Garlst
| Wapen/Flagg | Koort | |
|---|---|---|
|
|
| |
| Basisdaten | ||
| Inwahners: | ||
| Postleettall: | 27711 | |
| Vörwahl: | 04795 | |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:53° 17′ N, 8° 42′ O53° 17′ N, 8° 42′ O | |
|
| ||
Garlst (hoochdüütsch Garlstedt) is en Dörp in de Gemeen Oosterholt-Scharmbeek in’n Landkreis Oosterholt, Neddersassen.
Bi Garlst höört von öllers ok de lüttjeren Öörd Buggehorn un Brockmannsmöhlen mit bi. De Oortslagen Achter’n Horn un Op’n Raden sünd eerst mit de Lucius-D.-Clay-Kasern anleggt worrn.
Geografie
ännernDe Oort liggt in en Heidrebeed (de Garlster Heid) in’n Westen von de Oosterholter Geest. Dat Water ut dat Rebeed flütt över lüttjere Waterlööp (ünner annern de Garlster Au un den Radengraven) af na de Drept. Dat Water ut dat Rebeed Lange Heid flütt na Süden över de Schönebeker Au af.
Na Süden to liggt dat Holt Schmidt sien Föhren un in’n Süüdwesten dat Naturschuulrebeed Heidhoffer Dieken. De höögste Punkt liggt mit 48,9 m över NN in’n Süüdoosten op de Lange Heid.
De Naveröörd sünd Hoop un Brockmannsmöhlen in’n Noorden, Haslah, Aßbarg un Ohlenst in’n Noordoosten, Büttel, Isehorn un Hülsbarg in’n Oosten, Westerbeek, Bargten un Buschhusen in’n Oosten, Heilshorn un Lilkendey in’n Süden, Brundörp, Eggst un Hamfähr in’n Süüdwesten, Buggehorn un Meyenborg mit Brackland un Grote-Kamp in’n Westen un Vosloog, Leernst, Hein un Wolsbuddel in’n Noordwesten.
Historie
ännern
Garlst kummt 1250 toeerst in de Oorkunnen vör.
1824/1825 weer Garlst een von de Meetpunkte von de Gaußsche Landsopnahm von Carl Friedrich Gauß. En Utsnidd von dat Meetnett weer op’n 10-Mark-Schien afbillt, de von 1991 bet 2001 in Ümloop weer (Borgeld von de Düütsche Mark).
1830 hebbt Boarbeiters bi’n Bo von de Bremerhobener Heerstraat bi Garlst en ganzen Hümpel Hügelgräver funnen. In een von disse Gräver hebbt se de Lure von Garlst funnen.
1975 bet 1978 is in Garlst de US-amerikaansche Lucius-D.-Clay-Kasern anleggt worrn. De Amerikaners sünd 1992 ut Garlst aftagen un hebbt de Kasern an de Bundswehr övergeven, de dor nu de Logistikschool von de Bundswehr bedrifft.
Dat ole Dörp Garlst is en lütten Oort bleven, aver dör de Kasern sünd ne’e Wahnhüüs in de Rebeden Op’n Raden un Achter’t Horn un op de Lange Heid (höört to Heilshorn) anleggt worrn, so dat de Oort vondaag üm un bi 1200 Inwahners hett.
Nadem de Hambörger Multimilljonär Jan Philipp Reemtsma an’n 25. März 1996 entföhrt worrn is (Reemtsma-Entföhrung), hebbt de Entföhrers den Keller von en Huus in Garlst as Versteek bruukt.
Verwaltungsgeschicht
ännernIn de Franzosentied von 1810 bet 1814 hett de Oort to de Mairie Scharmbeek in’n Kanton Oosterholt höört. Dat Rebeed hett in disse Tied 1810 to dat Königriek Westfalen un von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon höört.
