Actinium

Hööftartikel: Isotopen vun Actinium
Iso	VN	t_½	VO	VE (MeV)	VP
²²⁴Ac	nee	2,9 h	ε	1,403	²²⁴Ra
			α	9,100	²²⁰Fr
			β^-	0,232	²²⁴Th
²²⁵Ac	nee	10 d	α	5,935	²²¹Fr
²²⁶Ac	nee	29,4 h	β^-	0,640	²²⁶Th
			ε	1,116	²²²⁶Ra
			α	5,536	²²²Fr
²²⁷Ac	100 %	21,773 a	β^-	0,045	²²⁷Th
²²⁷Ac	100 %	21,773 a	α	5,536	²²³Fr
²²⁸Ac	Sporenisotop	6,15 h	β^-	2,127	²²⁸Th

Actinium (latiniseert vun’t greeksche ακτίνα „Strahl“) is en cheemsch Element ut dat Periodensystem mit de Atomtall 89 un dat Atomteken Ac. Dat Element is en radioaktiv Metall ut den d-Block. Actinium höört to Övergangselementen un is togliek de Naamsgever vun de Actinoiden.

Historie

Actinium is in’t Johr 1899 vun den franzööschen Chemiker André-Louis Debierne opdeckt worrn, de dat Element ut Pechblenn isoleert hett. Toeerst hett he den Element vergliekbore Egenschoppen mit dat Titan^[1] oder dat thorium^[2] toschreven. Unafhangig dorvun weer Actinium 1902 ok vun Friedrich Giesel opdeckt^[3] un wies op lieke Egenschoppen to dat Lanthan hen. !904 hett he dat Element "Emanium" nöömt^[4]. Na’n Vergliek vun de beiden Stoffen in dat Johr 1904 is denn de Naam vun Debiernes övernahmen worrn, vun wegen dat he dat Element toeerst opdeckt harr^[4] ^[5].

In Publikatschonen vun 1971^[6] un later in 2000^[7] weer de Historie vun’t Opdecken jümmer noch as unklor beschreven. Dorin warrt wiest, dat de Publikatschonen vun 1904 op de een Siet un de vun 1899 un 1900 op de annern sik an eenige Steden towedder snacken doot.

Winnen un Dorstellen

In Uranierzen is Actinium blots in lütte Mengden binnen, so dat dat keen Rull speelt för’t Winnen. Technisch warrt ²²⁷Ac dör Bestrahlen vun ²²⁶Ra mit Neutronen in Karnreakters herstellt.

\mathrm {^{226}_{\ 88}Ra\ +\ _{0}^{1}n\ \longrightarrow \ _{\ 88}^{227}Ra\ {\xrightarrow[{42,2\ min}]{\beta ^{-}}}\ _{\ 89}^{227}Ac}

(Anm.: De Tieten geevt de Halfweertstieten an)

Dör den gauen Verfall vun’t Actinium is dat bit hüüt blots in lütte Mengden maakt worrn. De eerste künstliche Produkschoon vun Actinium is in’t Argonne National Laboratory in Chicago maakt worrn.

Egenschoppen

Dat Metall hett en sülverwitte gleemige Klöör un is vergliekswies week. Actinium reageert bannig gott un warrt vun Luft un Water angrepen. Dör sien starke Radioaktivität gleiht dat Element in’n Düstern in en blassblau Licht. Dat Ac(III)-Ion is ahn Klöör. In sien cheemsch Verhollen is Actinium teemlich gliek as dat Lanthan. In all sien teihn bekannte Verbinnen is dat Element dreeweertig.

Isotopen

Vun Actinium sünd 26 Isotopen bekannt. Dorvun gifft dat in de Natur aver blots twee. An’n bestännigstens is dat Isotop ²²⁷Ac mit en Halfweertstiet vun 21,8 Johren. Dit Isotop is en Alpha- un Beta-Strahler, dat as Verfallsprodukt vun’t ²³⁵U tostannenkummt un to lütte Delen in’t Uranierz vörkummt. Dorut kann een wäägbore Mengden vun’t ²²⁷Ac winnen, mit de man dat Element eenigermoten eenfach ünnersöken un studeeren kann. Man, dorför is’n opwännige Strahlenschuulvörsorg nödig, vun wegen dat ünner de Verfallsprodukten ok eenige Gammastrahler sünd.

Bruuk

Actinium warrt insett to’n Tügen vun Neutronen, de bi Aktiveerensanalysen en Rull speelt. Bito warrt dat element för de thermoionische Engergieümwanneln nütt.

De Verfall vun’t ²²⁷Ac verlöpt op twee Weeg: De gröttste Deel verfallt ünner Emisschoon vun Betastrahlen in ²²⁷Th, wiel ruchweg 1 % över’t Utsennen vun Alpha-Deelken to ²²³Fr verfallt. Somit kann also en Lösen vun ²²⁷Ac as Born för dat kortlevige ²²³Fr bruukt warrn. Dat kann denn regelmatig afscheedt un ünnersöcht warrn.

Borns

↑ A.-L. Debierne: Sur un nouvelle matière radio-active, Comptes rendus, Vol. 129, S. 593-595, 1899 [1]
↑ A.-L. Debierne: Sur un nouvelle matière radio-actif l’actinium, Comptes rendus, Vol. 130, S. 906-908, 1900 [2]
↑ F. O. Giesel: Ueber Radium und radioactive Stoffe, Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft, Bd. 35, Nr. 3, S 3608-3611, 1902
↑ ^a ^b F. O. Giesel: Ueber den Emanationskörper (Emanium), Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft, Bd. 37, Nr. 2, S. 1696-1699, 1904
↑ F.O. Giesel: Ueber Emanium, Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft, Bd. 38. Nr. 1, S. 775-778, 1905
↑ H. W. Kirby: The Discovery of Actinium, Bd. 62, Nr. 3, S. 290-308, 1971 [3]
↑ J. P. Adloff: The centenary of a controversial discovery: actinium, Radiochim. Acta, 2000