GoldenEye

GoldenEye (op plattdüütsch so veel as „Golden Oog“) is de Titel vun den 17. James-Bond-Film ut de Reeg vun Eon Productions Ltd. ut dat Johr 1995. Speelbaas weer de Neeseeländer Martin Campbell, de Titelrull hett to’n eersten mol Pierce Brosnan speelt. De Film keem wegen rechtliche Strietereen twüschen de Produzenten un United Artists un Metro-Goldwyn-Mayer eerst söss Johren na den letzten Deel rut. De Weltpremiere vun den Film weer an’n 13. November 1995 in New York City. In Düütschland lööp he af den 28. Dezember 1995 in de Kinos.

Filmdaten
Plattdüütsch Titel:	—
Originaltitel:	GoldenEye
Düütsch Titel:	James Bond 009 – Goldeneye
Produkschoonsland:	Vereenigt Königriek un Vereenigte Staten
Johr vun’t Rutkamen:	1995
Läng:	130 Minuten
Originalspraak:	Engelsch
Öllersfreegaav in Düütschland:	FSK 16
Filmkru
Speelbaas:	Martin Campbell
Dreihbook:	Michael France Jeffrey Caine Bruce Feirstein
Produkschoon:	Barbara Broccoli Michael G. Wilson
Musik:	Éric Serra Tina Turner (Titelleed)
Kamera:	Phil Meheux
Snitt:	Terry Rawlings
Szenenbild:	Peter Lamont
Kledaasch:	Lindy Hemming
Dorstellers
Pierce Brosnan: James Bond Sean Bean: Alec Trevelyan Izabella Scorupco: Natalya Fyodorovna Simonova Gottfried John: General Arkady Grigorovich Ourumov Famke Janssen: Xenia Sergeyevna Onatopp Joe Don Baker: Jack Wade Judi Dench: M Samantha Bond: Miss Moneypenny Desmond Llewelyn: Q Robbie Coltrane: Valentin Dimitrovich Zukovsky Alan Cumming: Boris Grishenko Tchéky Karyo: Dmitri Mishkin Michael Kitchen: Bill Tanner Serena Gordon: Caronline Minnie Driver: Irina

Inholt

De Ingangssequenz speelt to de Tiet vun’n Kollen Krieg. 007 James Bond is mit sien Kolleeg 006 Alex Trevelyan op en sowjetische Fabrik för Chemiewapen in Archangelsk ansett worrn, de in de Luft jaagt warrn schall. De Insatz geiht erest goot, man denn warrt 006 fangen nahmen un för Bond sien Ogen dootschaten. 007 kann aver den Opdrag mit Spood to Enn bringen un sik redden.

Negen Johren later na’t Enn vun’n KollenKrieg, kummt Bond in Monaco de Flegersche Xenia Onatopp op de Spoor, de Kuntakten hett to de russ’schen Terror-Organisatschoon Janus – nöömt na den röömschen Gott Janus mit de twee Gesichters. Man, Bond kann dat nich hinnern, dat se bi en Testvörföhren in’n Haven en Tiger-Heevschruver roven kann, de ok starkste elektromagneetsche Strahlen uthollen kann. Mit Hülp vun den Heevschruver roovt Onatopp tosamen mit General Ourumov dat geheeme russ’sche Wapensystem GoldenEye – en Satelliten-System, bi dat in de böveren Eerdatmosphäär en Atombomb tünnert warrt. Dorbi warrt en elektromagneetschen Impuls utlööst, de all elektroonschen reedschoppen in’n Ümkreis vun’t Teel tonichten maken deit.

De Yachthaven vun Monaco, woneem de Heevschruver roovt warrt

Üm keen Sporen torüch to laten maakt Onatopp meist all Mitarbeiters vun dat GoldenEye-Kuntrollzentrum „Sewernaja“ in Sibirien an de Siet. Alleen Natalya Fyodorovna Simonova, en Programmerersche in de Statschoon as ok de Verrader Boris Grischenko, de Janus den Togang to dat System mööglich maakt hett, överleevt den Angreep. Een vun de beiden aktiven Satelliten sett Ourumov un Onatopp in, üm de Kuntrollstatschoon sülvt tonichten to maken. Mit den roovten Heevschruver sünd se vör den nuklearen elektromagneetischen Impuls schuult. Dree russ’sche MiG 29 Kampflegers, de ünnersöken schülln, wat in de Statschoon los is, stört dorbi af.

