James Monroe

James Monroe (* 28. April 1758 in’ Westmoreland County, Virginia; † 4. Juli 1831 in New York) weer de 5. Präsident vun de USA (1817-1825).

Leven

Monroe muss sien Jurastudium afbreken, as de amerikaansch Unafhängigkeetskrieg utbreken de, in de he af 1776 an kämpft un bit nah’n Oberst upstegen is. 1778 hett he sien Studium weer upnommen. 1782 weer he Lidmaat vun de gesetzgevend Versammeln vun Virginia, 1783 un 1788 vun de Kontinantalkongress un 1790 bit 1794 vun de Senat. He sloot sück in disse Versammeln de Republikaners ünner Thomas Jefferson an, mit de he befrünnd weer.

Van 1794 bit 1796 weer Monroe Gesandter in Paris. Vun dissen Posten wurr he aber afberopen, as he sück in de Revolutschonskriege to düchtig up de franzöösch Siet stellt hett. Van 1799 bit 1800 weer he Gouverneur vun Virginia, gung aber 1803 weer as Gesandter nah Paris, wo he in dat glieker Johr de Verhandlungen över dat Aftreden vun Louisiana spoodriek afslooten kunn. Dat weer denn ok sien gröttste diplomaatsch Spood, denn vun anner Missionen 1803 in London, 1804 in Madrid un 1806 nochmals in London wurr he gau weer torüchropen. 1810 wurr Monroe weer Gouverneur von Virginia un 1811 ünner James Madisons Präsidentschap Staatssekretär. He weer en vun de entscheedenst Beförworter vun en niegen Krieg tegen de Engländers und as Washington 1814 vun de Engländers erobert wurrn weer, wurr he Kriegsminister.

Nah den Freedensafsluss wurr Monroe weer Staatssekretär. 1816 wurr he to’n Präsident vun de USA wählt un hett dat Amt 1817 antreden un is 1820 weer wählt wurrn. Bi de Wahl van 1820 harr he kien Gegenkandidat, wiels de Föderalistisch Partei tosommenbraken weer. Nu harr he eenig eenstimmig vun all Wahlmänner wählt wurrn muss. Doch William Plumer, sr., Wahlmann ut New Hampshire, weer de Meenung, dat en eenstimmig Wahl blots George Washington tostahn de un sonst nümms. Dorüm hett he bi de Wahl vun de Wahlmänner John Quincy Adams sien Stimm geven.

De Gründung vun de Republik Liberia 1817 fallt in Monroes Präsidentschap; deren Hööftstadt Monrovia is nah hüm nömmt. Ünner hüm wurr 1819 Florida vun Spanien köfft. In dat Johr 1820 wurr de Missouri-Kompromiss uthannelt: De Sklavenstaat Missouri wurr in de Union upnommen, dorför Maine vun Massachusetts aftrennt un as eegen, sklavenfree Staat organiseert, üm en Gliekgewicht tüschen Noordstaaten un Süüdstaaten to gewährleisten. Meest gung Monroe aber rigoros tegen de Slaveree vör.

James Monroe sien Law Office in Fredericksburg

Monroe hett de Unionsregierung stark makt, das Militär utbaut un hier insbesünnere de Kriegsmarine. Up sien Befehlt henn leepen Kriegsschipp to de Sekerheit amerikaansch Hannelsinteressen in de Karibik, in’t Middelmeer un an de Küst vun Afrika ut. Sien Präsidentschap full in de Tiet vun de Unafhängigskeetskämpe Latienamerikas. Tegen dat Ingriepen vun europäisch Kolonialmächte in disse Rebeet un Russlands in Alaska hett he 1823 de bit hüdigendags gültig Monroe-Doktrin, de in Form vun dat Slagwoort Amerika den Amerikanern bekannt wurrn is, verkünd.

An’ 3. März 1825 geev James Monroe sien Amt an John Quincy Adams wieder. Dornah harr he de Vörsitt bi de Beradden över dat niege Grundgesetz vun de Staat Virginia un wurr tosommen mit Jefferson un Madison de Vörandrieber för de Universitätsgrünnen in disse Staat.

Ok Monroe weer af un an gesundheetlich anslahn. Siet 1776 harr he en Kugel in’t Schuller. In de Sump vun de Mississippi River hett he sück mit Malaria anstoken. 1824 kreeg he en lebensbedrohlichen Tosommenbroek, de entweder mit sien Malaria to begrünnen is, oder doch mit en Slaganfall bzw. en Vergiftung mit Poggenstöhl. An’ 4. Juli 1831 is he in New York storben.

Weblenken

James Monroe. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Biografie up de Websteed vun dat Witte Huus - Engelsch
Biografie in NNDB - Engelsch

Präsidenten vun de USA