Wilst
Wilst is en Oort un Gemeen in de Samtgemeen Tarms in’n Landkreis Rodenborg (Wümm) mit 1781 Inwahners (Stand 31. Dezember 2023).
Wapen/Flagg | Koort | |
---|---|---|
| ||
Basisdaten | ||
Flach: | 18,26 km² | |
Inwahners: | 1781 (31. Dezember 2023) | |
Hööchd: | 15 m över de See | |
Postleettall: | 27412 | |
Vörwahl: | 04283 | |
Geograafsche Laag: | Koordinaten:53° 12′ N, 9° 6′ O53° 12′ N, 9° 6′ O | |
Grenzen bi OSM: | 965604 | |
Gemeenslötel: | 03 3 57 055 | |
Öörd in de Gemeen: | 1 | |
Börgermeester: | Traugott Riedesel (PVW) | |
Websteed: | www.wilstedt.de | |
Geografie
ännernWilst liggt an’n Westrand vun’n Landkreis Rodenborg (Wümm). In’n Noorden liggt de Gemeen Tarms, in’n Süüden de Gemeen Vörwark, na Oosten to slutt sik Büls an un in’n Westen grenzt de Gemeen an den Landkreis Oosterholt mit sien Eenheitsgemeen Grasbarg.
De Landschap is in’t Gemeenrebeet teemlich even. Dat gifft in de Gemeen bannig olle Bööm, de dör en Boomkataster schult sünd, as to’n Bispeel de dusendjohrigen Krateken an’n Holtbarg. Dör dat Rebeet verlöpt ok de Beek Wörp.
Geologie
ännernEn Översicht över de Geologie un Entstahn vun dat Rebeet vun’n helen Landkreis is in den Artikel Landkreis Rodenborg (Wümm) beschreven un kann dor naleest waarn.
Historie
ännernDe Oort Wilst schall 860 to’n eersten mol nöömt worrn wesen. De Naam duukt as Willehad in de Schrift Miracula Willehadi vun den Bremer Arzbischop Ansgar op, en Wunnergeschicht, in de en blinne Fro an’t Graff vun’n eersten Bremer Bischop Willehad (~740-789) in’n Bremer Doom wedder ehr Ogenlicht wedderkregen hebben schall. Al siet dat 9. Johrhunnert höör Wilst to dat Bisdom Veern. Wiel dat Middelöller weer dat Karkdörp dat Amt Otterbarg ünnerstellt – bit 1859.
In en Oorkunn is Wilst dat eerste mol 1124 nöömt worrn, as Paapst Calixt II. den Hoff in Willenstede to’t Klooster Raastäe tosproken hett. In dat Rebeet vun Wilst un ümto gifft dat eenige fröhtietlihe Graffanlagen, de dorop henwiest, dat hier al in de Steentiet Minschen geven hebben mutt, man ut de Funnen lett sik nich afleiden, woveel Minschen dor leevt hebbt oder wo groot de Wahnsteden wesen sünd.
An’n 1. Juli 1976 hett Wilst den lütten Oort Wilstermoor, de ganz in’n Westen von Wilst leeg un in den to de Tied so üm un bi 50 Lüüd wahnt hebbt, an de Navergemeen Grasbarg in’n Landkreis Oosterholt afgeven.
Religion
ännernWilst is evangeelsch-luthersch präägt un billt mit de Petri-Kark en egen Kaspel.
För de Kathoolschen is de Christ-König-Kark in Zeven tostännig, de siet 1. November 2006 to de Karkengemeen Corpus Christi in Rodenborg tohöört.
