Zeven
| Wapen/Flagg | Koort | |
|---|---|---|
|
|
| |
| Basisdaten | ||
| Inwahners: | ||
| Postleettall: | 27404 | |
| Vörwahl: | 04281 | |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:53° 18′ N, 9° 17′ O53° 18′ N, 9° 17′ O | |
|
| ||
De Stadt Zeven (IPA: ['t͡sɛːbm]) is de Hauptoort von de Gemeen Zeven in de Samtgemeen Zeven in’n Landkreis Rodenborg (Wümm), Neddersassen.
Bi Zeven höört ok de Oortsdeel Asp mit bi.
Geografie
ännernDe Stadt Zeven liggt midden in’t Elv-Werser-Dreeeck un ok middenmang de Städer Bremen, Bremerhoben un Hamborg. Rundüm gifft dat veel Loof- un Nadelwoolden, wat de Grund is, worüm sik Zeven ok as De Stadt an’n Woold vörstellt. Dör de Stadt fleet de lütte Stroom Meh-Au, de ruchweg twee Kilometer in’n Noorden vun de Stadt in de Oost münnt.
De Naveröörd sünd Brauel in’n Noorden, Offens un Heeßel in’n Noordoosten, Wiersdörp in’n Oosten, Frankenbossel un Wist in’n Süüdoosten, Brüttendörp in’n Süden, Olendörp un Brümmerhoff in’n Süüdwesten, Badenst un Baadmöhlen in’n Westen un Godenst in’n Noordwesten.
Geologie
ännernEn Översicht över de Geologie un Entstahn vun dat Rebeet vun’n helen Landkreis is in den Artikel Landkreis Rodenborg (Wümm) beschreven un kann dor naleest waarn.
Historie
ännern
Dat eerste mol is Zeven an’n 17. März 986 in en Oorkunn von König Otto III. nöömt worrn as Kiuinana, in de he dat Verhältnis twüschen dat Klooster Heeßel un dat Arzbisdom Bremen regelt.[1]. Dat weer in de öllste Oorkunn vun’t Klooster Heeßl, dat dichtbi leeg un 1141 na Zeven verleggt worrn is. De Zevener Klooster speel dorna en grote Rull för den Oort. An de Steed mööt aver al lange Tiet Minschen leevt hebben, wat dör mehr as dörtig Bultengräver düütlich warrt.
Wiel de Besetten dör de Sweden na den Dörtigjohrigen Krieg in’t 17. Johrhunnert weer Zeven en Nevenwahnsteed vun de Königsche Christina vun Sweden. 1715 is Zeven na Hannover kamen. Zeven is in de Historie bi twee Begeevnissen bedüdent wesen, de dor stattfunnen hebbt. Dat een weer en Konferenz in’n Mai 1694 mit Afsandte vun Bremen un Sweden, wobi över den Stand vun de Stadt un dat Hertogdom Bremen beraden weer. Dat annere weer de Zevener Koventschoon, bi de wiel den Sövenjohrigen Krieg in’n September 1757 en Wapenstillstand twüschen de Föhrers vun de hannoberschen un franzööschen Truppen slaten worrn is. Man, de Wapenstillstand harr an’n Enn keen Bestand, as de britsche König de Acht verseggen de.
In de Franzosentied hett de Oort toeerst 1810 bet 1811 binnen dat Königriek Westfalen to de Mairie Zeven in’n Kanton Zeven höört un denn von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon un dor ok wedder to de Mairie Zeven in’n Kanton Zeven.
Na den Wiener Kongress höör Zeven to’t Königriek Hannober. In’n Opdrag vun hannoberschen König is Carl Friedrich Gauß 1824/1825 na Zeven kamen, üm de trigonometrische Landsopnahm vun’t Königriek aftosluten. Vun’n Karktoorn in Zeven ut hett he Meten dörföhrt. Af 1866 höör Zeven den to de preuß’sche Provinz Hannober. De Flecken bleev Sitt vun dat Amt Zeven; af 1885 regeer in Zeven en königlich-preuß’sch Landraad (Kreis Zeven).
