Lichtathletik

Lichtathletik is en Sammelbeteken, de ünnerscheedliche Loop-, Sprung- un Worp-Disziplinen tosamenfaat. Dorvun aftogrenzen is de Swoorathletik, in de Sportoorden as Ringen oder Gewichtheven tohopenfaat warrt, as ok vun’n Rasenkraftsport, bi den dat üm dat Sleudern oder Stöten vun ünnerscheedliche, swore Gewichten geiht. Dorto warrt to’n Bispeel ok de Hamerworp rekent. De Lichtathletik hett ehr Wörteln wiet torüch in de Oortiet, vun wegen dat sik Minschen al fröh in de Entwickeln gegensietig meten hebbt in’t Lopen, Springen oder Smieten

Disziplinen

Olympsche Disziplinen

Loopwettkämp
Streckenläng	Olympsch Wettkamp siet
	Mannslüüd	Fronslüüd
100 m	1896	1928
200 m	1900	1948
400 m	1896	1964
800 m	1896	1928; dorna eerst wedder af 1960
1500 m	1896	1972
5000 m	1912	1996 (1984 bit 1992: 3000 m)
10.000 m	1912 (1906 un 1908: 5 Mielen = 8047 meter)	1988
Marathon	1896	1984
110 m Hürden; Fronslüüd: 100 m Hürden	1896	1972 (1932 bit 1968: 80 m Hürden)
400 m Hürden	1900	1984
3000 m Hinnernloop	1920 (vun 1900 bit 1908 annere Streckenlängen)	plaant af 2008
4x100 m (Staffelloop)	1912	1928
4x400 m (Staffelloop)	1912	1972
Gahwettkämp
Streckenläng	Olympsch Wettkamp siet
	Mannslüüd	Fronslüüd
20 km Gahn	1956 (1908 bit 1952: 10 km Gahn)	2000 (1992 bit 1996: 10 km Gahn)
50 km Gahn	1932	-
Sprungwettkämp
Disziplin	Olympsch Wettkamp siet
	Mannslüüd	Fronslüüd
Hoochsprung	1896	1928
Staffhoochsprung	1896	2000
Wietsprung	1896	1948
Dreesprung	1896	1996
Worp- un Stöötwettkämp
Disziplin	Olympsch Wettkamp siet
	Mannslüüd	Fronslüüd
Kugelstöten	1896	1948
Diskusworp	1896	1928
Hamerworp	1900	2000
Speerworp	1908	1932
Mehrkämp
Disziplin	Olympsch Wettkamp siet
	Mannslüüd	Fronslüüd
Teihnkamp	1896	-
Sövenkamp	-	1984 (1964 bit 1980: Fiefkamp)

Bi de olympschen Sommerspelen warrt in veeruntwintig Disziplinen tosamen sövenunveertig Wettkämp utdragen – veeruntwintig bi de Mannslüüd un dreeuntwintig bi de Fronslüüd.

De dörteihn Loopdisziplinen warrt vun jemehr Ansprook an’n Lief in Disziplinkoppels Sprint, Middelstreck un Langstreck ünnerdeelt:

Sprint: 100 m, 200 m, 400 m, 100 m Hürden (blots Fronslüüd), 110 m Hürden (blots Mannslüüd), 400 m Hürden, 4x100 m Staffel, 4x400 m Staffel
Middelstrecken: 800 m, 1500 m
Langstrecken: 5.000 m, 10.000 m, Marathonloop (42,195 km), 3000 m Hinnern

De Marathonloop un dat Gahn warrt op Stratenstrecken utdragen, de so anleggt sünd, dat de Teelinloop in’t Stadion föhrt. All annern Disziplinen warrt op en ruchweg ovale 400-Meter-Bahn, de ut twee langgtogene 100-Meter lange Kurven un twee jüst so lange Graden besteiht, utföhrt. De Lööp över 100 m, 100 m Hürden un 110 m Hürden warrt blots op en Graden utdragen, all annern Strecken bit 10.000 m beteht de Kurven mit in.

