren könnt

ännern

De Kraken ehr Bregen kann allerhand. So kaamt Kraken in en Labyrinth meist beter torecht, as de meisten Söögdeerter. De lüttje Krake Amphioctopus marginatus sammelt Schillen vun de Kokosnott un boot sik dor en Huus mit. Mank de Warvellosen gifft dat keen annern Deerter, de so wat maakt.[5] Man Kraken könnt nich allens lehren. Se könnt afkieken, wat annere Kraken maakt, man dat geiht bloß in Minschenhand, vunwegen datt se in’e Freeheit alleen leevt.

Wat se eenmol lehrt hefft, könnt Kraken ok nich vun Greratschoon to Generatschoon wietergeven. Dat liggt dor an, datt bi Warvellose de Olen un de Lütten nich tosamenleevt, as man bi Vagels oder Söögdeerter. Warvellose overleevt bloß, wiel se unbannig veel Nakamen produzeert. Kraken weert nich oold. Na dree Johren, wenn’t good löppt, gaht se doot.

  • Oktopus maakt en Glas mit Schruuvversluss up
  •  
  •  
  •  
  •  

Wie se sik vermehrt

ännern

As bi annere Koppföte weert de Eier binnen in dat Lief vun de Seken befrucht. De Paarung passeert dör den drudden linken Arm. De is bi Heken ummuddelt un warrt ok Hectocotylus Jussila nömmt. De warrt in de Mantelhöhle vun dat Seken inföhrt un laadt dor de Spermatophore af. Dor hannelt sik dat um en Kapsel bi, de sitt vull mit Sperma un platzt denn up, as wenn se explodeern dö. So kummt dat Sperma free un de Eier weert befrucht.

Bi de Argonauten lööst sik de Hectocotylus vun de bannig lüttjen Heken heel un deel af un kann ok over groten Afstand hen en Seken finnen un befruchten.

Kraken billt keen Larven ut. Ehre Embryos wasst as Dotterschieve up de groten Eier. Bi allerhand Aarden passt de Mudders de Eier bannig up. All Kraken vermehrt sik bloß eenmol in’t Leven. En paar Weken oder Maande later gaht se doot.

 
Resenkrake in’t Seemuseum Stralsund

Systematik

ännern

Octopoda (Kraken ohne Finnen un Cirren)

Literatur

ännern
  • Thomas Berthold, Theo Engeser: Phylogenetic analysis and systematization of the Cephalopoda (Mollusca). In: Verhandlungen des naturwissenschaftlichen Vereins Hamburg. N. F., 29, Hamborg 1987, S. 187–220.
  • David B. Carlini, Richard E. Young, Michael Vecchione: A molecular phylogeny of the Octopoda (Mollusca: Cephalopoda) evaluated in light of morphological evidence. In: Molecular Phylogenetics and Evolution. 21(3), San Diego 2001, S. 388–397.
  • Mark Norman: Tintenfischführer - Kraken, Argonauten, Sepien, Kalmare, Nautiliden. Jahr, Hamborg 2000, ISBN 3-86132-506-3.
  • Richard E. Young, Michael Vecchione: Evolution of the gills in the Octopodiformes. In: Bulletin of Marine Science. 71(2), Coral Gables, Florida 2002, S. 1003–1017.
  • Paul Gerhard Heims: Kraken, Monster, Seemannsgarn. Legenden und Aberglauben auf hoher See. Bearbeitet und herausgegeben von Michael Kirchschlager, Arnstadt / Festa, Leipzig 2006, ISBN 3-86552-055-3.

Belege

ännern
  1. ↑ Vgl. Wolfgang Pfeifer (Red.): Etymologisches Wörterbuch des Deutschen. rutg. vom Zentralinstitut für Sprachwissenschaft, Berlin (Oost) 1989, S. 921.
  2. ↑ Oktopus auf Landgang. Video. In: Spiegel online. 2011.
  3. ↑ Eye-independent, light-activated chromatophore expansion (LACE) and expression of phototransduction genes in the skin of Octopus bimaculoides
  4. ↑ Could cuttlefish “see” with their skin?
  5. ↑ Julian K. Finn, Tom Tregenza, Mark D. Norman: Defensive tool use in a coconut-carrying octopus., In: Curr. Biol. 19 (23), 2009, S. S1069–1070. doi:10.1016/j.cub.2009.10.052

Weblenken

ännern
  Kraken. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
Vun „https://nds.wikipedia.org/w/index.php?title=Kraken&oldid=1018453“