North by Northwest

North by Northwest (op plattdüütsch so veel as „Noord to Noordwest“; dt. Titel: Der unsichtbare Dritte) is de Titel vun en US-amerikaanschen Speelfilm vun Alfred Hitchcock ut dat Johr 1959. De Thriller tellt to de bekannsten Warken vun Hitchcock un gellt as een vun de eersten Actionfilmen in de Filmhistorie. De Hööftrull weer mit Cary Grant besett, de hier to’n letzten mol mit Hitchcock tosamenarbeit hett.

Filmdaten
Plattdüütsch Titel:	—
Originaltitel:	North by Northwest
Düütsch Titel:	Der unsichtbare Dritte
Produkschoonsland:	USA
Johr vun’t Rutkamen:	1959
Läng:	131 Minuten
Originalspraak:	Engelsch
Öllersfreegaav in Düütschland:	FSK 12
Filmkru
Speelbaas:	Alfred Hitchcock
Dreihbook:	Ernest Lehman
Produkschoon:	Alfred Hitchcock
Musik:	Bernard Herrmann
Kamera:	Robert Burks
Snitt:	George Tomasini
Szenenbild:	Robert F. Boyle
Dorstellers
Cary Grant: Roger Thornhill Eva Marie Saint: Eve Kendall James Mason: Phillip Vandamm Jessie Royce Landis: Clara Thornhill Leo G. Carroll: De Professer Josephine Hutchinson: Mrs. Townsend Philip Ober: Lester Townsend Martin Landau: Martin Landau Edward Platt: Afkaat Larrabee Adam Williams: Valerian Philip Coolidge: Dr. Cross

Inholt

De New Yorker Fackmann för Warf, Roger Thornhill, warrt een Namiddag wiel en Drapen mit Gewarfslüüd in en Hotel vun twee Lüüd mit Wapen affungen, as he op’n Weg na en Telefonzell is. Ogenschienlich hollt de beiden Verbrekers em för George Kaplan, den se vörher an’t Telefon ropen laten hebbt. Se steekt em in en Auto un bringt em na en Villa buten de Stadt, woneem he an de Infohrt den Naam Townsend lest. Dor warrt he vun en Mann, de sik nich wieter vörstellt, opfoddert, mit jem de koopereren. Dat lehnt Thornhill af, vunwegen dat he gor nich weet, wat de Lüüd egentlich vun em wüllt. De Rövers glöövt em nich, as he jümmer wedder vertellt, dat he gor nich disse Kaplan is. Opletzt geevt se Thornhill ünner Dwang Whisky to drinken bit he besopen is, sett em in en Auto un versöökt em dör en Unfall ut’n Weg to rümen.

De Plaan geiht aver nich op un Thornhill warrt vun de Polizei opgrepen. De Richter glöövt em de Geschicht an’n nächsten Dag eerst nicht, tomol ok sien Mudder em mit ehr Snackeree in’n Rüch fallt. Thornhill maakt sik op de Söök na den Verantwoortlichen, mutt aver faststellen, dat Kaplan vun keeneen sehn worrn is – ok nich in dat Hotel, woneem he afstegen is. He finnt aver rut, dat Mr. Townsend bi de UN snacken deit un maakt sik op’n Weg in’t UN-Hööftquarteer. Dor stellt sik rut, dat Mr. Twonsend nich de Mann is, mit den he den Dag vörher to doon harr. Man, noch vördem he mehr rutfinnen kann, warrt de richtige Mr. Townsend vör tallrieke Tügen mit en Mess dootsteken. Natürlich sütt allens so ut, as wenn Thornhill dat weer, so dat he nu ok wegen Moord vun de Polizei söcht warrt. Vertwievelt beslutt he, de Spoor vun Kaplan na Chicago to folgen.

As vun den Moord in de Dagblööd bericht warrt, kummt dat bi de CIA to en Bespreken, bi de de Tokieker wies warrt, dat dat den Mr. Kaplan in Wohrheit gor nich gifft. De Person is man blots en Utfinnen, um de Acht vun de Verbrekers vun jemehrn wohren Spion aftolenken. Üm den egenen Agenten nich in Gefohr to bringen, grippt de CIA nich in un överlett Thornhill sik sülvst.