De olympschen Spelen weern in’t Öllerdom en Saak blots vun de Mannslüüd, Fronslüüd dröffen to’n eersten mol bi de Olympschen Sommerspelen 1928 deelnehmen, wobi dormols toeerst blots fief Disziplinen in de Lichtathletik vörsehn weern (100 m, 800 m, Hoochsprung, Diskusworp, 4x100 m). De Loopstrecken sünd denn na un na to’n gröttsten Deel an de vun de Mannslüüd anpasst worrn. Bi de Olympschen Sommerspelen 2008 hebbt de Fronslüüd de glieken Disziplienen as de Männer mit en poor Utnahmen. So warrt bi de Fronslüüd keen 50-km-Gahn utdragen un de Mehrkamp finnt as Sövenkamp statt un nich as Theinkamp as bi de Kerls. Butendem is de Hürdenloop bi de Fronslüüd blots 100 m lang an Steed vun 110 m. Ünnerscheden gifft dat ok bi de Hööch vun de Hürden un bi de Massen vun de Worp- un Stöötreedschoppen.

Worpdisziplinen gifft dat veer, de all ’n beten anners angahn warrt un sik in Reedschop, Sportanlaag un Technik ünnerscheden doot.

Kugelstöten: De Kugel warrt ut en Kreis vun 2,13 m Dörmeter stööt. Bi de Mannslüüd wiggt de Kugel 7,26 kg, bi de Fronslüüd sünd dat 4,0 kg. An’n Besten is en Winkel twüschen 38 un 40°, wobi de Wiet, woneem de de Kugel an’n Enn lannt, vun de Stöötsnelligkeit afhangt.
Diskusworp: Ok hier warrt ut en Kreis afsmeten, de Dörmeter is bi’n Diskusworp aver 2,50 m. Dat Gewicht vun’n Diskus is 2,0 kg bi de Mannslüüd un 1,0 kg bi de Fronslüüd. De beste Winkel to’n Afsmieten liggt bi 44°. Bi Gegenwind is en lütteren Winkel beter, kummt de Wind vun achtern, is’n beten grötteren Winkel an’n Besten. De Wiet hangt ok wedder vun de Afsmietsnelligkeit af.
Speerworp: De Speer wiggt bi de Mannslüüd 880 g, bi de Fronslüüd wiggt he 600 g. Smeten warrt de Speer mit Anloop, de twüschen 30 un 36,5 m lang wesen kann. An’n wietsten flüggt de Speer bi en Afsmietwinkel twüschen 34 un 36°, wobi hier för den Wind dat glieke gellt as bi’n Diskusworp.
Hamerworp: De Hamer warrt bi disse Disziplin ok ut en Kreis mit 2,31 m Dörmeter wegsleudert. De Kreis ist na de Tokiekersiet mit en Nett afsekert, dat de Hamer nich ut Versehn jichtenseen drapen kann. De Hamer is neemlich jüst so swor as de Kugel bi’t Kugelstöten. De Beste Winkel, üm mööglichst wiet to kamen, is bi’n Hamerworp 35-37°

Ehmolig olympsche Disziplinen

In’n Loop vun de Johren hebbt sik de lichtathletschen Disziplinen bi de Olympschen Spelen faken ännert un is veeel utprobeert worrn. Dorünner weern ok eenige Saken, de sik för hüütige Bedacht teemlich apig anlaat. So gifft dat en bannige Reeg vun Disziplinen, de vundaag nich mehr utdragen warrt.