De Inwahnertall bleev to de Tiet üm un bi hunnert Johr lang fast bi ruchweg 1.200 Lüüd. Sünners vun wegen de ümgahen Cholera un vele Utwannerers na Amerika is de Tall nich wassen. Erst Anfang vun’t 20. Johrhunnert güng dat na baven. 1906 is de Bahnlien vun Zeven na Rodenborg (Wümm) apenmaakt worrn un Zeven kreeg in Form vun Ööllampen en Stratenbelüchten. An’n 25. Oktober 1929 hett Zeven de Stadtrechten kregen, man de Kreis Zeven weer al korte Tiet later, 1932, oplöst un mit’n Kreis Bremervöör to den ne’en grötteren Kreis Bremervöör tohopenslaten.
Vör den Tweeten Weltkrieg harr Zeven 3.233 Inwahners. Disse Tall weer na’t Enn vun’n Krieg fast dubbelt so groot vun wegen de velen Flüchtlingen, de na Zeven översiedelt sünd. De Stadt weer vun britsche Truppen besett, de sik ok in de Wahnrüüm daallaten hebbt, wat to’n groten Wahnruummangel in de Stadt föhrt hett. In de Johren na’n Krieg stünn dorüm de Utbo vun de Stadt in eerset Steed. In de Johren is Zeven en bedüdsome regionale Industriedsteed worrn. De Standoort Zeven-Asp, in’n Süüden vun de Stadt, bargt en Tall vun överregional bekannte Bedrieven. En wieter’t Indrustrierebeet (Noordwestring) is in’n Noorden vun de Stadt ansiedelt worrn.
De eerste Samtgemeen Zeven is 1965 grünnt worrn. In’t Johr 1977 is de Landkreis Bremervöör wedder oplöst un mit Rodenborg tohopenleggt worrn. Siet de Tiet höört Zeven to den Landkreis Rodenborg (Wümm). De Binnenstadt vun de Stadt Zeven is 2001/2002 vun Grund op nee anleggt worrn. De Lange Straat, de vördem as Deel vun de B 71 en veel beföhrt Dörgangsstraat weer, is siether as Footgängerzoon ümboot, wiel de Verkehr över en Ümfohrtstraat leit warrt.
Inwahnertall
ännern| Johr | Inwahners |
|---|---|
| 1791[2] | 103 Füürsteden |
| 1812[3] | 600 |
| 1824[4] | 103 Füürsteden |
| 1848[5] | 1.150 Lüüd, 159 Hüüs |
| 1. Dezember 1871[6] | 1.306 Lüüd, 204 Hüüs |
| 1. Dezember 1885[7] | 1.252 Lüüd, 213 Hüüs |
| 1. Dezember 1905[8] | 1.844 Lüüd, 277 Hüüs |
| 1. Dezember 1910[9] | 2.108 |
| 1925[10] | 2.560 |
| 1933[10] | 2.816 |
| 1939[10] | 3.236 |
Religion
ännernZeven is evangeelsch-luthersch präägt un billt mit de Viti-Kark en egen Kaspel.
För de Kathoolschen gifft dat de Christ-König-Kark, de siet 1. November 2006 to de Karkengemeen Corpus Christi in Rodenborg tohöört.
Fleckensvörsteihers/Börgermeesters
ännernVör de Verwaltungsreform in dat Königriek Hannover 1852 weer en Fleckensvörsteiher Baas von Zeven. Dat sünd jümmer ümschichtig annere Börger ween. Na de Reform sünd de Vörsteihers denn aver wählt worrn:
| Tied | Fleckensvörsteher |
|---|---|
| 1854–1873 | August Grothe |
| 1874–1875 | Jacob Schlüsing |
| 1875–1896 | Heinrich Dreyer |
| 1897–1902 | Grothe |
| 1902–1910 | Heinrich Lühmann |
| 1911–1915 | Karl Jahreiß |
| 1916–1922 | Hinrich Bellmann |
| 1922–1929 | August Lindenkohl |
Nadem Zeven 1929 Stadt worrn is, hett Zeven Börgermeesters hatt:
| Tied | Börgermeester |
|---|---|
| 1929–1945 | August Lindenkohl |
| 1945–1953 | Friedrich Lange |
| 1953–1968 | August Eickhoff |
| 1968–1972 | Fritz Busse |
| 1972–1974 | Hinrich Jürs |
Wapen
ännernDat Wapen hett en pielliek spleten Schild, dat in de rechten Hälft (ut Sicht vun den Schilddräger) dat Wapenteken vun’t olle Arzstift Bremen wiest, dat krüüzte Slötelpoor, un in de linken Hälft den Schuulhilligen vun Zeven, den hilligen Veit (Sankt Vitus). Dat krüüzte sülverne Slötelpoor liggt op en root Feld, de Hillige Vitus mit en Hilligenschien steiht in en geel Feld in en Öölketel, driggt rode Kledaasch un hett in de rechten Hand en Palmtwieg un in de linken en Book. Ünner dat Wapenschild höört en Band mit de Inschrift Stadt Zeven.