Politik
ännernGemeenraat
ännernDe Gemeenraat vun Wilst ümfaat ölven Lüüd, de sik siet de letzten Kommunalwahl vun’n September 2016 as folgt tohopensett:
Partei | 2016 | 2011 | 2006 |
PVW | – | 6 | – |
SPD | 6 | – | 5 |
WG | – | – | 2 |
Natürlich Wilst | 2 | 3 | 3 |
CDU | 2 | 2 | 1 |
parteilos | 1 | – | – |
Börgermeesters
ännernTied | Börgermeester | Partei |
---|---|---|
2001-2011 | Günther Nase | SPD |
2011- | Traugott Riedesel | PVW |
Wapen
ännernDat Wapen vun Wilst wiest heraldisch rechts op sülvernen Grund en swart Veerner Nagelkrüüz, wat an de Töhöörigkeit to dat Bisdom Veern denken helpt. Heraldisch links warrt op blauen Grund de golden Figur vun den Bremer Arzbischop Ansgar (831–865) dorstellt, de in de rechten Hand en Bischopsstaff hollt un in sien Linken en Kark. Dat speelt op de eerste Nöömen vun Wilst dör Ansgar an.
Kultur
ännernDe Landschop vun Wilst is vun eenige Wanner-, Riet- un Radweeg dörtogen, de för de Freetietgestalten bruukt warrn könnt. Blangen den ollen Boombestand in de Gemeen, gifft dat ok vele olle Hüüs un annere Bowarken, de mit veel Möh pleegt worrn sünd un sik vundaag in goden Tostand wiest. To de öllsten Bowarken tellt de St. Petri-Kark in’n Oortskarn vun Wilst.
To de regelmatigen Veranstalten in Wilst höört dat Schüttenfest, de Wilster Olivenööl-Afholldaag, dat jümmer an’t eerste Mai-Wekenenn is, de Wilster Avendvolksloop un dat Wilster Open Air vun de Jöögdgemeenschop. Ok in Wilst warrt veel vun de Freetiet in Verenen tobröcht. So gifft dat de Freewillige Füerwehr, den Heimatvereen, de Landfronslüüd, de Jöögdgemeenschop un eenige mehr. För den Sport gifft dat den Schüttenvereen, den MTV Wilst un den Tennisclub Wilst.
Wilst hett 1961 bi’n Weddstried Uns Dörp schall schöner warrn en Sülvermedallj wunnen.
Verkehr
ännernDör de Randlaag vun’n Landkreis is Wilst nich direkt an de groten Straten anslaten, man de A 1 is över de Anslusssteed 50 Stuckenbossel nich wiet weg. Dör den Oort föhrt de K 113, de vun Tarms in’n Noorden över Bookholt in’n Süden in’n Landkreis Oosterholt verlöpt. Vun de K 113 twiegt wietere Kreisstraten af: De K 150 geiht na Westen in’n Landkreis Oosterholt, de K 146 verlöppt süüdlich över Dipshoorn na Otterst in’n Landkreis Veern, de K 117 föhrt na Büls in’n Oosten un vun de twiegt noch mol de K 128 af, de na Vörwark föhrt.
Wilst weer fröher de Ennpunkt von de Bahnlien Wilst–Töst, de 1917 boot worrn is. Personenverkehr hett dat in Wilst bet 1964 geven. Över Tarmst bestünn ok Ansluss an de Kleenbahn Bremen–Tarmst, de von 1900 bet 1956 bedreven worrn is.
Literatur
ännern- Hans-Werner Behrens: Wilstedt – Kirchdorf an der Wörpe. Mit en Bidrag vun Heinrich Schmidt-Barrien. In: Schriftenreihe des Landschaftsverbandes der ehemaligen Herzogtümer Bremen und Verden, Band 26. Stood 2006, 200 S., ISBN 978-3-931879-22-8.
Ahusen | Alfs | Annerlingen | Basdaal | Boitzen | Bootel | Breddörp | Bremervöör | Brookel | Büls | Deins | Eversdörp | Elsdörp | Farm | Fintel | Gnarrenborg | Groot Meckels | Hassendörp | Heemsbünnen | Heeßel | Hellweeg | Helsch | Hemslingen | Hepst | Hipst | Homersen | Horß | Jeem | Kalf | Karktimk | Karkwals | Lauenbrüch | Lengenbossel | Lütt Meckels | Oerel | Oostereis | Reeßen | Rhaar | Rodenborg (Wümm) | Sandbossel | Scheeßl | Seedörp | Söttmer | Stemmen | Sürsen | Tarms | Tiss | Vahl | Vierden | Visselhöövd | Vörwark | Westertimk | Westerwals | Wilst | Woonst | Zeven | Zittens