Mannslüüd

Utgangspositschoon bi’t Kugelstöten

En Athlet bi’n Wietsprung

De sweedsche Hoochspringersche Kasja Bergqvist bi’n Wettkamp 2006 in Stuttgart

Löpersche bi’n 400-m-Hürdenloop

Loopwettkämp
- Sprintstrecken: 60 m (1900 un 1904)
- Langstrecken: 5 Mielen (1906 un 1908)
- Hürdenrennen: 200 m (1900 un 1904)
- Hinnernloop: 2500 m (1900), 2590 m (1904), 3200 m (1908), 4000 m (1900)
- Mannschapsloop: 3000 m (1912, 1920, 1924), 5000 m (1900), 3 Mielen (1908), 4 Mielen (1904)
- Staffelloop: Olympsche Staffel (1908), 4x1600-Meter-Loop (1908)
- Dwarsfeldloop: Enkelt (1912 bit 1924), Mannschap (1912 bit 1924)
- Gahn: 1500 m (1906), 3000 m (1906, 1920), 3500 m (1908), 10 km (1908 bit 1952), 10 Mielen (1908)

Sprungwettkämp
- Standdreesprung (1900, 1904)
- Standhoochsprung (1900 bit 1912)
- Standwietsprung (1900 bit 1912)

Worpwettkämp
- Diskusworp, antik Stil (1906 un 1908)
- Diskusworp, mit beid Hannen (1912)
- Gewichtworp (1904, 1920)
- Kugelstöten, mit beid Hannen (1912)
- Speerworp, Freestil (1906 un 1908)
- Speerworp mit beid Hannen (1912)
- Steenworp (1906)
Dreekamp
Fiefkamp (1906 bit 1924)
Veelsietigkeits- Teihnkamp (1904)
Tautrecken

Froonslüüd

3000-Meter-Loop (1984 bit 1992)
80-Meter-Hürdenloop (1932 bit 1968)
Fiefkamp (1964 bit 1980)

Nicholympsche Wettkämp

De Disziplinen, de bi Olympische Spelen utdragen stellt blots en Utwahl dor, blangen de dat noch en ganze Reeg mehr Disziplinen gifft, de to’n Deel ok in Wettkämp utdragen warrt.

Normte Loopstrecken: De IAAF föhrt List över Weltrekorden vun en Reeg vun Loopstrecken, de nich bi Olympsche Spelen oder op internatschonal bedüdende Wettkampveranstalten dörföhrt warrt. Dorto tellt de 1000-Meter- un de 3000-Meter-Loop, de beid op de Bahn utdragen warrt, as ok de Halfmarathon, de op de Straat dörföhrt warrt.

Nichmetrische Loopstrecken: In’n angelsass’schen Ruum geev dat bito över lange Tiet Wettkämp över Yard- un Mielen-Strecken. De Läng weer an de metrischen Strecken anpasst, so to’n Bispeel de 3-Mielen-Streck an den 5000-Meter-Loop oder de 120-Yards-Hürdenstreck an den 110-Meter-Hürdenloop. Siet de IAAF 1976 keen Weltrekorden mehr optekent hett mit Utnahm vun’n Mielenloop (1609,36 m) warrt disse Strecken aver kuum noch lopen. Bi Marathonlööp in engelschsprakige Länner is dat aver jümmer noch begäng, Streckenafsneden mit Mielen uttoteken.

Crossloop: Dorbi warrt normalerwies blots twüschen en korte Streck (t. B. üm un bi 4 km) un en lange Streck (t. B. ruchweg 12 km) ünnerscheedt.

Schöler- un Jöögdsport: In dat Öllerrebeet warrt to’n Deel körtere Loopstrecken utdragen, de afhangig sünd vun de Öllerstoop. So gifft dat to’n Bispeel 50-m- un 75-m-Sprint, 60-m- un 80-m-Hürdenloop oder 5000-m-Gahn)

Sünnere Staffellööp warrt mitünner bi öörtliche oder reginale Sportfesten afhollen, de ünnerscheedliche Deelstrecken hebbt. Bispelen sünd de Sweden-Staffel (400-300-200-100 Meter) oder de (ehmols) Olympsche Staffel (800-400-200-100 Meter).

