Benjamin „Ben“ List[1] (* 11. Januar 1968 in Frankfort an’n Main) is en düütsch Chemiker un Direkter vun de Afdeelen för homogene Katalyse an dat Max-Planck-Institut für Kohlenforschung in Mülheim an der Ruhr.[2] 2021 wurr hüm un David William Cross MacMillan för hör unafhängig vunnanner dörführt Arbeiten to de asymmetrischen Organokatalyse de Nobelpries för Chemie tospraaken.[3][4][5][6]

Benjamin List 2021

Familie ännern

Benjamin List entstammt en grootbörgerlich Frankforter Familie.He is en Oorenkel vun den Nephroloog Franz Volhard un en Ooroorenkel vun den Chemiker Jacob Volhard.[7][8] He is buterdem Neffe vun Christiane Nüsslein-Volhard, de 1995 den Nobelpries för Physiologie oder Medizin kreeg. Se is de Süster vun sien Moder.[9]

Benjamin „Ben“ List is verheiraadt un hett twee Söhns. Mit sien Familie hett he den Tsunami van’n 26. Dezember 2004 in Khao Lak in Thailand överleeft.[7]

Leven ännern

Dat Studium vun de Chemie an de Free Universität Berlin hett List 1993 mit Diplom afslooten. Sien Dokterarbeit hett he 1997 an de Johann Wolfgang Goethe-Universität Frankfort an’n Main bi Johann Mulzer mit dat Thema Synthese eines Vitamin-B12-Semicorrins maakt.[10] Up en Postdoc-Upenholt an dat Scripps Research Institute in La Jolla, USA, mit Arbeiten över katalytische Antikörper folg vun 1999 bit 2003 sien Beropen as Assistant Professor an dat Scripps Research Institute in La Jolla in dat Department för molekulare Biologie. 2003 wurr he tonächst Arbeitsgruppenleiter an dat Max-Planck-Institut für Kohlenforschung, an dat he in’n Juli 2005 Direkter wurr.

List weer 2005 Gastperfesser an de Gakushūin-Universität, Tokio, Japan, un 2008 an de Sungkyunkwan-Universität in de Republiek Korea. Siet 2004 is he Honorarperfesser an de Universität zu Köln (Institut für Organische Chemie).

Wirken ännern

 
L-Prolin is en Aminosüer, de in de asymmetrischen Organokatalyse bi Abdolreaktschonen insett wurrn kann

Lit gellt as en vun de Begrünner vun de asymmetrischen Organokatalyse, de ahn potentiell gesundheits- un umweltschädliche as ok düer Metallverbindungen utkummt. In‘n Gegensatz to de Enzymkatalyse wurrn dorbi lütt organische Moleküle insett. Insbesünnere hett he de Mögelkeit opdeckt, de Aminoüer Prolin, un dormit en natürlich vörkommend organische Substanz, as effizienten Katalysator för de Herstellung vun optisch aktiven Produkten bi Reaktschonen as de Aldolreaktschoon intosetten. He hett ok nee Methoden vun de textilorganischen Katalyse funnen, bi de lösliche organische Katalysatoren un Textilien bunnen wurrn (to’n Bispeel för de lokale Waterversörgen in afleegen Rebeeden), un vun de asymmetrischen Katalyse (speziell Asymmetric Counteranion-Directed Catalysis, ACDC). Asymmetrische Organokatalyse is besünners wichtig bi bioaktiv organischen Verbindungen, bi de de Chiralität vun de Moleküle entscheedend is, etwa bi de Medikamentenherstellung.

2005 bit 2014 weer List Spreker vun dat DFG-Swoorpunktprogramm 1179 Organokatalyse.

Siet 2015 is he Chefherutgever vun Synlett, bi de he all 2011 Herutgever weer. Siet 2005 is he buterdem en vun de Herutgever vun Synfacts.

Siet 2018 is List en vun 15 Forschungsleitenden vun dat Institute for Chemical Reaction Design and Discovery an de Hokkaido University in Sapporo, Japan.[11]

Ehrungen un Utteknungen ännern

List kreeg tallriek Pries un Utteknungen.