Weertschop un Infrastruktur
ännernZeven billt en Middelzentrum för de Öörd in de Ümgegend. Zeven hett mit dat Martin-Luther-Krankenhuus en egen Krankenhuus, dat aver to’n 31. Dezember 2018 dichtmaken schall. Na düsse Tied is denn dat Krankenhuus Bremervöör dat nächste Krankenhuus, dat von Zeven üm un bi 24 Kilometer wied weg in’n Noordwesten liggt.
De freewillige Füürwehr Zeven is 1885 grünnt worrn.[13]
Verkehr
ännernFör den Stratenverkehr is de B 71 an bedüdensten. Se föhrt vun Bremervöör dör Zeven dör na Rodenborg (Wümm). Op’n Weg na Rodenborg föhrt se an de Anslussteed 49 Bokel över de A 1 Hamborg–Bremen. In Zeven loopt ok en Reeg vun Landsstraten tosamen, de in all Himmelsrichten na de neegsten Öörd un Gemenen ümto föhrt. Ansluss hett Zeven ok an den Radfeernweg Hamborg-Bremen.
Dör Zeven lopt twee Bahnlienen: De Streck Rodenborg (Wümm) – Zeven – Bremervöör (ehmols de Bahnlien Bremervöör–Wasra) un de Lien Zeven – Heeßl – Zittens – Töst. Beid warrt blots noch in’n Göderverkehr vun de Iesenbohn- un Verkehrsbedrief Elv-Werser GmbH (EVB) bedreven. De wietere Lien vun Zeven na Wilst schall in tokamen Tiet afboot warrn. In Zeven gifft dat de dree histoorschen Bahnhöff Zeven (Han) an de Bahnlien Rodenborg – Zeven – Bremervöör, as ok Zeven Süüd un Zeven Noord an de Wilst-Zeven-Töster Iesenbahn (WZTE). Zeven Süüd un Zeven (Han) leegt in direkt Naverschap un hebbt ok en Gleisverbinnen.
Weertschap
ännernZeven is in de Region in wichtigen Standoort för Industrie. Mit de Johren hebbt sik enige Bedrieven daallaten, de deelwies överregional bekannt. To de bekanntesten dorünner tellt de Mapa, de sünners bekannt is för ehr Huushaltshygieen-Produkten as Gummihandschoh un annere Putzmiddel vun de Marke Spontex, Babyartikels vun de Marke NUK un de Kondomen vun de Marken Blausiegel, Fromms un Billy Boy. Wiethen bekannt is aver ok de Zevener Molkeree Nordmilch, de bundswiet mit de Marke Milram mit ehr Produkten op’n Markt is.
Annere bedüdsome Bedrieven sünd de Premium Fleisch AG, de to de Vion-Grupp höört, de Telefonbookverlag nordinformation, de överregional bekannte Warfagentur MouseDesign Medien AG, de Verdriever vun Live- un Bühnenstaffaasch stage-power, de SANOVO Eiprodukte GmbH & Co. as en vun de groten Anbeders vun Eiprodukten un de Lisega AG as Weltmarktföhrer för Rohrleitungshollers.
Op dat Rebeet vun de Medien kummt ut de Stadt Zeven dat öörtlich Daagblatt „Zevener Zeitung“, de to de Nordsee-Zeitung höört.