Hallen-Wettkämp: Bi Veranstalten in de Sporthall steiht normalerwies keen 100-m-Bahn praat, so dat de an de Steed vun’n 100-m-Sprint blots en 60-m-Lopp maakt warrt. Ok bi’n Hürdensprint warrt blots 50 oder 60 Meter lopen. As Mehrkämp warrt för Mannslüüd en Sövenkamp anboden, wobi de Worpdisziplinen mit Utnahm vun’t Kugelstöten weglaten worrn sünd. An Steed vun’n 1500-m-Loop, warrt dor blots 1000 Meter lopen. De Fronslüüd hebbt en Fiefkamp. Staffellööp geev dat fröher mitünner ahn en normte Streck, also t. B. „veermol een Runn“

Training

Dat Training is bi de Lichtathletik teemlich veelsietig un kann an de Egenschoppen vun den enkelten Sportler goot anpasst warrn. Anfungen warrt dormit tomeistin de Schölerklassen mit den Mehrkamp, also mit dat Öven vun vele Disziplinen. Wenn sik in’t Jöögdöller düütliche Stärken för sünnere Disziplinen utprägt, warrt mehr un mehr dorto övergahn, disse sünneren Disziplinen starker optoboon. Wenn dat nich de Fall is, kann ok de „Königsdiziplin“, de Teihnkamp oder de Sövenkamp dat Teel vun’t Training wesen.

To dat Training höört Elementen as dat Scholen vun’t Lopen, vun de Koordinatschoon oder vun de Techniken, de allgemene Kraftopbo, Utduertraining, Sprinten un Sprunglööp. Kraft, Utduer, Snelligkeit, Koordinatschoon un Technik sünd för all Disziplinen nödig, man in ünnerscheedliche Andelen un Wichtigkeit. De Methoden schülln in jemehr Andelen an’t Training vör allen op dat Öller un de lichtathletischen Insichten vun’n Athleten instellt wesen.

Wettkämp

Afloop

Wiet- un Dreesprung, Worp- un Stöötdisziplinen

Bi grode Wettkämp, an de vele Athleten deelnehmen doot, gifft dat toeerst en Qualifikatschoonsrunn, in de jeedeen toeerst hööchstens dree Versöken hett. Dat de Deelnehmers nich to lang töven mööt twüschen jemehr Versöken, finnt mitünner ok twee scheedte Qualifikatschoonsrunnen op verscheden Anlagen statt. In de Endrunn kummt dorbi, wokeen en Wiet överdrapen deit, de vun’n Utrichter fastleggt worrn is. In’n Normalfall finnt de Endrunn an’n annern Dag statt. Wokeen de fastleggte Wiet schapt hett, is mit den Qualifikatschoonswettkamp to Enn.

Wenn blots wenige Atheleten de Qualifikatschoonswiet överdrapen doot, warrt de Endrunn op twölf Deelnehmers opfüllt, na de Reeg vun de besten Wieten in de Qualifikaschoonsrunn. In de Endrunn hett jeed Athlet eerstmol dree Versöken. De Reeg, in de de Athleten antreden mööt, warrt utloost.

De acht Besten vun de Endrunn warrt för de letzten dree Versöken tolaten, wobi de veerte un föffte Versöök in de ümkehrten Reeg dörföhrt warrt as de Platzeeren na de eersten dree Versöken – de Beste is also to’n Enn an de Reeg. In’n letzten Versöök warrt de Reeg noch mol an de Platzeeren angleken. De Beste na den föfften Versöök hett somit den letzten Sprung.

Bi’n Teihn- oder Sövenkamp sünd aver blots dree Dörgäng vörsehn.

Indelen vun de Klassen

De Internatschonale Lichtathletik-Förderatschoon (IAAF) hett de folgen Öllersklassen fastschreven (IAAF-Regel 141):

Jöögd (Jungs un Deerns): Sportlers, de an’n 31. Dezember vun’t Wettkampjohr 16 oder 17 Johr oolt sünd.
Junioren (Manns- un Fronslüüd): Sportlers, de an’n 31. Dezember vun’t Wettkampjohr 18 oder 19 Johr oolt sünd.
Senioren (Manns- un Fronslüüd): Af den 35. Geboortsdag

De Düütsche Lichtathletik-Verband (DLV) hett de folgen Öllersklassen:

Senioren (Öllersklassen af w30, m30)
Aktive
Junioren (20, 21, 22)
Jöögd A (18 un 19, wJA / mJA)
Jöögd B (16 un 17, wJB / mJB)
Schöler a / A (w14, w15 / m14, m15)
Schöler b / B (w12, w13 / m12, m13)
Schöler c / C (w10, w11 / m10, m11)
Schöler d / D (w8, w9 / m8, m9)

De Öllersklassen warrt wieter ünnerdeelt in Schreden vun fief Johren. De Junioren un Senorien warrt bi’n Wettkamp to de Aktiven biordent, wenn de Öllersklassen nich egens utschreven sünd. Jüngere Wettkämpers as de 8-johrigen warrt normalerwies mit de Schöler D tosamen weert. In de Schölerklassen warrt jede Johrgang för sik weert, man de Indelen in A-D warrt för Mannschapswettkämp un Staffeln un för de Organisatschoon vun’n Wettkamp anwennt.

Wettkampsteden

Olympiastadion Berlin

Gottlieb-Daimler-Stadion in Stuttgart

Olympiastadion München

Augsborger Rosenaustadion

Lichtathletik-Wettkämp warrt in’t Stadion oder in en Sporthall utdragen. Blots de Gahn-Wettkämp un bannig wiete Loopstrecken finnt op’n Stratenstrecken statt, de an’n Enn wedder in’t Stadion torüch föhrt. Lichtathletikanlagen, de mit en Grootspeelfeld tosamenfaat sünd, warrt as Stadion oder ok as Wettkampbahn betekent. Dorbi warrt de Wettkampbahnen oder -anlagen na Tyyp A, Tyyp B un Tyyp C ünnerscheedt.

Stadien hebbt hüüt en normte ovale 400-m-Loopbahn, de ok Rundbahn nöömt warrt. Bi fröhere Olmypsche Spelen geev dat aver ok annere Bahnlängen: 333,33 Meter – 1896 (Athen); 500 Meter – 1900 (Paris); 536,45 Meter (een Drüddel-Miel) – 1904 (St. Louis) un 1908 (London); 383 Meter – 1912 (Stockholm); 500 Meter – 1924 (Paris). Siet 1960 warrt vun de IAAF blots noch Rekorden in Loopdisziplinen acht, wenn se op en 400-m-Bahn opstellt worrn sünd.

De Rundbahn hett tyypschwies söss Bahnen, in gröttere Stadien sogor acht (Wettkampanlaag vun’n Tyyp A). In Lichtathletikhallen sünd de Rundbahnen vun Oort to Oort ünnerscheeldich lang, man Rekorden warrt blots acht, wenn se op 200-m-Bahnen opstellt weern. In’n Normalfall gifft dat veer enkelte Bahnen, in eenige Hallen as in Leipzig, Birmingham oder Budapest ok söss.

Vundaag warrt Loopwettkämp meist blots noch op Kunststoffbelääg, de so nöömten Tartanbahnen utdragen, de Mitt vun de 1960er Johren inföhrt worrn sünd. Das Sülve gellt ok för de Anloopbahnen för’n Wietsprung, Staffhoochsprung un Speerworp, as ok för de Hoochsprung-Anloopflach. De Stöötsekters sünd tomeist Rasenflachen.

Sprung- un Worpwettkämp finnt tomeist op de Segmentflachen statt, de vun de Loopbahn begrenzt warrt. De Worp- un Stöötdisziplinen as ok de Hoochsprung warrt op de Segmentflachen binnen de Rundbahn utdragen, de Wietsprung tomeist buten de Bahn blange de Graden (Kortstreck).

In’t Segment op de annern Siet vun’n Teelinloop liggt de Watergraven för den 3000-m-Hinnernloop. Lichtathletikanlagen för de Disziplinen Gahn, Lopen, Springen, Smieten un Stöten warrt ünnerdeelt in

Loopbahnen — Rundbahn, Kortstreckenbahn, Hinnernloopbahn mit Watergraven
Sprunganlagen — Hoochsprunganlaag, Staffhoochsprunganlaag, Wietsprunganlaag, Dreesprunganlaag
Kugelstöötanlaag mit Stöötkreis un Stöötsekter
Worpanlaag — Diskusworp- un Hamerworpanlaag mit Worpkreis, Worpsekter un Schuulnett oder -gidder, Speerworpanlaag.