De MI6 beobacht den Vörfall in Sibirien över Satelliten un deckt dorbi ok den roovten Heevschruver op. Op dat Satellitenbild sütt Bond ok en Person ut de Trümmer vun de Statschoon kamen: Natalya Simonova. Bond glöövt, dat se de eenzige is, de den Verrader identifizeren kann. Dorüm maakt he sik op’n Weg na St. Petersburg, woneem he en Kuntaktmann vun’n CIA, Jack Wade, drapen deit. Mit sien Hülp kriggt Bond Kuntakt to den fröheren KGB-Agent Valentin Zukovsky, de en Drapen mit Janus afmaken schall. So finnt Bond rut, dat sien Kolleeg Alec Trevelyan achter de Organisatschoon steken deit, vun den he glöövt hett, dat he dormols in Archangelsk ümkamen weer. Ok Natalya is intwüschen in St. Petersburg un nimmt Kuntakt to Boris op, vunwegen dat se noch nich weet, dat he en Verrader is. So kummt se in Fangenschop vun Janus.

In Wohrheit is de Organisatschoon sien persönlichen Feldtog gegen Grootbritannien, dat he för den Dood vun sien Öllern verantwoortlich maakt. As Lienzer Kosaken weern Trevelyan sien Öllern na den Tweeten Weltkrieg vun de Briten mit annere Kosaken bi Lienz an Stalin un sien Exekutschoonskummandos utlevert worrn. Sien Öllern hebbt dat toeerst överleevt, hebbt denn aver ut Schaam Sülvstmoord maakt. Trevelyan versöcht nu 007 un Natalya in den Heevschruever ümtobringen, de nu nich mehr bruukt warrt. Dat kann Bond in letzte Sekunn hinnern, man de beiden warrt vun’t russ’sche Militär in Haft nahmen un in’t Ministerium bröcht.

Se beid warrt vun’n Minister för’t Verdeffenderen verhöört, as op eenmol General Ourumov rinkummt un den Minister mit Bond sien Deenstwapen dootscheten deit. He will em den Moord anhangen, üm en go’en Grund to hebben, em an de Siet to maken. Wedder kummt Bond dorvun af, man he mutt Natalya torüch laten. Ourumov neiht mit en Raketentransporttog vun Trevelyan ut un nimmt Natalya as Börgsche mit. Mit en T-55 Panzer verfolgt Bond de beiden dweer dör St. Petersburg. Buten de Stadt kann he den Tog to’n Entgleisen bringen. He störmt den Tog, üm Natalya to redden. He bringt Ourumov üm, man Trevelyan un Onatopp, de ok an Boord is, büxt ut. Noch mol, versöcht Trevelyan Bond un Natalya an de Siet to maken, man, wedder kamt se rechttietig weg. In de Twüschentiet hett Natalya rutfunnen, dat jemehr Gegners na Kuba utneihn wüllt.

Op Kuba finnt Bond de geheeme Basis vun Trevelyan. He un Natalya mööt toeerst Onatopp överwinnen, de op jem ansett is, denn eerst künnt se de Basis störmen. Nu warrt se den Plaan vun 006 wies: Toeerst will he mit Hülp vun den Hacker Boris Grishenko Geld op sien Konto transfereren laten un dorna mit dat tweete GoldenEye de Sporen to sien Daat verwischen. togliek will he op de Oort de hele Finanzwelt vun London in’t Chaos störten.

Opletzt verhinnert Bond un Natalya den Plaan. In’n Showdown kummt dat to’n Kamp twüschen de beiden ehmoligen Kollegen. Trevelyan stört dorbi in’n Doot un warrt ünner de Trümmers vun en Staellitenschötel begraavt. Boris, de sik al in Sekerheit glöövt, warrt an’t Enn dör fletig Stickstoff schockfroren, un Bond un Natalya laat sik mit en US-Heevschruver na Guantanamo Bay utflegen, woneem se endlich Tiet för sik sülvst hebbt.

