De Worth (hoochdüütsch Lüdingworth) is en Oort in de Gemeen Cuxhoben in’n Landkreis Cuxhoben, Neddersassen.

Wapen/Flagg Koort

Wapen vun Worth

Worth
Laag vun Worth in Düütschland
Basisdaten
Bundsland: Neddersassen
Landkreis: Cuxhoben
Gemeen: Cuxhoben
Flach: 37,25 km²
Inwahners: 1.768 (2011-04-00 April 2011)
Inwahnerdicht: 47,5 Inwahners pro km²
Postleettall: 27478
Vörwahl: 04724
Geograafsche Laag:
Koordinaten:53° 48′ N, 8° 45′ O
53° 48′ N, 8° 45′ O
DuhnenDöösStickenbüttelCuxhobenSüderwisch-WesterwischGroden (Oort)Worth (Cuxhoben)Olenbrook (Landkreis Cuxhoben)Holt-SpangenSahlenborgOlenwooldArensch-Berensch
Laag von de Worth in de Gemeen Cuxhoben (Koort lett sik anklicken)

Karte

Luftbild (Mai 2012)
Amt Ritzbüttel
Luftbild von de Windmöhl

Bi de Worth höört ok de lüttjeren Öörd Füürsteed, Köstersweg un Seehusen mit to.

Geografie

ännern

De Worth liggt in de Masch von de Elv, so bi fiev Kilometer von’n Stroom af.

De Naveröörd sünd Olenbrook in’n Noorden, Süderwisch un Oostergehren in’n Oosten, de Lee in’n Süüdoosten, Füürsteed, Seehusen un Köstersweg in’n Süden, Ox in’n Süüdwesten, Godendörp, Franzenborg un Olenwoold in’n Westen un Groden in’n Noordwesten.

Historie

ännern

De Worth kummt 1298 toeerst in de Oorkunnen vör. De Naam kummt von de Worten, op de de Oort boot is.

In’n Eersten Weltkrieg sünd 55 Soldaten ut de Worth fullen oder vermisst un in’n Tweten Weltkrieg 153[1].

De 16 Meter hoge Steffensche Möhl, de 1902 as Eerdhollanner boot worrn is un as Koornmöhl deent hett, harr vör 1993 keen Flögels mehr. 1993 is de Windmöhl denn aver restaureert worrn. Se driggt ok den Naam Betty.

Verwaltungsgeschicht

ännern

De Worth hett fröher to dat egenstännige Land Hadeln tohöört un keem 1852 an dat Amt Oterndörp. 1885 güng de Oort an’n Kreis Hadeln un 1932 an’n Kreis Land Hadeln. 1977 is dat Deel von’n Landkreis Cuxhoben worrn.

An’n 1. Juli 1972 is de Worth mit de Gemeenreform in Neddersassen denn Deel von de Gemeen Cuxhoben worrn.

Inwahnertall

ännern
Johr Inwahners
1824-00-001824[2] 348 Füürsteden
1848-00-001848[3] 2.134 Lüüd, 343 Hüüs
1858-00-001858[4] 1.909
1885-00-001885[5] 1.573
1910-12-011. Dezember 1910[6] 1.456
1925-00-001925[5] 1.588
1933-00-001933[5] 1.514
1939-00-001939[5] 1.431
2011-04-00 April 2011 1.768

Religion

ännern

De Worth is evangeelsch-luthersch präägt un billt mit de St.-Jacobi-Kark en egen Kaspel.

För de Kathoolschen is de Twölv-Apostels-Kark in Olenwoold tostännig, de siet 2008 to de Karkengemeen St. Marien in Cuxhoben tohöört.

Dat Wapen wiest op blauen Grund op en gollen Dreebarg in’n Schildfoot en sülvern Rieder op en Peerd mit roden Rock, rood Leid un rood Sadel un mit gollen Hoor un Stevel un dat Peerd mit gollen Hööv. In de rechte Hand höllt de Rieder en Schultenstaff. Dat Wapen kummt von dat ole Segel von dat Kaspelgericht, de Dreebarg steiht för de Woort, op de de Oort steiht un na de de Oort sien Naam hett.

Oortsbörgermeesters

ännern
  • opstunns: Thomas Brunken[7]

Kultur

ännern

Op’n Karkhoff in de Worth gifft dat en Denkmaal för de Fullenen ut de twee Weltkrieg’.

In de Region bekannt is de Disco Janssen’s Tanzpalast. De Landgasthoff Norddeutscher Hof an de Jacobistraat (siet 1909 in Besitt von de Familie Janssen) is in’n März 1967 afbrennt. De Besitters hebbt den Gasthoff wedder opboot. Al in’n August 1967 weer dat ne’e Gebüüd trech. Sietdem gifft dat dor tosätzlich to dat Landgasthuus ok Diskobedriev.

Partnerschoppen

ännern

De Worth hett 1998 en Partnerschop mit Elven in Frankriek anfungen.

Weertschop un Infrastruktur

ännern

De Worth hett en egene freewillige Füürwehr, de 1894 grünnt worrn is.

Verkehr

ännern
 
Oortsschild mit plattdüütschen Naam

De Worth liggt an de Kreisstraat 9, de in’n Noordwesten na Olenwoold löppt un in Süüdoosten na Neenkarken. De K 9 warrt von de K 5 krüüzt, de in’n Noorden an de Bundsstraat 73 ran un na Olenbrook geiht un in’n Süden na Wannen. Von de K 9 geiht ok noch de K 10 af, de na de Lee löppt. Dör dat Westerenn von de Worth löppt de Autobahn 27, op de de Oort aver keen direkte Opfohrt hett, bloots indirekt över Olenwoold un de B 73.

De nächsten Bahnhööv sünd in Cuxhoben (so bi teihn Kilometer weg) an de Bahnlien Bremen-Cuxhoben un de Nedderelvbahn un in Oterndörp an de Nedderelvbahn na Hamborg (so bi ölven Kilometer weg).

De Worth höört to de Öörd, de Oortsschiller hebbt, op de blangen den hoochdüütschen Naam ok de plattdüütsche Naam mit opsteiht.

Scholen

ännern

De Worth hett en egen Grundschool.

Lüüd

ännern

De Mathematiker un Kartograaf Carsten Niebuhr is 1733 in de Worth boren. Ok de Bildhauer un Malers Albert Hinrich Hußmann (1874) un de Heimatforscher Gerhard Gerdts (1882) sünd ut de Worth.

Literatur

ännern
  • Hinrich Gerkens: Chronik des Kirchspiels Lüdingworth. Geschichts- und Heimatverein Lüdingworth, 2000

Footnoten

ännern
  1. http://www.denkmalprojekt.org/dkm_deutschland/luedingworth_nsachs.htm
  2. C. H. Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. 1824, Sied 384: http://books.google.de/books?id=tG0AAAAAcAAJ&pg=PA384
  3. Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 156: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA156
  4. Franz Heinrich Ungewitter: Neueste Erdbeschreibung und Staatenkunde. 1858, Sied 422: http://books.google.de/books?id=ZkoNAQAAIAAJ&pg=PA422
  5. a b c d http://www.verwaltungsgeschichte.de/hadeln.html
  6. http://www.gemeindeverzeichnis.de/gem1900/gem1900.htm?hannover/hadeln.htm
  7. http://www.cuxhaven.de/staticsite/staticsite.php?menuid=43&topmenu=13

Weblenken

ännern
  Worth (Cuxhoben). Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.