Pubarche
De Pubarche (lat.-ooltgr.: vun lat. Pub- / Pubes „Schaam, Schaamhoor“ un ooltgr. arche „Anfang“ oder „Oorsprung“) betekent normalerwies dat Insetten vun’t Wassdom vun de Schaamhoor bi Deerns un Jungs. Dat geiht tomeist al vör de egentlichen Pubertät los un entwickelt sik langsom. Faken is mit den Begreep aver keen nipp un nauen Tietpunkt meent, man de eerste Tietspann vun’t Entwickeln.
Physiologie ännern
In den Lief vun en hüütigen Minsch, de goot nehrt un gesund is, fangt dat tomeist in’t Öller vun acht oder negen Johr an, dat sik de Hormonen ümstellt, de för de Pubertät verantwoortlich sünd. Blangen de Wassdomshormonen un Thyroxin, de vör dat Gröttenwassdom in disse Periood sorgt, warrt ok Geslechtshormonen produzeert, de för dat Riepen vun den Geslechtsapparat tostännig sünd. Bi Jungs un Deerns warrt dorbi Östrogenen un ok Androgenen produzeert. Se kamt bi beide Geslechter vör, aver in ünnerscheedliche Mengden. Bi de Deerns sünd dat mehr de Östrogenen, bi de Jungs vör allen de Androgenen.
Jungs ännern
Ünner’t Anstiegen vun de Gonadotropinkunzentratschoon in’t Blood fangt bi Jungs al düütlich vör de egentlichen Pubertät de Produkschoon vun’t Testosteron in de Leydig-Zellen vun de Klöten an. Dat is en Geslechtshormon, dat de sekundären Geslechtsmarkmolen bestimmt un dormit ok för’t Wassen vun de Assel- un Schaamhoor verantwoortlich is. In’n Verloop vun de Pubertät stüert dat ok dat Entwickeln vun’t annere Liefhoor, as de Boorthoor oder de Bosthoor.
Deerns ännern
Ok bi de Deerns sett de hormonelle Wessel un de Produkschoon vun Geslechtshormonen vundaag tomeist mit acht oder negen Johr in. Und jüst as bi de Jungs warrt disse Hormonen ok bi Deerns al düütlich vör de egentlichen Pubertät produzeert. De in de Nevenneren herstellten Androgenen hebbt Influss op dat Längenwassdom vun de Deerns un reegt ok dat Wassdom vun de Assel- un Schaamhoor an.
Phasen vun Entwickeln ännern
- Hööftartikel: Tanner-Stadien
Na James M. Tanner warrt bi de helen Entwicklung vun de Schaamhoor bi Deerns söss Phasen ünnerscheedt:
- P1: keen Hoor
- P2: wenig Schaamhoor an de groten Schaamlippen
- P3: veel Hoor in ümschreven Utdehnen
- P4: vull utwossen Hoor, aver noch in lütte Utdehnen
- P5: normal utwossen Hoor, aver na baven hen noch scharp waagrecht angrenzt
- P6: na’n Navel hen anstiegen un op de Böverschenkel övergriepen Hoor: patholoogsch
Kiek ok ännern
Literatur ännern
- W.D. Keidel: Kurzgefasstes Lehrbuch der Physiologie, 2. Oplaag, Georg Thieme Verlag, Stuttgart 1970
- E. J. Haeberle: Die Sexualität des Menschen, Walter de Gruyter, Berlin – New York 1983, ISBN 3-11-008753-7
- Werner Stangl: Körperliche und sexuelle Entwicklung im Jugendalter