Kritiken

As de Film rutkamen is, weern de Kritiken dörmischt: Entertainment Weekly oordeel in’n November 1995, dat de Film Middelmaat in’ Vergliek vun de Bond-Filmen weer, liekers aver antrecken künn. Den glieken Maand schreev Variety, dat Brosnan en solidet Debüt afgeven harr un dat de Film een vun de beteren Bond-Filmen weer . In de New York Times stünn, dat dat Dreihbook man blots flachen Striet un vertwievelte Hommagen an den Stil vun Fleming bargen de. Brosnan weer nich de gloovwördigste in de Actionszenen. De Time schreev, de etableerten Kunventschonen vun de Bond-Reeg stünnen in GoldenEye op wackelige Been. Brosnan speel den James Bond op middler’t Niveau twüschen Connery, Moore un Dalton. In de Chicago Sun-Times meen Roger Ebert dat dat en modernen Bond na bekannt Schema weer. He fünn Brosnan in de Rull dörweg anmeten

Utteken

GoldenEye is för negen Filmpriesen nomineert wesen, dorünner tweemol för den BAFTA Award. Wunnen hett de Film twee Priesen:

• 1996: den BMI Film Music Award för Éric Serra
• 1996: de Golden Lienwand

Produkschoonsachtergrund

Rechtsstriet

Pierce Brosnan hett de Rull vun James Bond övernahmen

Al in’t Fröhjohr 1990 güng de Vörprodukschoon vun den 17. Bond-Film ut de Eon-Reeg los. 1991 schüll he in de Kinos kamen. Plaant weer, dat Timothy Dalton wedder de Titelrull spelen schüll, vunwegen dat sien Verdrag noch en wieteren Film vörsehn de. Man, twüschen Eon Productions un Metro-Goldwyn-Mayer / United Artist (MGM/UA) geev dat en Rechtsstriet, so dat de Film in de Johren jümmer wedder rutschaven warrn müss. Ofschoonst de Striet noch nich bileggt weer, wullen MGM/UA de Bond-Reeg 1992 wietermaken. Dorför schüll dat aver en ne’en Hööftdorsteller geven, wat Broccoli aflehnen de. Eerst een Johr later seeg de nee insette Kunzernspitz, dat man op de Wünsch vun Broccoli ingahn wull.

An’n 6. August 1993 geev Dalton in en Interview mit de Daily Mail to verstahn, dat Michael France an en Dreihbook arbeiten un de Dreiharbeiten wohrschienlich in’n Januar oder Februar 1994 losgüngen. Man, de Termin is verstreken un an’n 12. April 1994 hett Dalton denn publiek maakt, dat he keen wieteren Bond-Film mehr dreihn wull. De Produzenten hebbt sik dorophen op de Söök na en ne’en Hööftdorsteller maakt un teihn Kandidaten in Opnahmen to Proov test. Opletzt güng de Rull an Pierce Brosnan, de an sik al in The Living Daylights de Rull hebben schüllt harr. He künn de Rull opletzt aver nich annehmen, vunwegen dat he dormols mit de Feernsehreeg Remington Steele noch to doon harr. An’n 8. Juni 1994 is Brosnan offiziell as ne’en Bond vörstellt worrn. He ünnerteken en Verdrag för dree Filmen.

Dreihbook

De Titel vun den Film goldenEye is en Hommage an Ian Fleming sien Domizil op Jamaika, dat dissen Naam dragen hett. Dor hett sik Fleming jeed Johr vör en poor Maanden torüchtogen, üm en ne’en James-Bond-Roman to schrieven. Fleming harr den Naam vun de Operatschoon Golden Eye övernahmen, en Opdrag, den he wiel den Tweeten Weltkrieg bi den Marine-Narichtendeenst leidt harr.

Michael France hett för den Film en eerste Rauhfaten schreven, de vun Jeffrey Caine överarbeit worrn is, as Brosnan as ne’en Bond faststahn de. Caine hett vele Elementen ut France sien Entwurf övernahmen, föög aver ok ne’e in. De Prolog, de negen Johren vör de egentlichen Geschicht speelt, weer to’n Bispeel Caine sien Infall. As drüdden Schriever weer Kevin Wade engageert, de dat Dreihbook överarbeit un lüttere Ännern vörnahmen hett. Wietere Ännern kemen vun Bruce Feirstein, de tosamen mit Caine as Dreihbookschrfievers oplist warrt. Wade is in’n Afspann nich nöömt, man na em is de CIS-Agent Jack Wade nöömt.