Schriften ännern

  • Benjamin List, Keiji Maruoka (Hrsg.): Science of Synthesis : Asymmetric Organocatalysis 1-2, Thieme Medical Pub, Stuttgart 2012, ISBN 978-3-13-170591-4
  • Manfred T. Reetz, Benjamin List, Stefan Jaroch, Hilmar Weinmann (Hrsg.): Ernst Schering Research Foundation: Organocatalysis, Springer-Verlag, Berlin 2008, ISBN 978-3-540-73495-6
  • Benjamin List, Richard A. Lerner, Carlos F. Barbas: Proline-Catalyzed Direct Asymmetric Aldol Reactions. In: Journal of the American Chemical Society, 26. Februar 2000, Band 122, Nummer 10, S. 2395 f.
  • Sonja Mayer, Benjamin List: Asymmetric Counteranion-Directed Catalysis. In: Angewandte Chemie International Edition, 19. Juni 2006, Band 45, Nummer 25, S. 4193–4195.
  • Ilija Čorić, Benjamin List: Asymmetric spiroacetalization catalysed by confined Brønsted acids. In: Nature, März 2012, Ausgabe 483, Nummer 7389, S. 315–319.
  • Philip S. J. Kaib, Lucas Schreyer, Sunggi Lee, Roberta Properzi, Benjamin List: Extremely Active Organocatalysts Enable a Highly Enantioselective Addition of Allyltrimethylsilane to Aldehydes. In: Angewandte Chemie International Edition, 10. Oktober 2016, Band 55, Nummer 42, S. 13200–13203.
  • Nobuya Tsuji, Jennifer L. Kennemur, Thomas Buyck, Sunggi Lee, Sébastien Prévost, Philip S. J. Kaib, Dmytro Bykov, Christophe Farès, Benjamin List: Activation of olefins via asymmetric Brønsted acid catalysis. In: Science, 30. März 2018, Band 359, Nummer 6383, S. 1501–1505.
  • Gavin Chit Tsui, Luping Liu, Benjamin List: The organocatalytic asymmetric Prins cyclization. In: Angewandte Chemie International Edition Engelsch, 2015 Jun 22;54(26):7703-6,
  • Diana Yepes, Frank Neese, Benjamin List, Giovanni Bistoni: Unveiling the Delicate Balance of Steric and Dispersion Interactions in Organocatalysis Using High-Level Computational Methods. In: Journal of the American Chemical Society. 2020 Feb 19;142(7):3613-3625, PMID 31984734.

Literatur ännern

Weblinks ännern

Enkeld Nahwiesen ännern

  1. Max-Planck-Gesellschaft: Vita. Max-Planck-Gesellschaft, afropen an’n 8. Oktober 2021.
  2. Homepage vun de Arbeitsgrupp vun Benjamin List an dat MPI für Kohlenforschung
  3. The Royal Swedish Academy of Sciences: Press release: The Nobel Prize in Chemistry 2021. In: The Nobel Price. The Nobel Price Foundation, 6. Oktober 2021, afropen an’n 8. Oktober 2021 (engelsch).
  4. Chemie-Nobelpreis an Deutschen und US-Forscher. In: Deutsches Ärzteblatt online (aerzteblatt.de) van’n 6. Oktober 2021. Quelle dpa.
  5. An Deutschen und US-Forscher – Chemie-Nobelpreis für Beschleunigung von Reaktionen. In: Ärzte-Zeitung online, 6. Oktober 2021.
  6. Manfred Lindinger: Die Natur als Vorbild – Chemie-Nobelpreis für die organische Katalyse. In: Frankfurter Allgemeine Zeitung für Deutschland, Nummer 233 van’n 7. Oktober 2021, S. 11. und Joachim Müller-Jung: Respektlos zum Nobelpreis., S. 10 (nich up Siet 8,as dat up Siet 1 in en Körtmellen heet).
  7. a b Eine Perspektive fürs Leben. Max-Planck-Gesellschaft, afropen an’n 6. Oktober 2021.
  8. List, Benjamin. Max-Planck-Gesellschaft, 23. September 2021, afropen an’n 6. Oktober 2021.
  9. Nobelpreis für Nüsslein-Volhards Neffen. In: tagblatt.de. 6. Oktober 2021 (tagblatt.de [afropen an’n 6. Oktober 2021]).
  10. Informatschonen to, un akadeemsch Stamboom vun Benjamin List bi academictree.org, afropen de 26. Mai 2018.
  11. Mitarbeiter-Seite. Hokkaido University, 7. Oktober 2021, afropen an’n 8. Oktober 2021.
  12. Carl-Duisberg-Gedächtnispreis. Gesellschaft Deutscher Chemiker, 10. Mai 2021, afropen an’n 6. Oktober 2021.
  13. The Nobel Prize in Chemistry 2021. Nobelstiftung, afropen an’n 6. Oktober 2021 (amerikaansch Engelsch).