Stoffwessel
De Begreep Stoffwessel oder Metabolismus (gr.: μεταβολισμός metabolismós „Stoffwessel“, mit latiensche Ennen) faat de Opnahm, den Transport un de cheemsche Ümwanneln vun Stoffen in en Organismus tosamen, as ok de Afgaav vun Stoffwesselendprodukten an de Ümgegend. Wenn sik dat bi’n eersten Fall üm Frömdstoffen hannelt, warrt ok vun Frömdstoffmetabolismus snackt. Disse biocheemschen Vörgäng (as to’n Bispeel binnere un buteren Aten, Nehren, Transportaflööp) hebbt den Sinn, de Liefsubstanz bitobehollen (Bostoffwessel) un Energie praattostellen (Energiestoffwessel) un somit de Funkschonen vun’n Lief an’t Lopen to hollen. För den Stoffwessel sülvst speelt Enzymen en grote Rull, de de cheemschen Reakschonen katalyseert. Dat Utforschen vun'n Stoffwessel is vör allen Opgaav vun de Physiologie un vun de Biochemie.
Man kann den Stoffwessel as’n Uttuusch vun Fre’e Energie oder Orden verstahn. Leevwesens böhrt jemehr Orden an (Tonahm vun negative Entropie) op Kosten vun en högere Unorden (högere Entropie) in de Ümgegend. Leevwesen weern dorüm ok as Negentropen betekent.
Erwin Schrödinger wies dorop hen, dat de Utdruck Stoffwessel verkehrt verstahn warrn kann, vun wegen dat man menen künn, dorbi güng dat üm en Uttuusch vun Stoffen („Jeed Atom Stickstoff, Suerstoff, Swevel usw. is jüst so veel weert as jeed annere vun sien Oort; wat leet sik dör jemehrn Uttuusch winnen?“[1]). Wohrhaftig geiht aber aver üm en cheemsche Ümwanneln vun Stoffen.
Stoffwesselvörgäng na Rebeden toordent
ännernIndelen na de Funkschoon vun de Stoffwesselreakschoon in’n Organismus
- Bostoffwessel – Opbo vun Stoffen, wut de de Organismus besteiht
- Hungerstoffwessel – Anpassen vun’n Organismus an’n lütt Anbott vun Nohren
- Energiestoffwessel – exergon cheemsch Ümsetten to’n Winnen vun Energie
- Iesenstoffwessel
- Glukoos-Stoffwessel
- Aminosüür-Stoffwessel
- Assimilatschoon – Ümbo vun organismusfrömme in organismuseegene Stoffen
- Dissimilatschoon – Afbo vun organismuseegene Stoffen, vör allen üm Energie to winnen.
- Biotransformatschoon – Afbo un Wegmaken vun schaadhafte organismuseegene un -frömme Stoffen
Indelen na de Kumplexitätsännern vun Molekülen
- Stoffopbo (Anabolismus)
- Stoffafbo (Katabolismus)
- Stoffümbo (Metabolismus)
Bispelen för Stoffwesselvörgäng
ännernIn de Photosynthees wannelt sünnere Stoffwesselaflööp (normalerwies de vun’n Calvin-Zyklus) – ünner Verbruuk vun Energie ut dat Licht – Kohlenstoffdioxid, Water un annere Utgangsstoffen üm, de to’n een foorts tovn wieteren Opbo un dat Wassdom vun den Organismus bruukt oder spiekert warrt, to’n Bispeel as Kohlenhydraten. Disse Reservestoffen künnt denn later in’n Bosteffwessel oder in’n Energiestoffwessel ümsett warrn.
Deerten verstoffwesselt (metaboliseert) bi jemehr Verdauen annere Organismen oder jemehr Spiekerstoffen as de Kohlenhydraten, Proteinen oder Fetten.
Kiek ok
ännernBorns
ännern- ↑ Erwin Schrödinger: Was ist Leben - Die lebende Zelle mit den Augen des Physikers betrachtet. Düütsche Utgaav vun de engelschen Originalutgaav What is life? vun 1944, 5. Oplaag. Piper Verlag, München 2001, ISBN 3-492-21134-8, S. 125
Weblenken
ännern- Biochemistry of Metabolism (eng.) – wietrecken Informatschonen to de biocheemschen Aspekten vun’t Thema Stoffwessel
- Arbeitsgemeenschop för Pädiatrische Stoffwesselstören – Wat to weten is över Krankheiten vun’n Stoffwessel