Martin Campbell were as Speelbaas anhüürt

Besetten

As dat Dreihbook fardig weer, weer de Rest vun de Kru söcht. As Speelbaas is Martin Campbell ünner Verdrag nahmen worrn. As Agent 006 is Sean Bean utwählt worrn, de ok för de Hööftrull vörspraken harr. Izabella Scorupco is as dat Bond-Girl Natalya Simonova utsöcht worrn, ehr Gegegnspelersche weer vun Famke Janssen speelt.

In GoldenEye weer de Russ Valentin Zukovsky, de vun Robbie Coltrane speelt weer. Butendem warrt Bond to’n eersten mol vun den Agent Jack Wade ünnerstütt, de vun Joe Don Baker dorstellt weer un ok in’n nächsten Film wedder vörkummt. Joe Don Baker harr ok in The Living Daylights mitspeelt, dor aver as Bond sien Gegenspeler Brad Whitaker.

Nee is in dissen Film ok, dat „M“ nu vun en Fro dorstellt warrt. Judi Dench is för de Rull vörsehn worrn. Dat weer de gröttste Ännern an’t Dreihbook un is vun Bruce Feirstein un den Speelbaas Martin Campbell so fastleggt worrn. Miss Moneypenny weer to’n eersten mol vun Samantha Bond speelt, wiel „Q“ to’n föffteihnsten mol vun Desmond Llewelyn dorstellt weer.

Dreiharbeiten

An de Muer vun de Daalsparr Contra an’n Lago di Vogorno weer de Bungee-Sprung to Anfang opnahmen

De Dreiharbeiten to’n 17. Bond-Film güngen an’n 16. Januar 1995 los un weern an’n 6. Juni 1995 toenn. Dreiht weer in Grootbritannien, sünners in London, in Gréolières, Frankriek, in Monaco, in de Swiez, in Puerto Rico un in St. Petersburg in Russland.

Kort na Sluss vun de Dreiharbeiten is Derek Meddings doodbleven, de in dissen un in vele vörherige Bond-Filmen för de Trickeffekten op’t Rebeet Modellbo tostännig weer. Em weer dorüm de Film in’n Afspann todacht.

Filmmusik

De Filmmusik is vun Éric Serra komponeert worrn. He hett sülvst ok dat Leed „The Experience of Love“ interpreteert, dat in’n Afspann to höörn is. Dat Leed hett he tosamen mit Rupert Hine schreven. Dat Titelleed „GoldenEye“ is vun [™Tina Turner]] sungen worrn. Komponeert hebbt dat Bono un The Edge vun de irischen Grupp U2. In de US-amerikaanschen Charts harr dat Leed keen Spood, man in Grootbritannien keem dat bit op den teihnten Platz.

Bito is in den Film dat bekannte Leed „Stand By Your Man“ to höörn, dat Minnie Driver in den Nachtclub vun Zukovsky singen deit. För de Verfolgung mit den Panzer hett Serra dat Stück „A Pleasant Drive In St. Petersburg“ komponeert. De Produzenten hebbt dat Leed in’n Film aver dör en Arrangement vun John Altman uttuuscht.

Weblenken

• GoldenEye in de Internet Movie Database (engelsch)
• Kritiken to’n Film op Rotten Tomatoes (engelsch)
• Vergliek vun de Snittfaten FSK 12 – FSK 16 op Schnittberichte.com
• Vergliek vun de Snittfaten BBFC 12 – FSK 16 op Schnittberichte.com

James-Bond-Filmreeg

Filmreeg vun Eon
1962: Dr. No | 1963: From Russia with Love | 1964: Goldfinger | 1965: Thunderball | 1967: You Only Live Twice | 1969: On Her Majesty’s Secret Service | 1971: Diamonds Are Forever | 1973: Live and Let Die | 1974: The Man with the Golden Gun | 1977: The Spy Who Loved Me | 1979: Moonraker | 1981: For Your Eyes Only | 1983: Octopussy | 1985: A View to a Kill | 1987: The Living Daylights | 1989: Licence to Kill | 1995: GoldenEye | 1997: Tomorrow Never Dies | 1999: The World Is Not Enough | 2002: Die Another Day | 2006: Casino Royale | 2008: Quantum of Solace | 2012: Skyfall | 2015: Spectre

Annere
1954: Casino Royale (Feernsehfilm) | 1967: Casino Royale | 1983: Never Say Never Again