In’n Tog na Chicago dröpt Thornhill de attraktive Eve Kendall, de nipp un nau weet wokeen he is un de ok weet wat se sülvst will. Se hülpt em, as de Polizei achter em her is, lockt em in Chicago aver in en Fall, ofschoonst ehr antomarken is, dat se sik in Thornhill verkeken hett. Se is neemlich de verdeckte Spionsche, de nu hen- un herreten is twüschen ehr Verantwoorten, ehr Angst opdeckt to warrn, un ehr Leef to Thornhill. Op en eensome Landstraat warrt Thornhill vun en Fleger angrepen, kummt mit veel Glück aver ut de Situatschoon wedder rut, as de Fleger an en Tanklastwagen explodeert. Torüch in de Stadt löpt he bi en Aukschoon wedder den snaakschen Frömmen ut de New Yorker Villa över’n Weg. Den sien richtigen Naam is Vandamm, un as dat utsütt is de söte Eve sien Fründin.

As Vandamm sien Mackers em nu wedder an de Siet maken schüllt, sütt Thornhill blots den een Utweg, sik mööglichst opfallig to verhollen. He fangt an de Aukschoon to stören, bit man em vun de Polizei fastnehmen lett. De bringt em aver nich na de nächsten Deenststeed, man direkt na’n Flaaghaven, woneem em en CIA-Mitarbeiter, de sik „De Professer“ nöömt, vun de wohren Tosamenhäng vertellt. So warrt he gewohr, dat Eve in Wohrheit för den Geheemdeenst arbeit, un se as Fründin vun Vandamm wichtige Informatschonen över sien Organisatschoon besorgen schall.

Op Mount Rushmore finnt de Showdown vun’n Film statt.

Thornhill versteiht, wat dorvun afhangt un seggt to, sien Rull noch een Dag wietertospelen. In en Restaurant schütt Eve em för de Ogen vun Vandamm un vele annere Tügen to’n Schien mit Platzpatronen doot. De Plaan dorachter is, Vandamm to begööschen, vunwegen dat he argdenkern worrn is. He schall Eve bi sien nächste Reis in’t Utland mitnehmen, wenn he Spionaaschmaterial överbringen deit. Kort vör de Afreis mit en lütten Fleger finnt de Macker vun Vandamm aver den Swinnel mit de Platzpatronen rut. Thornhill luustert, as he un Vandamm besluten doot, Eve över de See ut’n Fleger to stöten. In letzte Minuut kann he ehr redden, man de Verbrekers neiht achter jem ran. Op de Böversiet vun dat Mount Rushmore National Memorial kummt dat to’n Showdown, woneem de Verbrekers opletzt mit Hülp vun de Polizei un de CIA stellt warrn kann. In de letzten Szeen sütt man Eve un Thornhill in en Slaapwagen in’n Tog – ditmol as Ehpoor.

Kritik

• Dat Lexikon vun’n internatschonalen Film beteken den Film as en brillant Kinostück mit veel Suspense, unvermodte Wennen. Hitchcock vereen in den Film op virtuose un togliek vergnöögliche Oort all Göden vun’n Thriller, vun’n Aventüerfilm un vun de Kriminalkummedie un beedt blangento ok noch en dubbelboddig-ironische Anthologie vun US-amerikaansche Landschoppen, Mathyen un Denkmolen.

• François Truffaut beschreev den Film as de „Summ vun all filmische Insichten“

• The Motion Picture Guide meen, dat weer een vun de besten Hitchcock-Filmen. He bargt allens: Spannung, Opregen, Geheemnissen, en Leefgeschicht un nich jüst wenig Humor. De Schauspelers Grant, Saint, Mason un Carroll weern grootordig in jemehr sworen Rullen.

