Pius IV.

Pius IV. (* 31. März 1499 in Mailand; † 9. Dezember 1565 in Rom), eegentlich Naam Giovanni Angelo Medici, weer van 1559 bit 1565 Paapst vun de kathoolsch Kark.

Papst Pius IV., Umkreis vun Tizian

Wappen vun Papst Pius IV. in‘n Palazzo Altemps

Leven bit to’n Paapstdom

Giovanni Angelo Medici weer de Söhn vun en unbedüüdend Mailänder Familie, de nich mit den Medici ut Florenz verwandt weer (dennoch lehn sück Pius IV. mit sien Papstwappen an deren Wappen an) un orsprünglich Medigino heeten dee. Sien fröühe Karriere foot up den Upstieg vun sien öllere Bröer Gian Giacomo Medici to’n Marchese di Marignano, also Markgraf vun Marignano.

Nah sien Studium in Bologna un de Erlangung vun eenig Reputatschoon as Jurist keem he 1527 nah Rom, wo he to’n Günstling vun Paapst Paul III. upsteeg un mit de Herrschapsgewalt över tallriek Städer betroot wurr. 1542–1543 weer he Apostolischer Kommissar bi de Truppen tegen de Törken. 1546 wurr he to’n Arzbischop vun Ragusa un Vizelegat vun Bologna nöömt. Buterdem weer he af 1546 Generalkommissar vun de päpstlich Hülpstruppen bi den Schmalkaldischen Krieg in Düütschland. Sluutend wurr he an’n 8. April 1549 vun Paapst Paul III. to’n Kardinalnöömt un an’n 10. Mai vun dat Johr as Kardinalpreester vun de Titelkark Santa Pudenziana installeert, wonah he ünner annern Kardinalpreester vun Sant’Anastasia weer un 1557 endlich to de Titelkark Santa Prisca wesseln dee.

Pontifikat

Geistliche Belange

Nah den Dood vun Paapst Paul IV. wurr Gianangelo Medici in dat Konklave an‘n 25. Dezember 1559 to’n Paapst wählt un an’n 6. Januar 1560 in dat Amt inführt. De Paapstnaam weer programmatisch meent (pius = de Fromme), in Afgrenzung tegen de rigorose Politik vun sien Vörgänger ut de neapolitaansch Familie Carafa.

Sien eerst wichtigen apenlichen Handlungen weern en Generalamnestie för all Deelnehmer an en Upstand wiels dat Pontifikat vun sien Vörgänger un de Afoordeelen vun twee Neffen vun Paul: Kardinal Carlo Carafa wurr hangt un de Hartog vun Paliano wurr köppt.

An‘n 18. Januar 1562 wurr dat Konzil vun Trient to’n darten Mal inberopen, dat vun Paapst Julius III. tonächst uphaben wurrn weer. Mit groot Umsicht un Verstand gelung dat, tallriek wichtig Fragen to klären. De drer führend kathoolsch Natschonen, Spanien, Frankriek un Düütschland, hemm deelnommen, ofschons de sück politisch gegen de Interessen vun den Hilligen Stohl utspreken deen. De Utleegungen un Dekrete vun dat Konzil wurrn dör en päpstliche Bulle van’n 26. Januar 1564 bestätigt un, ofschons se tegen de Wedderstände ut Frankriek un Spanien dörsett wurrn, bleev dat berühmte Gloovensbekenntnis vun Pius IV. in Kraft. Sien Endfaaten Professio fidei Tridentinae (Trienter Gloovensbekanntnis) wurr mit de Bulle „Iniunctum nobis“ an‘n 13. November 1564 bekannt maakt.

In dissen Geist hett de Paapst 1564 de Königin vun Navarra, Johanna III., vör de Inquisitschoon mit de Anklaag wegen Calvinismus inlaaden, hett disse Inlaaden aber nah den utdrücklichen Protest vun den franzööschen König Karls IX. torüchnommen. Noch in dat glieker Johr wurr en Bulle bekannt maakt, in de de Gloovenden vun Öösterriek un Böhmen de Laienkelch erloovt wurr, also de Empfang vun dat Bloot Christi (wannelt Wien), wiels de Kommunion, tosätzlich to den Liev Christi, de Hostie (wannelt Brot).