In Düütschland Warrt de bedüdensten Lichtathlethikstadien ok för Footballspelen nütt, as to’n Bispeel in’t Olympiastadion Berlin, in’t Stuttgarten Gottlieb-Daimler-Stadion oder – bit to’n Apenmaken vun de Allianz-Arena – in’t Olympiastadion München. Bedüdende Lichtathletik-Läänerkämp hebbt bit 1978 butendem ok in dat Augsborger Rosenaustadion stattfunnen.

De Tendenz geiht nu aver hen na’t Spezialiseeren op blots een Sportoort, wat bi’n Bo vun ne’e grote Stadien tomeist dorto föhrt, dat keen Lichtathletikanlaag boot warrt. De ne’en groten Footballstadien in Hamborg, Köln, Düsseldörp un Frankfort, de allsamt Steden sünd, woneem in de letzten twintig Johren Düütsche Meisterschoppen utdragen weern, hebbt vundaag keen Loopbahnen mehr.

Wettkampbahnen un Schoolsportanlagen warrt normalerwies vun spezialiseerte Landschapsarchitekten plaant, de dorop Acht geven mööt, wat de Regeln vun de Technik (ü.a. DIN 18035 Sportplätz), de Internatschonalen Wettkampregeln vun’n DLV un de Informatschoonshelpen vun’t Bundsinstitut för Sportwetenschap seegt.

Wettkämp in Düütschland

In Düütschland warrt mehrere grote Veranstalten dörföhrt. Lichtathletik-Wettkämp vun internatschonal Bedüden warrt ih Berlin un Stuttgart utdragen. Bito versammelt sik de vullstännige düütsche Spitzenklass jeed Johr, üm sik bi de Düütschen Meesterschoppen to meten.

Internatschonal Wettkämp

Op de Sprintstrecken sünd traditschonell de US-amerikaanschen Sportler vörn an, wiel de Middel- un Langstreckenlööp tomeist vun de afrikaanschen Löpers anföhrt warrt. Bi de Worp- un Sprungdisziplinen seht de Ranglisten dorgegen dörwossener ut. De Natschonen, de bi internatschonale Wettkämp tomeist an’n meisten Spood hebbt, sünd de USA, Russland (oder fröher de Sowjetunion) un Düütschland (oder fröher ok de DDR).

Olympsch Spelen

Vun de Disziplinen in de Lichtathletik geev dat eenige ok al bi de Olypmschen Spelen vun de Antike. Siet Anfang vun de Spelen vun de Neetiet 1896 in Athen is de Lichtathletik blangen den Swemmsport en zentralen Bestanddeel vun’t olympsche Wettkampprogramm. Man seggt dorto dorüm ok olympsch Karnsportoort. Vör 1983 weern de olympschen Spelen de eenzige Mööglichkeit, bi de Athleten ut verscheden Kontinenten in de olympschen Disziplinen üm Titel kämpen künnen.

Weltmeesterschoppen

De Lichtathletik-Weltmeesterschoppen gifft dat siet 1983 all twee Johren mit dat kumplette olympsche Wettkampprogramm. Dorför hett dat al 1976 een in Malmö un 1980 een in Sittard geven. Man, bi disse Meesterschoppen sünd blots Wettkämp in enkelte Disziplinen utdragen worrn (1976: 50 km Gahn vun de mannslüdd; 1980: 3000 m un 400 m Hürden bi de Fronslüüd), vun wegen, dat disse to de Tiet nich in dat olympsche Programm binnen weern.