Utteken

De Film harr veel Spood un is alltohopen för veerteihn Filmpriesen vörslahn wesen, dorünner ok in dree Kategorien för den Oscar. Uttekent worrn is he opletzt moit söven Priesen:

• 1959: mit de Silver Seashell vun’t San Sebastián International Film Festival för Alfred Hitchcock
• 1959: mit den NBR Award in de Kategorie Top Ten Films
• 1960: mit den Edgar Allan Poe Adward in de Kategorie Best Speelfilm för Ernest Lehman
• 1960: mit den David di Donatello Filmpries in de Kategorie Best utlännsch Schauspeler för Cary Grant
• 1960: mit den Golden Laurel in de Kategorie Top Action Drama
• 1995: mit de Opnahm in’t National Film Registry
• 2009: mit den Golden Satellite Award in de Kategorie Best Classic DVD

Produkschoon

Hitchcock un sien Dreihbookschriever Ernest Lehman hebbt den Film as en Affolg vun Aventüers anleggt, de Thornhill op de Söök na de Lösung vun dat Radels to överstahn hett. So as in sien fröheren Filmen The 39 Steps un Saboteur kummt de sympathische männliche Held unvermodens in en Fluchtgeschicht, de em dweer dör’t Land drieven deit. Un jüst so as in Saboteur finnt de Showdown ok hier an en US-amerikaansch Symbol statt.

De Aventüers sünd ahn düütliche Övergäng an’nanner reegt. In jede vun disse Szenen steiht Thornhill in’n Vördergrund. Blots eenmol in’n Verloop vun de twee Stünnen wennt sik de Geschicht för en korte Tiet vun em af, as ruchweg na en Drüddel vun’n Film en Bespreken bi de CIA wiest warrt, in de de Tokieker gewohr warrt, wat de wohren Tosamenhäng sünd. Dat Stilmiddel vun’t An’nannerleggen vun enkelte dramaturgische Hööchdpunkten ahn Lücken hett Hitchcock dat eerste mol bi The 39 Steps insett. De Film warrt dorüm ok as Vörlöper vun North by Northwest ansehn.

Mit North by Northwest hett Hitchcock een vun sien lichtesten Spionaaschfilmen inszeneert mit villicht den meisten Humor. De Lichtigkeit un de Eleganz vun den Film harr Infloot op vele Filmen, de dorna entstahn sünd, dorünner nich toletzt ok de James-Bond-Reeg, de in de 1960er Johren anfüng, oder later de Indiana-Jones-Filmen.

Beropene Szenen

De Film bargt verschedene Szenen, de den Film wiethen bekannt maakt hebbt un to’n Deel ok in de Johrteihnten dorna as Vörlaag för Szenen in Aventüer- un Krimifilmen vun annere Speelbasen deent hebbt.

De Szeen in’t Maisfeld

Faken referenzeert un kopeert – un allgemeen een vun de bekanntsten vun all Hitchcock-Szenen – is de so nöömte „Maisfeldszeen“. Thornhill steiht op en eensome Landstraat un töövt op een unbekannte Person, de aver nich kummt. Dör de Wahl vun de Perspektiv un den Filmsnitt nimmt de Tokieker an de wassen Spannung un Twievel deel. Opletzt wiest sik en Fleger, de Insektengift över de Feller verdeelt, as Gefohr. De Fleger flüggt knapp över Thornhill weg, de dorophen in’t Maisfeld lopen un sik dor versteken deit. De Dubbeldecker smitt sien Gift över em af, so dat Thornhill wedder op de Straat löpt, üm dor en Lastwagen antohollen. Meist harr de em överföhrt. De Dubbeldecker flüggt opletzt in den Tanklastwagen un explodeert.

Hitchcock söcht in de Szeen den Gegensatz to dat Filmklischee, dat bit dorhen begäng weer, dat neemlich en bedrauliche Situatschoon in en jüst so bedraulich Ümfeld to spelen harr, also an en düsteren Oort ahn veel Översicht.

De Szeen an’n Mount Rushmore

Jüst so bekannt is de Szeen to’n Enn vun’n Film, as Eve un Thornhill över de Präsidentenköpp vun dat Monument vun Mount Rushmore utneihn doot. De Verwaltung vun’n Park vun Mount Rushmore hett blots Verlööf för den Dreih geven ünner de Oplaag, dat in de Szenen an’t Denkmol keen Brutalität vörkamen dröff. Liekers fünnen se de fardigen Szenen noch to brutal un verlangen, dat se ut de Strattitels rutnahmen weern, woneem jem Dank för de Tosamenarbeit tospraken weer.

