Sweer (Medizin)

En Sweer (lat.-medizinisch Inflammatio) is en tyypsche Antwoort vun bioloogsch Geweev op en vun buten oder binnen utlöösten Reiz mit de Funkschoon, den schadentügen Reiz weg to maken, sien Utbreden to hinnern un den Schaden, de mööglicherwies al tostannen kamen is, wedder goot to maken. En Sweer kann in en ümschreven Rebeet oder as systemaatsche Sweerreakschoon vörkamen.

En Sweer as Naklapp vun en inwassen Töhnnagel

De Vörgang vun en Sweer warrt tomeist betekent mit en Kombinatschoon vun dat bedrapene Organ un de greeksche Ennen -itis. To’n Bispeel is en Sweer vun’n Magen en Gastritis, en Sweer vun’n Lidd is en Arthritis, en Sweer vun’n Hartmuskel en Myokarditis oder en Huutsweer is en Dermatitis. Man, dat gifft ok een Utnahm: To de Lungensweer warrt in de Fackspraak Pneumonie seggt, wobi de Ennen op -itis fehlt. Liekers warrt ok de Form Pneumonitis bruukt, man bannig roor.

De Sweerreakschoon warrt vun’t Binngeweev, de Bloodfatten un vun’t Immunsystem dragen.

Utlösers

Elk Reiz, de över’t physioloogsche Maat rutgieht kann en Sweer utlösen. Dat gellt sünners för de nafolgen Reizen (Noxen):

• physikaalsch bedingt:
  • mechaansch t. B. dör Druck, Rieven, Sehren oder Frömdkörpers as to’n Bispeel krankhafte Stoffwesselprodukten as Harnsüürkristallen
  • thermisch dör Warms oder Küll
  • Strahlen as UV, Infraroot oder radioaktive Strahlen (α,β,γ)
• cheemsch bedingt:
  • dör Süren oder Laugen
  • dör Giftstoffen
  • dör engleiste Enzymen as t. B. bi de Pankreatitis
  • dör Allergenen un Autoallegenen as t. B. bi Rheuma-Krankheiten oder Autoimmunkrankheit
• bioloogsch bedingt:
  • Bakterien
  • Viren
  • Pilzen
  • Parasiten

Afloop vun lokale Sweerreakschonen

Inwannern vun Sweerzellen bi en Lungensweer (ünnen), baven: normal Lungengeweev

De Anfang is en öörtliche Dörblödenstören. Disse Phaas is blots en poor Minuuten lang un warrt ok as „initiale Ischämie“ betekent. Meent is dormit en kortfristige öörtliche Dörblödenstören dör de Reakschoon vun Binngeweev vun’t Bloodfatt op dat Utschütten vun Adrenalin (arteriell Spasmus). Verbunnen mit drange Arteriolen sünd dorbi opwiete Venolen.

Dorna kummt en vör allen öörtliche Hyperämie, de to’n een dör den vun’t vegetative Nervensystem utlösten Arteriolenspasmus, to’n annern vun dat Dranger Warrn vun de Venolen utlöst warrt. Dat tweete warrt vun verschedene Mediaters as t. B. Prostaglandinen oder Kininen utlöst. Disse Stören vun’n Afströmen föhrt den wedder to en Thrombozytenaggregatschoon, dat Sludge-Phänomen (taagfletig Blood), Exsudatschoon un annere dör Hämostaas utlöste Naklapp.

De Permeabilität vun de Fattwannen warrt dör Fattmediaters, hier Histamin, Prostaglandinen, Kininen un Serotonin för wenige Minuuten grötter, so dat en Bloodstau tostannen kummt. Dör de Anstegene Permeabilität künnt nu Plasmaproteinen (Bloodplasmaexsudatschoon) dör Lücken in de Fattwannen in dat bedrapene Rebeet inströmen. För de Sweerreakschoon sünd hierbi vör allen neutrophile, basophile un eosinophileGranulozyten, Makrophagen un Lymphozyten vun Bedüden. Dennkummt dat to de Phagozytoos vun de Frömdkörpers. Butendem warrt vermehrt Mastzellen in’t sweren Geweev answemmt.

Anteken

Dat gifft fief Anteken för en Sweer:

1. Rubor, d.i. dat Root Warrn vun dat sweren Rebeet
2. Calor, d.i. dat Överwarmen vun’t sweren Rebeet
3. Tumor, d.i. dat Answellen vun’t sweren Rebeet
4. Dolor, d.i. de Pien vun’t bedrapen Rebeet
5. Functio laesa, d. h. dat de Funkschoon inschränkt is.

Disse fief Antken sünd nich jümmer direkt to kennen oder ok blots to’n Deel nawiesbor. En Gastritis maakt to’n Bispeel Pien vör allen na’t Eten. Tomeist is se kenntekent dör en gresige Övelkeit.

Allgemene nich-spezifische Sweeranteken

Blangen de fief direkten Anteken an’n Oort vun de Sweer kann man en Sweer af een sünnert Utmaat an allgemene Reakschonen vun’n helen Organismus kennen. To disse Allgemeenreakschonen tellt:

• Fever: Gaumaakten Stoffwessel mit gauere Synthees ü.a. vun Antikörpers
• allgemeen Krankheitsgeföhl
• Anstiegen oder Affallen vun de Leukozyten (Witte Bloodkörpers)
• Anstiegen vun’t CRP (immunoloosch wirksom Akut-Phaas-Protein)
• Gaumaakt Bloodkörperafsacken
• Anstiegen vun’t Procalcitonin (Hormoon-Vörstoop)

Molekulare Mechanismen

En Sweer is verbunnen mit charakteristische Ännern op molekulare Even. Toeerst kummt dat dör de Utlösers to Ännern in de Aktivität in sünnere zelluläre Singalweeg, de wedder to spezifische Ännern vun’t Genexpresschoonmuster föhrt. Een vun de wichtigsten intrazellulären Regulaters vun Sweereakschonen is bispeelswies de Transkripschoonsfakter NF-κB, de dör bakterielle un virale Antigenen, Zykotinen un dör cheemsch-physikaalsche Noxen aktiveert warrt un de Genexpresschoon in bedrapene Zellen gau un ümfaten ännern kann. üÜnner de hoochreguleerten Genen finnt sik sünners Zytokinen un Zelladhäsionsmolekülen, de för en Verbreden vun de Sweer op annere Zellen un ehr Starker Warrn, faken in’n Sinn vun en positive Torüchkoppeln, sorgt. En Bispeel för en molekular goot charakteriseerte Sweerreakschoon is de so nöömte Akut-Phaas-Reakschoon.

Indelen

Sweren künnt indeelt warrn na den Afloop mit de Tiet:

• akut, d.i. wenn de Sweer op eenmol tostannen kummt
• chroonsch, d.i. en langsome, slieken Sweer
• rezidiveeren, d.i. en Sweer de fakener wedderkummt

na jemehr Utbreden:

• systeemsch Sweren, de den helen Lief bedröpt un tomeist mit Fever verbunnen is
• öörtliche Sweren, de blots op een Steed beschränkt sünd

na de Fletigkeit:

• seröse Sweren (grote Mengden an proteinbargen Fletigkeit)
• Sweren, de mit dat Billn vun Mateer verbunnen sünd

Kiek ok

• Sweeröllern
• Sweertörner (Antiphlogistikum)

Weblenken

• Korte Tosamenfaten
• Patholoogsch Wetensportal