Eer
De Eer (astronoomsch Symbol: ) is de Planet, op den wi all leven, un de drütte in uns Sünnsystem, wenn man vun de Sünn ut kiekt. Un as de Eer haast runn is, kannst all stuur liekut löpen un kümmst all wedder trüch. Duurt bloots en beten un musst ok mal swimmen, denn de Eer is bannig groot (de Ümfang is 40.076,592 km am Äquater) un natt (bloot 29,3 % sünd Land, de Rest is Water). De Eer is villicht 4,55 Milliarden Johr oolt un de enkelt Planet, op den överhoop wat leevt. De Lüüd luurt ok jümmers, ob se Leven op annere Planetens finnen doon, men se hebbt to Dag nix funnen.
Erde | |
---|---|
Blue Marble, ene Opnaam vun de Apollo 17 an’n 7. Dezember 1972 | |
Egenschoppen vun’e Ümloopbahn[1] | |
Halfassen vun de Ellips | 1 AE (149,6 Mio. km) |
Exzentrizität | 0,0167 |
Perihel – Aphel | 0,983 – 1,017 AE |
Bahnnegen | 0,0001° |
Sideersche Ümlooptied | 365,256 d |
Middelste Bahnsnelligkeid | 29,78 km/s |
Physikaalsche Egenschoppen[1][2] | |
Äquater(⌀)∗ | 12 756,27 km |
Pool (⌀)∗ | 12 713,50 km |
Masse | 5,9722 · 1024 kg |
Dichte | 5,514 g/cm3 |
Fallsnelligkeid∗ | (9,790–9,832) m/s2 |
Kosmische Snelligkeid | 11,186 km/s |
Rotatschoonstied | 23 h 56 min 4 s |
Inklinatschoon vun’e Rotatschoonsass | 23,44° |
Geometrische Albedo | 0,434 |
Druck∗ | 1,014 bar |
Temperatuur∗ Min. – Middel – Max. |
184 K (−89 °C) 288 K (+15 °C) 330 K (+57 °C) |
Bestanddelen
| |
∗in Betog op dat Nullniveau vun’n Planeten | |
Annerwat | |
Maanden | 1 |
vun links na rechts: Vergliek Sünn, Merkur, Venus, Erer, Mars, Jupiter, Saturn, Uranus un Neptun (Grötte na Maat, Afstänn nich na Maat) |
Dat grote tosamenhangende Land is en Eerddeel (ok Kontinent nöömt), dat geev Afrika, Amerika (Noord un Süüd), Antarktika, Asien, Australien un Europa. Dat geev ok Lüüd de seggen dat Europa un Asien een Kontinent sünd un anner Lüüd de seggen, dat Ozeanien en Aart Kontinent is, man bloot sunner veel Lann dor bünn. Dat is man bloot en Snack und hett nix to doon mit de wetenschopliche Indelen. Dorna is en Kontinent, wat ut dat lichtere Granit maakt is, und dat annere is de ozeanische Krust, de ut Basalt maakt is. De Wetenschoppers kiekt naar de Steen und wo dick de Eerdkrust is un woneem de Eer in ehrn Innern opboot is. So is Iesland so dick as en Kontinent, ok wenn dat man bloot en Eiland is.
Üm de Eer is de Atmosphäär to, dat is de Luft de wi all brukt to’n ademen. Baven an’n Heben kreist de Maand, dat is en lütt Trabant, de jümmers üm de Eer lööpt. Wi hebbt bloot den enen. Un den bruukt wi för de Tied, för Ebb un Floot.
Aber de Eer dreiht sik ok sülven, dorum gifft dat Dag un Nacht. Un se löpt ok jümmers üm de Sünn un dat duert slankweg een Johr. Man de Ass üm de sik de Eer dreiht, steiht nich pielliek na baven, man is üm 23,5° scheev, un dorum gifft dat Fröhjohr, Sommer, Harvst un Winter.
Kannst ok en lüttjen Modell vun de Eer köpen un kieken woneem de Länner un de See sünd un wo se heten. Dat is denn en Globus.
Biller
ännern-
De Eer opnohm von Apollo 17
Weblenken
ännern- Onegeology.org: Geologische Weltkarte
- NASA Earth Observatory
- Solar System Exploration: Earth. In: NASA.gov. (engelsch).
Grote Objekten:
Sünn |
Merkur |
Venus |
Eer |
Mars |
Ceres |
Jupiter |
Saturn |
Uranus |
Neptun |
Pluto |
Haumea |
Makemake |
Eris
Objektklassen:
Planeten |
Dwargplaneten |
Asteroiden |
Kometen |
Maanden |
Meteoroiden
Rebeden:
Asteroidengördel |
Kuipergördel |
Oortsche Wulk |
Heliopaus
- ↑ a b David R. Williams: Earth Fact Sheet. In: NASA.gov. 20. April 2020, afropen an’n 9. Mai 2020 (engelsch).
- ↑ Solar System Exploration: Planet Compare. In: NASA.gov. Afropen an’n 10. Mai 2020 (engelsch).
- ↑ Trends in Atmospheric Carbon Dioxide. In: esrl.noaa.gov. NOAA, afropen an’n 10. Mai 2020 (engelsch).