De IAAF driggt wietere Titelkämp för sünnere Öllersstopen, aver ok för nicholympsche Disziplinen ut. De bedüdensten Veranstalten sünd

Junioren-Weltmeesterschoppen (siet 1986, all twee Johren, Öller ünner 20 Johren),
Jöögd-Weltmeesterschoppen (siet 1999, all twee Johren, Öller ünner 18 Johren),
Senioren-Weltmeesterschoppen (siet 1975, all twee Johren, Öller af 35 Johren),
Senioren-Straten-Weltmeesterschoppen (siet 1992, all twee Johren, Öller af 40 Johren)
Hallen-Weltmeesterschoppen (1987-2003, un siet 2004 all twee Johren)
Cross-Weltmeesterschop (siet 1973, jeed Johr)
Halfmarathon-Weltmeesterschop (siet 1992, jeed Johr)
Bargloop-Europameesterschop (siet 1995, jeed Johr)

Europameesterschoppen

De Lichtahtletik-Europameesterschopen gifft dat al veel länger as de Weltmeesterschoppen. Se weern vun 1934 bit 1966 – mit’n Ünnerbreken vun wegen den Krieg – jümmer to de Halftiet vun en Olympiade utricht. Nadem dat 1969 un 1971 Afwieken dorvun geven hett, sett sik af 1974 wedder de veerjohrige Periood dör.

To meist all vun de baven opföhrten sünnern Weltmeesterschoppen gifft dat ok entspreken tosätzliche Europameesterschoppen. Se finnt in de Johren statt, in de de tohöörig Weltmeesterschop, de all twee Johren utdragen warrt, jüst nich stattfinnt. De Hallen-EM (siet 1970) hett ok blots en tweejohrige Periood, wobi se aver 2004 utfallen is un 2005 in Madrid utdragen weer. De Cross-EM gifft dat siet 1994, se finnt jeed Johr statt.

Welt- un Europacup

Dat is de Naam vun de Titelkämp vun de Natschonalmannschoppen, bi de de Mannschopsleistung ut de Enkeltleistungen vun all Disziplinen tosamenrekent warrt. In’n Gegensatz to annere Sportoorden sünd dat aver keen Regen-, man Enkeltveranstalten. De Weltcup hett vun 1977 bit 1989 un siet 1992 all veer Johren stattfunnen. En Sünnerheit vun’n Weltcup, vun wegen de korte Tietduer vun twee Daag un de dormit verbunnen Begrenzenop acht Deelnehmer in jede Disziplin, is de Nomineeren vun Eerddeelmannschopppen blangen een poor Natschonalmannschoppen.

Ok in’n Mannschapssport is de kontinentale Version öller as de weltwiete Veranstalten. Den europacup gifft dat al siet 1965. Bit 1993 weer he meist jümmer (1970 an Steed vun 1969 un 1971) all twee Johren utdragen un dorna denn jeed Johr. Bi den Welt- un den Europacup künnt nich all olympsche Disziplinen dörföhrt warrn. In de Disziplinen, de sik dör längere Wettkampduern utteken doot as de Mehrkämp, de Marathonloop un’t Gahn, as ok in wietere nicholympsche Disziplinen warrt egene Mannschapsweerten utdragen. Dat sünd

Hallen-Europacup (siet 2003)
Mehrkamp-Europacup (siet 1973, de glieken Johren as de Europacup)
Gahers-Weltcup (1961 - 1967, 1973 - 1999 un siet 2002 all twee Johren, bito 1970)
Gahers-Europacup (1996 - 2000 un siet 2001 all twee Johren)
Bargloop World-Trophy (siet 1985, jeed Johr
100-km-Weltcup (siet 1988, af 1990 jeed Johr)

Golden League

De IAAF Golden League is en Reeg vun söss hooch ansehn Lichtathletik-Drapens. Wenn en Athlet bi all söss Drapens den Wettkamp in sien Disziplin winnen kann, denn kann he sik an den Jackpot vun een Million US-Dollar bedeligen un kriggt en Blomenstruuß un en Buddel Wien.

