Deeldruck
De Deeldruck oder Partialdruck is de Druck, de in en Mischen ut ideale Gasen de enkelten Gaskomponenten toordent warrt. De Deeldruck is de Druck, den de enkelte Gaskomponent in dat vörliggen Volumen utöven de, wenn keen annere Komponent bedeeligt weer.
Ünnerscheden
ännernIn de Meteorologie gifft dat den Begreep Dampdruck as Synonym för den Deeldruck vun’t Water in de Luft. In en Gasmischen as de Luft is de Kaak- oder de Kondensatschoonstemperatur vun en Gaskomponent (in dissen Fall to’n Bispeel de Waterdamp) de, de den Deeldruck vun de Komponent toordent is – nich den Samtdruck. In de Meteorologie warrt de ok as de Daupunkt betekent.
Anwennen
ännernIn de Biologie un in de Medizin hebbt vör allen de Suerstoff- un Kohlendioxiddeeldrück gröttere Bedüden[1]. Bruukt warrt hier de Begreep ok de Kunzentratschoon vun Gasen in Lösen betogen, as to’n Bispeel in’t Blood oder in’t Water. Mit Deeldruck is dorbi de Druck vun’t Gas meent, de mit de vörliggen Kunzentratschoon in Lösen (an en dachte oder wohrhaftige Grenzflach vun Gas un Fletigkeit) in en Diffusionsgliekgewicht steiht.
Dat Henry-Gesett beschrifft in’n Groten de Proportschoon vun de Delldrück in de Gasphaas in Afhangigkeit vun de enkelten Stoffkunzentratschonen in de fletigen Phaas. De Deeldruck warrt jümmer denn ansteed vun de Massenkunzentratschoon bruukt, wenn dat Diffusionsverhollen vun dat Gas in’n Vördergrund steiht. Tyypsche Themen dorför sünd de respiratoorschen Uttuuschvörgäng in de Lung, de Gefohr vun Gasembolien in de Duuk- un Flaagmedizin un ok dat Tostannenkamen vun de Gasblasenkrankheit bi de Fisch. Ut den Grund is dat Utreken vun Gasdeeldrück bi’t technische Reedschopduken oder bi’t Nitroxduken en Grundlaag för de tohören Utbilln.
Dalton-Gesett
ännernDat Daltonsche Gesett (Dalton-Gesett vun de Deeldrück) is 1805 vun John Dalton formuleert worrn[2] un beseggt, dat de Summ ut all Deeldrück bi ideale Gasen jüst do groot is as de Samtdruck vun de Gasmischen [3]. För enkelte Komponenten gellt:
oder anners:
Dat heet praktisch: Wenn sik en Gas över en Mischen nich oder so goot as nich lösen deit, warrt de Gasruum doröver na de beiden Formeln utfüllt. Dorbi is de Deeldruck vun en Komponent de Kaakdruck vun de reinen Komponente, de bi disse Temperatur gellen deit[4].
Dorut leidt sik af, dat de Deeldruck vun’t -te Gas jüst so groot is as dat Produkt ut den Stoffmengdenandeel vun’t Gas mol den Samtdruck vun de Mischen (to’n Bispeel de Luftdruck) is.
Disse Dorstellen is idealiseert för den Fall, dat de Deelken vun de Gasphaas afsehn vun de mechaanschen keen annere Wesselwirken ünnerenanner hebbt. In’n Normalfall kann man dat aver vernalässigen[4].
De Proportschoon vun de Deelkentall (Stoffmengde) vun een Komponent to de Samtdeelkentall vun de Mischen is dorbi so groot as de Stoffmengdenandeel un dormit ok as de Deeldruck vun de Komponent to’n Samtdruck vun de Mischen. Also gellt:
Bispeel: dröge Luft op Seehööch
De Tabell wiest de Tosamensetten vun sullstännig dröge Luft op Hööch vun’n Seespegel bi en Luftdruck vun 1023,25 hPa (Normalbedingen).
Een kann den Volumenandeel mit den Deelkenandeel (Stoffmengdenandeel) glieksetten, vunwegen dat vun ideale Gasen utgahn warrt. Annere Bestanddeelen vun de Luft kann een vernalässigen wegen jemehrn lütten Andeel.
Komponent | Volumenandeel % | Deeldruck in | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
hPa (mbar) | kPa | mmHg (Torr) | bar | atm | ||
Luft | 100,00 | 1013,25 | 101,325 | 759,96 | 1,01325 | 1,00000 |
Stickstoff | 78,090 | 791,25 | 79,12 | 593,45 | 0,79125 | 0,78090 |
Suerstoff | 20,950 | 212,28 | 21,23 | 159,21 | 0,21228 | 0,20950 |
Argon | 0,927 | 9,39 | 0,939 | 7,04 | 0,00939 | 0,00927 |
Kohlenstoffdioxid | 0,039 | 0,39 | 0,039 | 0,293 | 0,00039 | 0,00039 |
Bedüden bi’t Flegen
ännernBi’t Flegen is de Druck minnert, so as weer een op en Hööch vun 2.000 bit 2.500 m ünnerwegens. In lütte Flegers gifft dat gor keen Druckutgliek, so dat een dor de Hööch direkt marken deit. Dorför dat en Passageer to’n Flegen döögt is in de vermodte Flaaghööch en Suerstoffpdeeldruck vun mehr as 50-55 mmHg nödig[6].
Borns
ännern- ↑ Partialdruck.pdf, afropen an’n 19. Mai 2011
- ↑ John Dalton, afropen an’n 19. Mai 2011
- ↑ Deeldruckgesett, afropen an’n 19. Mai 2011}}
- ↑ a b Gemische PDF, afropen an’n 19. Mai 2011
- ↑ För fuchtige Luft mutt noch de Waterdampdruck vun’n Luftdruck aftogen un de Restdruck ünner de Gasen in Proportschoon jemehr Andeelen an de drögen Luft opdeelt warrn.
- ↑ Sauerstoffrechner: Flugreisen mit verminderten Sauerstoff (PaO2) im Blut. op: atemwegsliga.de