Chalkosin
Chalkosin (öllere Beteken sünd Koppergleem, Kopperglas oder Graukopperierz)is en Mineral, dat faken vörkummt un to de Mineralklass vun de Sulfiden un Sulfosolten tellt un en Stoffmengdenverhollen Metall:Swevel, Selen, Tellur > 1:1 opwiest. Dat Mineral kristalliseert in’n monoklinen Kristallsystem mit de cheemsch Tohopensetten Cu2S un bildt dorbi tomeist prismatisch oder tafelförmig Kristallen, aver ok köörnig bit massig Formen in swatte bit graue Klöör. Mitünner kommt ok pseudohexagonal Kristallen vör. Cheemsch is Chalkosin en Koppersulfid, oder nipp un nau en Kopper(I)-sulfid.
| Chalkosin | |
 | |
| Cheemsch Tohopensetten |
Cu2S |
| Mineralklass | Sulfid, Sulfosolt 2.BA.05a (na Strunz, 9. Oplaag) 2.4.7.1 (na Dana) |
| Kristallsystem | monoklin, pseudohexagonal |
| Klöör | swatt, grau |
| Streekklöör | grauswatt |
| Mohshard | 2,5 - 3 |
| Dicht (g/cm³) | 5,5 - 5,8 |
| Gleem | Metallgleem |
| Transparenz | undörsichtig |
| Brook | musselig |
| Splitten | undüdlich |
| Indruck | prismatsch, tafelig Kristallen massig, köörnig |
| faken Kristallflachen | |
| Tweeschenbilden | |
| Kristalloptik | |
| Breektall | |
| Dubbelbreken (optisch Utrichten) |
|
| Pleochroismus | |
| Winkel/Dispersion vun de optischen Assen |
2vz ~ |
| annere Egenschoppen | |
| Phaaswesseln | |
| Smöltpunkt | |
| cheemsch Verhollen | |
| lieke Mineralen | |
| Radioaktivität | nich radioaktiv |
| Magnetismus | nich magnetsch |
| sünnerlich Kennteken | |
Naam ännern
De Naam Chalkosin kummt vun dat Greeksche Chalkos, wat bi de ollen Greeken en Müntbeteken weer för en Koppermünt.
Entstahn un Vörkamen ännern
Koppergleem oder Chalkosin entsteiht hydrothermal un kummt in twee ünnerscheedlich Modifikatschonen vör, de vun de Temperatur afhangig sünd. Dat een is de monoklin Deep-Chalkosin (ünner 103 °C), dat annere de hexagonal Hooch-Chalkosin (över 103 °C). In Lagersteden för Kopperierz kann sik Koppergleem dör Metamorphoos oder Sedimentatschoon in jümmer Oxidatschoonsrebeten bill’n. Faken kummt dat tohopen mit Bornit, Chalkopyrit, Covellin, Hämatit un Pyrit vör.
Vörkamen gifft dat ü.a. in Redruth un St. Just in Grootbritannien, Dzhezkazgan in Kasachstan, Bor in Serbien, Tsumeb in Namibia, an’n Río Tinto in Spanien un ok in Bisbee, Bristol, Butte un Ladysmith in de USA.
Verwennen ännern
Koppergleem weer een vun de wichtigsten Rohstoffen för’t Winnen vun Kopper, bit de gröttsten un bedüdensten Lagersteeden in England un de USA beet weern.