Kultur un Inrichten
ännern
Blangen de Natur in de Ümgegend gifft dat ok in de Stadt Zeven sülst einige Saken, de een sik ankieken kann. Dorto tellt ok een poor Museen un Bowarken, so as:
- dat Museum Klooster Zeven
- dat Königin-Christinen-Huus
- den Vitus-Brunnen
- dat Füerwehr-Museum
- dat Gauß-Zimmer Zeven
Verenen
ännernIn de Stadt Zeven, aver ok in de Gemenen ümto, gifft dat en grote Utwahl an Sport- un Kulturverenen, in de een sien Freetiet gemeensom mit annere Minschen gestalten kann. Bekannte Sportverenen sünd vör allen de TuS Zeven un de Zevener Tennisclub, annere Verenen sünd de Schüttenvereen, de Rietvereen, de Vereen vun de Bagenschütten un noch enige mehr. Op kulturell Gebeet gifft dat Verenigen as den Posaunenchor, Singverenen, Museums- oder Deertuchtverenen usw.
Siet Oktober 2007 gifft dat in Zeven elk Johr den Groten Pries vun Zeven. Dat is en Loopveranstalten, de blangen en Halfmarathon en 10-km-Loop un siet 2008 ok en 5-km-Jeedeen-Loop ümfaat. Bito gifft dat ok Loopstrecken för Kinner. Anfang un Teel sünd elk in de Footgängerzoon vun Zeven.
Beropen Lüüd ut Zeven
ännern- Christian Daniel von Finckh, (1766-1813), Wedderstandskämper gegen de napoleoonschen Besetters
- Julius August Christian Uffelmann, (1837-1894), Mediziner un Medizinhistoriker
- Heinz-Günter Bargfrede (* 1942), CDU-Politiker
- Hans-Jürgen Bargfrede (*1959), ehm. Football-Bundsligaspeler bi Werder Bremen, FC St. Pauli un Preußen Münster
- Hans-Heinrich Ehlen (* 1949), CDU-Politiker, neddersass’sch Landweertschapsminister
- Eckart Brandt (* 1950), Pomoloog
- Werner Wölbern (* 1961), Schauspeler
- Doris Fitschen (* 1968), ehm. Football-Natschonalspelersche
- Thomas Lindner (* 1974), Rock-Musiker
- Florence Joy (* 1986), Pop-Singersche
- Philipp Bargfrede (* 1989) Footballspeler bi Werder Bremen
Literatur
ännern- Stadt Zeven (Rgv.): Zeven - Kloster · Flecken · Stadt. Verlag J. F. Zeller, Zeven 1980
- Georg Meyer: Zeven und sein Benedictiner-Nonnenkloster St. Viti. Verlag J. F. Zeller, Zeven 1976
Footnoten
ännern- ↑ http://www.regesta-imperii.de/regesten/2-3-0-otto-iii/nr/0986-03-17_1_0_2_3_0_161_980.html
- ↑ Christoph Barthold Scharf: Statistisch-Topographische Samlungen zur genaueren Kentnis aller das Churfürstenthum Braunschweig-Lüneburg ausmachenden Provinzen. Meier, Bremen 1791, Sied 260
- ↑ Albrecht Friedrich Ludolph Lasius: Der französische Kayser-Staat unter der Regierung des Kaysers Napoleon des Großen, im Jahre 1812, Band 1. Kißling, Ossenbrügge 1813, Sied 69
- ↑ Curt Heinrich Conrad Friedrich Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. Hannover 1824, Sied 690
- ↑ Friedrich Wilhelm Harseim, Carl Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. Schlütersche Hoffbookdruckeree, Hannover 1848, Sied 140
- ↑ Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung. Berlin 1873, Sied 170
- ↑ Gemeindelexikon für das Königreich Preußen. Auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1885. Verlag des Königlichen statistischen Bureaus, Berlin 1888, Sied 180
- ↑ Gemeindelexikon für das Königreich Preußen. Auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1905. Verlag des Königlichen statistischen Landesamtes, Berlin 1908, Sied 194
- ↑ Inwahnertallen op gemeindeverzeichnis.de
- ↑ a b c Inwahnertallen op verwaltungsgeschichte.de
- ↑ CDU Zeven: Vom Amtmann zum Bürgermeister.
- ↑ CDU Zeven: Vom Amtmann zum Bürgermeister.
- ↑ Geschichtlicher Verlauf des Kreisfeuerwehrverband Bremervörde e.V.
Badenst (mit Baadmöhlen un Övelgünn) | Brauel | Brümmerhoff (mit Hemel) | Brüttendörp | Olendörp | Wist (mit Hoffkoh, Osenhorst un Bahnhoff Elsdörp) | Zeven (mit Asp)