Maandphaas
As de Maandphasen betekent man de wesselnd belüchte Gestalt vun den Maand as dat vun de Eer ut to sehn is. Dat kummt von de perspektivische Laagännern vun de Dag-Nacht-Grenz vun’n Maand relativ to de Eer wiel den Ümloop.
Dat Verännern geiht langsom un allmählich vör sik, wobi ünnerscheedt warrt in Vullmaand, afnehmend Maand, Neemaand un tonehmend Maand. Dorbi sünd Vull- un Neemaand strengnahmen blots ganz korte Tietpunkten sünd, wiel af- un tonehmend Maand elk de Tietrüüm dortwüschen afdeckt. Vull- un Neemaand warrt tohopen mit de beiden Halfmaanden ok as de Hööftphasen tosamenfaat. De Wetenschopplers seegt aver nich Halfmaand, man se beteht de Halfphaas (Dichotomie) op den vullen Zyklus vun de Phasen. Dorüm seegt se to de tonehmende Halfphaas Eerst Veerdel un to de afnehmend Halfphaas Letzt Veerdel. Egen Beteken hebbt ok de ganz smalen Maandsicheln, de Neelicht un Ooltlicht nöömt warrt.
Överblick ännern
Een Ümloop vun den Maand üm de Eer, bi den de Maand an’n End wedder de lieke Stellen to de Sünn hett, duert ruchweg 29,53 Daag: Disse Tietruum warrt as dat Synodisch Maand betekent. Dat is also ungefähr so lang as een Maand. Un tatsächlich is ok de Naam vun den Tietafsnitt as ok de Läng vun den Maand vun den Eerdenmaand afleddt. De wirkliche Läng vun en enkelte Periood (de Lunatschoon) wiest teemlich grote Ünnerscheden op. To’n nauen Middelweert kiek bi Siderisch Periood.
Afhangig vun de Positschonen vun’n Maand, de Eer un de Sünn toenanner kann man vun de Eer ut verscheeden Lüüchtwinkels vun’n Maand dör de Sünn bekieken. Dordör jummt dat to de ünnerscheedlich wesselnden Gestalten vun’n Maand an’n Himmel.
| Dat Eer-Maand-System vun Noorden ut sehn … | |
|---|---|
|
De Maand warrt bi sien Wannern üm de Eer vun de Sünn anlücht. Wieldat de Maand keen egen Licht hett is dorüm also jümmer blots een Halfpart vun em belücht. Woveel vun dissen belüchten Halfpart wi op de Eer sehn künnt hangt dorvun af, woans Maand un Sünn toenanner staht. De Maandpositschonen warrt 1. Neemaand, 3. eerst Veerdel, 5. Vullmaand, 7. letzt Veerdel nöömt. De ünneren Biller wiest, woans de Maand denn op de Eer utsütt. |
| … un de Maand ut Sicht vun’n Noorden op de Eer | |
|---|---|
|
In de Astronomie is dat begäng, bi’t Tellen bi den Neemaand (1) antofangen. |
| Legenn | ||||
|---|---|---|---|---|
|
A: Eer | |||
De Gröttenproportschonen vun de Objekten op de Biller un ok jemehr Afstännen toenanner stimmt nich mit de Wirklichen överin.
De Bahn vun den Maand is teemlich komplizeert, dorüm kann de Maand to elk Tiet an’n Dag op- un ünnergahn.
Weblenken ännern
- Aktuelle Bereken vun de Maandphaas un de nächsten Sünn- un Maanddüüsternissen (Java-Skript baseert)