Tuvalu


(Flagg)	(Wapen)

Wahlspröök: Tuvalu mo te Atua
(Översetten: „Tuvalu för den Allmächtigen“)

Natschonalhymne: Tuvalu mo te Atua
(Översetten: „Acht staht tosamen för den Allmächtigen“)

Hööftstadt Vaiaku (op Funafuti)
TUV 8° 31′ S, 179° 13′ E

Gröttste Stadt

Amtsspraak Tuvaluusch, Engelsch

Regeren
König
Generalgouverneur
Premierminister

Konst. Monarchie
Charles III.
Tofiga Vaevalu Falani
Feleti Teo

Unafhängigkeit

vun Grootbritannien
an’n 1. Oktober 1978

Grött
• Allens
• Water (%) 26 km²
meist nix %

Inwahnertall
• 2021 afschätzt
• Inwahnerdicht 11.900
476/km²

Geldsoort Austraalsch Dollar (AUD)

BBP

63 Millionen $ (2023)

5.765 $ je Kopp

Tietzoon (UTC+12)

Internet-TLD

.tv

ISO 3166 TV, TUV

Vörwahl +668

Tuvalu (tuvaluisch Fakavae Aliki-Malo i Tuvalu; (so völ as: |Konstitutschonelle Monarkie Tuvalu) is en Inselstaat in' Pazifik. De Staat is as parlamentarische Monarkie organiseert un Liddmaat vun den Commonwealth of Nations. Hööftstadt is dat Atoll Funafuti un Regeerensseet dat up dit Atoll liggen Dörp Vaiaku.

Bit to de Unafhängigkeit an' 1. Oktober 1978 weer de Naam vun dat Territorium Ellice Islands.

Geographie

Tuvalu liggt in' Südwesten vun den Pazifischen Ozean, östlich vun Papua-Niegguinea un nördlich vun Niegseeland. To de ümliggen Inseln hörrn de Salomonen, Nauru, Kiribati, Tokelau, Samoa, Wallis un Futuna, Fidschi un Vanuatu.

Mit en Flach vun 25,66 Quadratkilometer (km²) is Tuvalu nah de Vatikanstadt mit 0,44 km², Monaco mit 2,02 km² un Nauru mit 21 km² de veertlüttste Staat vun de Welt. De Eilannen Funafuti, Nanumea, Nui, Nukufetau, Nukulaelae un Vaitupu sünd Atolle, ringförmig Korallenriffe, de en Lagune umsluuten, de, mit Utnahm bi Vaitupu wesentlich grötter as de jewielige Landflach is. Up Nanumea gifft dat sogor en Söötwaterkuhl, wat för Atolle extrem selten ist. Vaitupu hett twee Lagunen, de meest vullstänig vun Land umgeven sünd un blots dör enge Kanäle Verbinnen mit dat Meer hemm. De anner Eilannen Nanumanga, Niutao un Niulakita sünd ebenfalls Atolle, jedoch mit lüttgeren un afslooten Lagunen, also rein Binnengewässern ahn Verbinnen to dat Meer.

De Inseln liggen an ehrn hööchsten Punkt blots fiev Meter äver den Meeresspeegel. Wiel disse aber wegen de globalen Erwärmung anstiggt, weer man bang, dat de Inseln in afsehbar Tiet överswemmt wurrn^[1]^[2] De Regeeren hett all versöcht, mit disse Begründung för hör Bevölkerung in Niegseeland un Australien Asyl to beantragen. Oorsprünglich sullen etwa 300 Minschen pro Johr utwannern (rund 4.000 Börger vun Tuvalu leven all in Neuseeland). Neuseeland un Australien hemm dat aflehnt. Jahr 2014 hett aber dat Inwannerungstribunal vun Neuseeland aber to'n eersten Mal de Folgen vun den Klimawannel in en Verfohren berücksichtigt, in dat en veerköppig Familie ut Tuvalu Asyl gewährt wurr.^[3]

De oorsprünglich ut Tuvalu stammen Wetenschapler Don Kennedy hett Anfang 2006 vörslahn, de Bevölkerung in Tokunft all tosommen up de Fidschi-Insel Kioa umtosiedeln.^[4] De dormit verbunnen Kösten sullen de Industriestaaten as Veroorsaker vun de Klimaerwärmung övernehmen: „Wenn de Kultur vun uns Inselstaat wiederleven sall, mooten de 9.000 Tuvaluer gemeensam nah Kioa utmtrecken“.