Weltliche Belange

En groot Liedenschap vun Pius IV. weer dat Uprichten vun Bauwarken in’n Karkenstaat. Dat führ to en Strapazeeren vun de geldlich Middel, aber ok dorto, dat Rom muier wurr: So leet he in de Vatikaansch Gordens dat Casino di Pio IV uprichten, en Aart lütt Sömmerresidenz in de Gestalt vun en mehrdeelig Gordenhuus in’n manieristischen Stil mit en Pütt in de Hoffmidden; hüüd is hier de Sitt vun de Päpstlich Akademie vun de Wetenschapen. Wichtig weer ok de in Richtung vun de Kark Santa Maria degli Angeli in den Hööftruum vun de ehmalgen Diokletiansthermen dör Michelangelo Buonarotti. Dorneben wurrn ok anner Regionen binnerhalv vun dat päpstlich Herrschapsrebeet dör sien Bauwillen begünstigt, so de Havens vun Ostia, Civitavecchia un Ancona.

Bekannt wurr Pius IV. ok dör sien allerdings gemäßigten Nepotismus. Een vun sien Süsters, Chiara, weer mit den Vörarlberger Condottiere in‘n Deensten vun Kaiser Karls V., Wolf Dietrich von Hohenems, verheiraadt. Beid Söhns vun de beid Jakob Hannibal un Marcus Sitticus hemm vun den Upstieg vun hör Unkel to’n Paapst Profit trecken kunnt. Wiels Jakob Hannibal in’n Kriegsdeenst bleev, wurr de jüngere Söhn Kardinal un weer en Tiet lang Vörsitter vun dat Konzil vun Trient; bekannt wurr he todem as Bauherr, so de Villa Mondragone in Frascati. Sien Söhn Roberto wurr 1579 mit den vun sien Vader köfft Öörd Gallese un Soriano belehnt un to’n Hartog erhaben. Mit den latieniseerten Naam Altemps hörr de Familie sietdem to’n stadtröömschen Hoochadel. Buterdem hett Pius en annern Neffen, den lateren hilligen Carlo Borromeo, den Weg to dat Arzbisdom vun Mailand un to’n Kardinalat platt maakt. All disse Neffen wurr ok in sien Testament goot bedocht.

Ok tegenöver een vun de beid bedüüdenst Familien vun Rom, den Orsini, wies sück Pius IV. togedaan. De dormalige Vertreder vun de wichtigst Lien, Paolo Giordano I., wurr vun hüm 1560 to’n Hartog vun Bracciano nöömt, womit dit Zentrum vun den Orsini-Besitt in dat nordwestliche Latium mit en entsprekend arvlichen Adelstitel versehn wurrr. Bracciano verbleev bit 1696 in Besitt vun de Orsini.

En Verschwörung gegen Pius, de vun en Söhn vun den 1549 storven Kardinal Benedetto Accolti anführt wurr, wurr 1565 opdeckt uns lahn. Blots en lütt Sett later is de Paapst an’n 9. Dezember vun dat sülvig Johr storven. Sien Nahfolger wurr Pius V.

Literatur

• Flavio Rurale: Pio IV, papa. In: Raffaele Romanelli (Hrsg.): Dizionario Biografico degli Italiani (DBI). Band 83: Piacentini–Pio V. Istituto della Enciclopedia Italiana, Rom 2015.
• Flavio Rurale: Pio IV. In: Massimo Bray (Hrsg.): Enciclopedia dei Papi. Band 3: Innocenzo VIII, Giovanni Paolo II. Istituto della Enciclopedia Italiana, Rom 2000 (treccani.it).
• Georg Denzler: Pius IV. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 7, Bautz, Herzberg 1994, ISBN 3-88309-048-4, Sp. 665.
• Tilman Schmidt: Altemps. In: Volker Reinhardt (Hrsg.): Die großen Familien Italiens (= Kröners Taschenausgabe. Band 485). Kröner, Stuttgart 1992, ISBN 3-520-48501-X, S. 24–27.
• Indrag in de Catholic Encyclopedia, Robert Appleton Company, New York 1913.

Weblinks

Pius IV.. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• Indrag In: Salvador Miranda: The Cardinals of the Holy Roman Church. (Website vun de Florida International University, engelsch)
• Indrag up catholic-hierarchy.org (engelsch)

Vörgänger	Amt	Nafolger
Paul IV.	Paapst 1559–1565	Pius V.