Harry S. Truman

Harry S. Truman (* 8. Mai 1884 in Lamar, Missouri, USA; † 26. Dezember 1972 in Kansas City, Missouri) weer de 33. Präsident vun de USA van (1945 bit 1953).

Leven

Truman stamm ut gaanz eenfach Verhältnissen. He is ok de eenzige Präsident, vun de de Stammboom sück nich nah Europa torüchverfolgen lett. Dor geev dat kien Papieren van un en Familienöverleeferun geev dat ok nich. Nah 1901 hett he de Highschool afslooten un en lütten Tiet en koppmännisch School besöcht. Nahdem sien Vader sück aber mit Weet verspekuleert harr, is he weer nah sien Öllern torüchgahn. Van 1903 bit 1906 weer he Bankangestellter in Kansas City un hett denn sein Vader bi de Upbo vun en nee Farm hulpen. 1914 is sein Vader storven un Truman hett versöcht, mit risikoriek Investitschonen in en Zinkmien un Öölbohrungen dat groode Geld to maken, wat aber fix in de Büx gung.

1917 hett he sück freewillig to de Deenst in de US-Army meld, wurr in de Loop vun de Eerste Weltkrieg Artillerie-Offizier uni s 1919 weer utscheden.

Mit de Hülp vun Thomas Joseph Pendergast, de to disse Tiet wichtigst Lidmaat vun de Demokraten ut Kansas City, wurr Truman 1922 to’n Judge of the County Court of Jackson County wählt. Dat weer so wat as hüdtodag in Düütschland en Böverkreisdirekter. 1934 wurr he all Senator vun de Demokraten un in de Twete Weltkrieg Leeder vun de Kongreßutschuss för de Överwachung vun de Kriegsproduktschoon. 1944 wurr he to’n Viezpräsident wählt un hett dit Amt in Januar 1945 antreden. Nahdem Franklin D. Roosevelt am 12. April 1945 storven weer, wurr Truman de 33. Präsident vun de USA.

1950 is en Attenta up hüm veröövt wurrn, wo he over nichts vun afkregen hett. Een Attentäter un en vun Trumans Leibgarde sünd dorbi aber to Dood kommen. Een tweeten Attentäter hebbt se eerst to’n Dood verurdeelt, aber Truman hett dat in lebenslänlich mildert. Präsident Jimmy Carter hett hüm 1970 begnadigt.

Trumans Naam

Över dat „S” in Trumans Naam gifft dat ünnerscheedlich Versionen. Faken wurrd seggt, dat dat för Spencer steiht. In Würklichkeit is dat kien Afkörten vun en tweeten Vörnaam, sonnern en Initial, dat vun de Naams vun sien beid Opas (Anderson Shippe Truman und Solomon Young) kummt; en in’n Süüden vun de USA üblich Oort un Wies, an sien Vorfahren to erinnern. Wiels sück sien Öllern nich entscheeden kunnen, of the nu Shippe oder Solomon as Middelnaam wählen sullen, hebbt se blots dat Initial nommen. Dornah harr dat S immer ahn Punkt schreven wurrn musst, wat Truman aber jüst nicht dahn hett.

Freimaureree

Harry S. Truman weer en bannig aktiven Freemüerer. Initiiert wurr he in de Belton Lodge No. 450 in Grandview (Missouri). As he 1909 de Andrag up Upnahm stellt hett, hett he as Berop „Farmer” angeben. 1911 hemm he un en paar anner Lidmaaten vun de Freimaurer de Grandview Lodge No. 618 grünnd un he weer dor de Logenmeester. 1940 wurr he Grootmeester vun de Grootloge in Missouri un bleev dat bit Oktober 1941.

Politisch Wirken

In de Butenpolitik sloh Truman en vun beid Parteien akzepteerten Kurs in, he neem an de Potsdamer Konferenz deel un hett 1945 de Gründungsoorkunn vun de UNO ünnertekend. In de Krieg tegen Japan hett he de Atombomben över Hiroshima un Nagasaki afsmieten laten, de eerste un eenzigste Insatz vun Atombomben bi en Krieg.

An 12. März 1947 hett he vör de Kongress sien Butenpolitik verkünnd, de hüdtodag as Truman Doktrin bekannt is. Dat hett de Kold Krieg vun de westlich Siet her begrünnd.

Bi de Präsidentschapswahl 1948 hatte he ganz knapp tegen Thomas Edmund Dewey wunnen, ofschoon se all vördem seggt hebbt, dat Truman kien Chance harr. In sien Tiet as Präsident fung aber ok de Jagd up Kommunisten (un all, de se dorför hollen deen) ünner Joseph McCarthy an.

Truman harr sogor twalf Johr lang Präsident wesen kunnt. 1951 hebbt se de Verfaten ännert, dat en Präsidentschap blots 10 Johr lang wesen dröfft, aber för Truman harr dat noch nich Güldigkeet hat. He wull aber keen darte Amtstiet mehr maken.

Ehrungen

1945 und 1948 weer he Mann vun dat Johr vun de Time Magazine.

Literatur

Margaret Truman: Harry S. Truman. – New York: William Morrow, 1972 (Margaret Truman ist Harry Trumans Dochter)
Merle Miller: Plain Speaking. – New York: Putnam, 1973 (en „oral biography”, baseerend up Interviews mit Truman van 1961)
David McCullough: Truman. – New York: Simon and Schuster, 1992
Alonzo Hamby: Man of the People: A Life of Harry S. Truman. – New York: Oxford University Press, 1995

Weblenken

Harry Truman. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Telepolis-Artikel över de vun Truman gekenntekend US-Atombombenlegende (hoochdüütsch)

Präsidenten vun de USA