De dormalige Premierminister Maatia Toafa as ok sämtliche politischen Gruppeeren vun Tuvalu hemm dissen Vörslag kritiseert. De Evakueeren weer to Tiet en Vörhemm vun leeg Priorität, wiel in den nächst 30 Johr kien Ünnergang to verwachten is. Toafa weer ahnhen för en Landankoopen in Niegseeland oder Australien un nich för en Umsiedeln up en Eiland ahn utreckend Infrastruktur.^[5]

Utwertungen vun aktuell Satellitenbiller wurrn de Inseln bzw. de dortohörrn Korallenriffe in de letzt 60 Johren grötter. Dornah wurrd dat Anstiegen vun den Meeresspeegel to Tiet dör Anspölen un Sedimenteeren mehr as utgleeken, ofschons för den tonehmen Straaten- un Hoochbau eenige Strände as Sandgruben brukkt wurrn. Allerdings weet man nich, of de Sedimentatschonsrate ok mit den gauer vörangahn Meeresspeegelanstieg – um 18 bit 59 cm, as he för de nächsten 90 Johren bit 2100 vörherseggt wurrd (IPCC 2007) – mithollen kann. Todem wurrd de Form vun de Inseln verännert, wiels an eenig Stäen Land verloren geiht, wassen de Inseln an anner Stäen. Dat stellt nah Naomi Biribo en groot Herutfordern dor.^[6]^[7] Wieder sünd ok Maatnahmen gegen Överswemmungen in' Rahmen vun Seebeven un Wirbelstorms notwennig.

Geschichte

Spraakforscher hollen en Besiedlung vör etwa 2000 Johren för wohrschienlich, de vör allen vun de Inseln Tokelau un Samoa ut dör Polynesier passeer.

De eerste europääsche Opdecker weer Alvaro de Mendaña de Neyra ut Spanien. He segel 1567/68 westwärts över den Pazifik, kreeg de Insel Nui to sehn un hett de dormals Islas del Jesus nömmt. In de Folgezeit wurrn de Inseln vun Tuvalu ehrder tofällig opdeckt un nich wieder vun hör Opdecker beacht. 1819 hettg de US-Amerikaner Arent de Peyster, Kapitän vun en britsch Hannelsschipp, de Insel Funafuti opdeckt un hett de Ellice Island nömmt, to Ehren vun den Koopmann un Besitters vun de Fracht Edward Ellice. Later funn de Beteken Ellice Islands Gebruuk för de gesamte Inselkett.

Tuvalu is in dat Johr 2000 den Vereenten Natschonen bitreeden.

Weblenken

Tuvalu. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Enkeld Nahwiesen

↑ [1] [www.tagesschau.de/aktuell/meldungen/0,1185,OID6322218_TYP6_THE_NAV_REF1_BAB,00.html] }}
↑ www.nature.com/news/2006/060403/pdf/440734a.pdf
↑ www.zeit.de/wissen/umwelt/2014-08/neuseeland-klimawandel-tuvalu-asyl
↑ [2], Move Tuvalu Population To A Fiji Island To Ensure Survival, Scientist Says, van 20. Februar 2006, afropen an' 11. Februar 2015
↑ Tuvalu: Evakuierungspläne wegen steigendem Meeresspiegel – Globale Erwärmung wird Atolle in 30 Jahren unbewohnbar machen, pressetext.at, 20. Februar 2006.
↑ Arthur P. Webb, Paul S. Kench: The dynamic response of reef islands to sea level rise: evidence from multi-decadal analysis of island change in the central pacific. In: Global and Planetary Change doi:10.1016/j.gloplacha.2010.05.003, 3. Mai 2010.
↑ 'Shape-shifting islands defy sea-level rise' vun Wendy Zukerman Newscientist (van' 2. Juni 2010)

Länner in Ozeanien

Commonwealth of Nations

[tagesschau-1] [1] [www.tagesschau.de/aktuell/meldungen/0,1185,OID6322218_TYP6_THE_NAV_REF1_BAB,00.html] }}

[nature-2] www.nature.com/news/2006/060403/pdf/440734a.pdf

[zeit-3] www.zeit.de/wissen/umwelt/2014-08/neuseeland-klimawandel-tuvalu-asyl

[tuvaluislands-4] [2], Move Tuvalu Population To A Fiji Island To Ensure Survival, Scientist Says, van 20. Februar 2006, afropen an' 11. Februar 2015

[Pressetext.at-5] Tuvalu: Evakuierungspläne wegen steigendem Meeresspiegel – Globale Erwärmung wird Atolle in 30 Jahren unbewohnbar machen, pressetext.at, 20. Februar 2006.

[6] Arthur P. Webb, Paul S. Kench: The dynamic response of reef islands to sea level rise: evidence from multi-decadal analysis of island change in the central pacific. In: Global and Planetary Change doi:10.1016/j.gloplacha.2010.05.003, 3. Mai 2010.

[7] 'Shape-shifting islands defy sea-level rise' vun Wendy Zukerman Newscientist (van' 2. Juni 2010)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]