Slussszeen un Zensur

De Slussszeen weer Hitchcock sien gröttsten Sieg gegen de dormolige Zensur. As sik de beiden Hööftdorstellers an’t Enn na abven in dat Bett vun en Slaapwagen leggen doot, geevt de beiden sik en Söten. Denn warrt de Film sneden un wiest in de letzten Szeen, woans en langen Tog in en smallen, düstern Tunnel rinfohren deit. Dat weer de düütlichste Beschrieven vun’n Bislaap, de jemols to de Tiet vun’n Hays Code in en US-anerikaanschen Film wiest weer.

Cameo-Optritt

Traditschonell hett Hitchcock in sien Filmen en Cameo-Optritt. In North by Northwest is disse Optritt al teemlich to Anfang, vunwegen dat he dat mööglichst gau „achter sik hebben wull“. Dorna schülln sik sien Fans wedder op de Geschicht kunzentreren künnen. Sien Cameo is na twee Minuten an’t Enn vun’n Vörspann. He is to sehn, as em en Bus de Dören vör de Nees tomaken deit.

Anners wat

Old Westbury Gardens mit dat Huus vun Mr. Townsend

Disse Thriller gellt as en Tosamenfaten vun de US-amerikaanschen Filmen vun Hitchcock, in den de Speelbaas mit de tyypschen Elementen vun sien fröhen Johren arbeit. För Grant weer dat de letzte Film mit Hitchcock un wohrschienlich de bekannste vun all sien Filmen.

Mit 136 Minuten in de Kinofaten is North by Northwest de längste Speelfilm vun Hitchcock. Dat Studio hett den Film toeerst to lang funnen un dorop bestahn, dat he kört warrt. Man Hitchcock kenn dat afwennen ünner Verwies op en Klausel in sien Verdrag. De Originaltitel North By Northwest betütt sik op een vun de Arbeitstitels In a North-Westerly Direction, de groff de Himmelsricht angifft in de sik de Geschicht in’n Film geograafsch verlagern deit. Dat Verkörten to North By Northwest weer de Infall vun en Mitarbeiter vun de Produkschoonssellschop MGM.

To Anfang vun’n Film warrt Roger Thornhill roovt un vun de Mackers vun Vandamms to en Landsitt föhrt. Dor warrt he ünner Alkohol un dorna op de Straat in en Auto sett. De Landsitt, woneem de Szeen speelt, höört to en apentliche Parklanlaag mit den Naam Old Westbury Gardens op Long Island, New York. De Landsitt weer ok vun annere Speelfilmen bruukt, as to’n Bispeel Cruel Intentions, Hitch oder Wolf.

Literatur

• John Russel Taylor: Die Hitchcock-Biographie, Fischer Cinema 1982, ISBN 3-596-23680-0
• Donald Spoto: Alfred Hitchcock – Die dunkle Seite des Genies. Heyne, München 1984, ISBN 3-453-55146-X (dt. Übersetten vun Bodo Fründt)
• François Truffaut: Mr. Hitchcock, wie haben Sie das gemacht?. Heyne, 1973, ISBN 3-453-86141-8 (Folg vun Interviews (üm un bi 50 Stünnen) vun den franzööschen Speelbaas mit Hitchcock.) Originalutgaav: Le cinéma selon Hitchcock (1966“)
• Robert A. Harris, Michael S. Lasky, Joe Hembus (Rutgever): Alfred Hitchcock und seine Filme (OT: The Films of Alfred Hitchcock). Citadel-Filmbook bi Goldmann, München 1976, ISBN 3-442-10201-4
• Bodo Fründt: Alfred Hitchcock und seine Filme. Heyne Filmbibliothek Band Nr. 91, 1986, ISBN 3-453-86091-8

Weblenken

North by Northwest. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• North by Northwest in de Internet Movie Database (engelsch)
• Dokterarbeit över Bernard Herrmann sien Filmmusik to North by Northwest