Pliozän

Ärathem Ära	System Periood	Serie Epoch	Stoop Öller	≈ Öller (Mya)
K Ä N O Z O I K U M	höger	höger	höger	jünger
	Neogen	Pliozän	Piacenzium	2,588–3,6
		Pliozän	Zancleum	3,6–5,332
		Miozän	Messinium	5,332–7,246
			Tortonium	7,246–11,608
			Serravallium	11,608–13,65
			Langhium	13,65–15,97
			Burdigalium	15,97–20,43
			Aquitanium	20,43–23,03
	deeper	deeper	deeper	öller

Dat Pliozän is en eerdhistoorsch Epoch in de Periood vun dat Neogen. Anfungen hett dat Pliozän vör 5,33 Millionen Johren un weer vör 1,8 Mio. Johren wedder to End.

Bit vör enige Johren weer dat Pliozän noch Deel vun dat Tertiär un sien end weer togliek de Grenz to dat Quartär. Na de Neeindeelen warrt dat nu aver to dat Neogen rekent. Vör dat Pliozän liggt de öllere Epoch vun dat Miozän, dorna folgt de jüngere Epoch vun’t Pleistozän, also de Iestiet, mit den fakenen Wessel vun Kolt- un Warmtieten.

Ünnerdeelen

Dat Pliozän sülvst warrt noch mol in dree ünnerscheedlich Stopen indeelt (vun oolt na jung):

Zancleum, dat is dat ünnere (fröhe) Pliozän vun 5,332-3,600 Ma vör vundaag.
Piacenzium, dat is dat middlere Pliozän vun 3,600-2,588 Ma vör vundaag.
Gelasium, dat is dat bövere (late) Pliozän vun 2,588-1,806 Ma vör vundaag.

Klima

In’t Pliozän weer dat Klima in Europa noch warm, aver de langsome Afköhlen hett al de bevörstahend Iestiet ankünnigt. In dat Gelasium sünd de Poolkappen veriest, womit na de hüütig Definitschoon dat Quartär mit de Iestieten losgahn is.

Geologie

In dat Pliozän füng de Landbrüch twüschen Noord- un Süüdamerika an, sik to billn, wat en grötteren Influss harr op dat Utbreden vun Deeroorden, t. B. vun de Snüsseldeerten vun Afrika över Asien na Noord- un Süüdamerika. De süüdmaerikaansch Deertenwelt, de sik dorvör alleen un isoleert wieterentwickelt harr, hett sik nu verännert. In Europa sünd in’t middlere Pliozän de Deinotherien utstorven, dat is en fröhen Twieg, en Ünnerfamilie vun de Snüsseldeerten.

De alpidische Bargenbilln, de in’t Neogen un vör allen in’t Miozän aflopen de, keem in’t Pliozän to’n End. Dorbi weern de Alpen, de Karpaten un ok dat Himalaya opfalt worrn. De groten Sedimentmassen, de sik in europas Evenen un tektonischen Becken aflagert harrn, wünd in’t Pliozän blots noch vun teemlich dünne Schichten överdeckt worrn, bevör denn de Gletscher un dat mit de Ies transporteerte Schuttmassen ut de eersten groten Kolttieten de hüütige Landschap prägt hebbt.

Kiek ok

Literatur

Ernst Probst: Deutschland in der Urzeit, C. Bertelsmann, München 1986