Weltrekorden

De Internatschonale Lichtathletik-Föderatschoon IAAF föhrt 186 Weltrekorden, de sik as folgt opdeelt:

Olympsche Disziplinen
24 Männer-Weltrekorden

23 Frons-Weltrekorden
Nicholympsche Disziplinen
23 Männer-Weltrekorden

21 Frons-Weltrekorden
Junioren
26 Männer-Weltrekorden

26 Frons-Weltrekorden
Hallen-Weltrekorden
22 Männer-Weltrekorden

22 Frons-Weltrekorden

Doping

Dat Thema Doping is sünners bi Kraft- un Utduersportoorden vun Bedüden. Je mehr en Disziplin dör Technik un Konzentratschoon, ümso weniger is dat mööglich, den Spood dör Middel to ünnerstütten, de dat Leistungsvermögen vun’n Lief grötter maakt. Sünners anfallig för’t Doping sünd in de Lichtathletik dorüm vör allen de Loopdisziplinen un dat Kugelstöten.

In’n Spitzensport in de Lichtathletik kummt dat jümmer wedder ok vör, dat Weltmeesters un Goldmedaillenwinners rankregen warrt, dat se doopt weern, as to’n Bispeel Ben Johnson oder Torri Edwards. To de Tiet vun’n Kolen Krieg is in’n Oostblock systemaatsch doopt worrn. Dat weer sünners dull in DDR-Sport, wo de Sportler deelwies nich mol weten hebbt, dat jem Doping-Middels geven worrn sünd. Dorvun weern ok de Lichtathleten bedrapen. In de Medien töög de so nöömte DDR-Doping-Opper-Prozess Acht op sik, in den 160 Sportlers ut de ehmoligen DDR gegen dat Natschonale Olympsche Komitee un dat Ünnernehmen Jenapharm klaagt hebbt.

In de USA is 2003 bekannt worrn, dat dor de Bay Area Laboratory Co-Operative (BALCO) bannig mit Dopingmiddels Hannel dreven hett un Trainer un Athleten dormit versorgt hett. In’n Verloop vun de so nöömten BALCO-Affäär is ü.a. Marion Jones swor belast worrn, de bi de Olympschen Sommerspelen 2000 fief Medaillen wunnen harr, de ehr naher denn aver wedder afkennt worrn sünd.

Organisatschoon

In Düütschland sünd de Verenen, de Lichtathletik bedrieven doot, in den 1949 grünnten Düütschen Lichtathletik-Verband (DLV) organiseert. In Öösterriek un de Swiez gifft dat entspreken den Öösterriekschen Lichtathletik-Verband un den Swiezerischen Lichtathletik-Verband. De Internatschonale Dackverband is de International Association of Athletics Federations (IAAF), de 1912 grünnt worrn is un to Tiet 210 natschonale Verbännen as Liddmaten bargt. Europa hett mit de European Athletic Association (EAA) ok en europääschen Dackverband.

Warf

So as bi kuum en annere Sportoort egent sik de Motiven ut de Lichtathletik goot för Warf, vun wegen jemehr Veelsietigkeit un Klorheit. Bi de Lichtathleitk geiht dat dorüm siek un sien Kräft mit Annere to meten. Dör de Sorstellen vun Lichtathletik laat sik verscheden gode Egenschoppen to’n Utdruck bringen - ok ahn dat beropen Sportlers mitmaakt. Dat verkloort de nafolgen Utwahl:

Staffelloop speelt op dat Teamwork an un de gode un funkschoneeren Tosamenarbeit.
Staffhoochsprung is en Sinnbild för Hööchstleistungen, hoge Anspröök un Telen, aver ok för Aventüer oder Freeheet.
Hürdenloop wiest op dat Överwinnen vun Hinnern hen un steiht för den Willen, en Teel to schappen.
Kugelstöten un Hamerworp staht as Teken för de wuchtige Kraft.
Speerworp un Diskusworp steiht för’n Insatz vun kontrolleerte Kraft.
Sprint is en Utdruck vun Snelligkeit un dat Ankamen as Eerste.
Langstreckenloop steiht dorgegen för Utduer, Willen un Insatz un för’t lange Leven.