Langbeenmuggen

De Langbeenmuggen (Tipulidae), ok langbeent Müggen, Snieders oder Schoosters nömmt, sünd en Familie mank de Ornen vun de Tweeflunken (Diptera). Normolerwiese weert se dor to de Muggen (Nematocera) mit rekent. Dor höört se mit to de Insekten to, wieldes de annern Deerter, de in Düütschland ok „Schoosters“ oder „Snieders“ nömmt weert, nich Insekten, man Spinnen sünd.

Langbeenmuggen; Schoosters; Snieders
Langbeenmuggen paart sik
Systematik
Domään: Eukaryota ahn Rang: Veelzellers (Metazoa) Afdeel: Geweevdeerter (Eumetazoa) Ünnerafdeel: Tweesiedendeerter (Bilateria) ahn Rang: Ehrdermünner (Protostomia) Böverstamm: Huututtreckers (Ecdysozoa) Stamm: Liddfööt (Arthopoda) Ünnerstamm: Tracheendeerter (Tracheata) Böverklass: Sessfööt (Hexapoda) Klass: Insekten (Insecta) Böverornen: Neeflunken (Neoptera) Ornen: Tweeflunken (Diptera) Ünnerornen: Muggen (Nematocera) Familie: Langbeenmuggen (Tipulidae)
Wetenschoplich Naam
Tipulidae
Latreille, 1802

Kennteken

Up de ganze Welt gifft dat bi 4.000 Aarden mank de Langbeenmuggen. Bi 140 vun jem leevt ok in Düütschland. Dor hannelt sik dat um de gröttsten Muggen bi. Se könnt bit hen to meist 40 mm lang weern un de Flunken könnt se bit hen to mehr as 50 mm wiet ut’neen spannen (Tipula maxima).

Dat Lief is slank un de Flunken sünd small. Dat Lief is meist grau bit bruun, dat gifft ok Aarden, dor sitt dor (swatt-)geel oder (swatt-)rood mit in (Nephrotoma un Ctenophora). Up de Flunken sünd faken swatte Plackens to sehn. Wenn se roht, weert de Flunken schraag na achtern stellt. As bi all Tweeflunken sünd de Achterflunken (bi de wecken Aarden ok de Vörflunken) verkümmert.

Upfallen doot de langen Been, wo faken Stellen in anleggt sünd, de bi Gefohr dörbreken schöllt. Dat doot se denn ok fix. De Föhlspriete verscheelt sik bi de allerhand Unnerfamilien un Geslechter sunnerlich nah de Tahl vun Le’e. De Kopp is na vörn hen uttrocken. Siene Mundwarktüge sünd bannig week. Dor könnt de Deerter bloß man Fleetstoffe mit upnehmen. Dat Achterenne is düütlich dicker. Bi de Heken sitt dor Tangen in un bi de Seken dat Eierrohr (Ovipositor).

Wie de Langbeenmuggen leven doot

Sunnerlich to’n Avend finnt sik de Langbeenmuggen in lüttje Swarms tohopen. Wohrschienlich wüllt se dor Partners in finnen. De verscheden Aarden sünd to ganz verscheden Johrtieden unnerwegens.

Wat se freten doot

Langbeenmuggen freet bloß man Fleetstoffe, as Water un Nektar. Anner Freten könnt se dör ehre Mundwarktüge nich upnehmen. Wenn Lüde faken denkt, Langbeenmuggen „steekt“, denn so is dat verkehrt: Ehre Mundwarktüge könnt dör de minschliche Huud gornich dörkamen.

Schaden

Anners sütt dat mit de Budden ut: Wenn se in Masse uptreden doot, könnt se sunnerlich bi Grööntüüch allerhand Schaden doon. Wenn dat dicke kummt, könnt bit hen to 400 Budden in een m² Eer sitten un de Wuddeln – un in’e Nacht ok de Planten over de Eer – tweimaken. Sunnerlich schäädlich sünd dor de Wischenmugge (Tipula paludosa), de Kohlmugge (T. oleracea), T. czizeki un allerhand Nephrotoma-Aarden bi. In de wecken plattdüütschen Dialekte heet düsse Budden Emels.

Systematik

De Langbeenmuggen weert meist to de Muggen (Nematocera) mit torekent, man hüdigendags gifft dat dor bi de Forschers Striet um. Se könnt sik dor nich over eens weern, wo de Langbeenmuggen binnen de Tweeflunken nu akraat henhöört. Normolerwiese weert de bi 140 Aarden, de dat in Düütschland gifft, in dree Unnerfamilien un en Reeg vun Geslechter updeelt.

• Langbeenmuggen (Tipulidae)
  • Dolichopezinae
    • Dolichpeza
  • Tipulinae
    • Tipula
      • Wischenmugge (Tipula paludosa)
      • Kohlmugge (Tipula oleracea)
      • Resenmugge (Tipula maxima)
      • Tipula czizeki
      • Tipula vittata
    • Kreihenmuggen (Nephrotoma)
      • Nephrotoma crocata
      • Nephrotoma appendiculata
      • Nephrotoma quadrifaria
      • Nephrotoma terminalis
    • Prionocera
  • Ctenophorinae
    • Ctenophora
      • Ctenophora ornata
      • Ctenophora festiva
    • Dictenida
      • Dictenidia bimaculata (Linnaeus, 1761)
    • Tanyptera
      • Swatte Kammmugge (Tanyptera atrata)

Galerie

• 
  Kopp vun en Langbeenmugge
• 
  For Water mütt de Langbeenmuggen normolerwiese nich wiet flegen
• 
  Achterenne
• 
  Budde
• 
  Paarung
• 
  Wischenmugge (Tipula paludosa), Seken
• 
  Resenmugge (Tipula maxima)
• 
  Kammmugge (Ctenophora sp.), Heken
• 
  Seken vun de Kohlmugge (Tipula oleracea)

Literatur

• Klaus Honomichl, Heiko Bellmann: Biologie und Ökologie der Insekten. Fischer, Stuttgart 1996, ISBN 3-437-25020-5 (CD-ROM).
• Werner Jacobs, Maximilian Renner, Klaus Honomichl: Biologie und Ökologie der Insekten. 3. Uplage. Fischer, Stuttgart 1998, ISBN 3-8274-0799-0.
• Michael Chinery: Pareys Buch der Insekten. Kosmos, Stuttgart 2004, ISBN 3-440-09969-5.

Weblenken

Langbeenmuggen (Tipulidae). Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.