De Oort hett vör 1885 to de Vaagdie Scharmbeek in dat Amt Oosterholt tohöört. De Oort hett in disse Tied tohoop mit de Brockmannsmöhlen un Buggehorn en Buurschop billt. Na 1885 weer dat in’n Kreis Oosterholt, de 1932 mit’n Kreis Blomendal to’n ne’en un grötteren Kreis Oosterholt tohoopgahn is.
De Oort is an’n 1. März 1974 mit de Gemeenreform in Neddersassen Deel von de Gemeen Oosterholt-Scharmbeek worrn. Garlst billt nu en polietsche Oortschop mit egen Oortsvörsteiher binnen de Gemeen Oosterholt-Scharmbeek.
Inwahnertall
ännern| Johr | Inwahners |
|---|---|
| 1791[1] | 15 Füürsteden |
| 1812[2] | 86 |
| 1824[3] | 15 Füürsteden |
| 1848[4] | 150 Lüüd, 26 Hüüs |
| 1. Dezember 1871[5] | 133 Lüüd, 25 Hüüs |
| 1. Dezember 1910[6] | 172 |
| 1925[7] | 180 |
| 1933[7] | 180 |
| 1939[7] | 210 |
Religion
ännernGarlst is evangeelsch-luthersch präägt un höört to dat Kaspel von de Willehadi-Kark in Scharmbeek. För de Kasern in Garlst gifft dat aver ok en egen lüttje Kark.
För de Kathoolschen is de Hillige-Familie-Kark in Oosterholt-Scharmbeek tostännig.
De Karkhoff Garlst is von 1933 bet 1936 anleggt worrn un hett siet 1971 en Kapell. Vörher sünd de Lüüd op’n Karkhoff in Scharmbeek begraven worrn.
Oortsvörsteihers
ännern- 1991–: Johann Beckmann
Wapen
ännernDat Wapen von Garlst wiest op grönen Grund in Gold de Lure von Garlst un twee gollen Kugelkrüzen.
De Krüzen staht för de twee Kloosters Oosterholt un Leendaal, de för den Oort en wichtige Rull speelt hebbt. De gröne Klöör steiht för de Heid.
Kultur
ännern1959 is op’n Karkhoff en Denkmaal för de Fullenen ut de twee Weltkrieg’ opstellt worrn.
Verenen
ännernDe Sportvereen Garlst is 1972 grünnt worrn.
Weertschop un Infrastruktur
ännernGarlst hett en egene freewillige Füürwehr.
An’n Noordrand von’n Oort hett 1962 de Sportclub Club zur Vahr ut Bremen den Golfplatz Garlster Heid apenmaakt.
Verkehr
ännernAn Garlst langs löppt de Landsstraat 135 (fröher Deel von de Bundsstraat 6), de in’n Noordwesten över Hoop an Hagen langs op Bremerhoben to geiht un in’n Süden op de L 149 drippt un na Ihlpohl un Bremen-Noord geiht. In’n Oosten geiht de Kreisstraat 46 na Hülsbarg un von dor na Oosterholt-Scharmbeek an de B 74. Lüttjere Straten föhrt na Ohlenst un na Vosloog un Hein.
De nächste Autobahn is de Autobahn 27 (Afsnidd Bremen–Bremerhoben). De Opfohrt 13 Uthleer in’n Noordwesten von Garlst, de Opfohrt 14 Swonewebel in’n Süüdwesten un de Opfohrt 15 Ihlpohl in’n Süden doot all dree so teihn Kilometer wied weg liggen.
De nächsten Bahnhööv sünd an de Bahnlien Bremen–Bremerhoben so bi ölven Kilometer wied weg in’n Oosten de Bahnhoff Olenbüttel un ölven Kilometer in’n Süüdoosten de Bahnhoff Oosterholt-Scharmbeek.
Lüüd
ännernDe plattdüütsche Schriever Diederich Steil is 1847 in Garlst boren, dor opwussen un later in de USA utwannert.
Literatur
ännern- Christiane Rambacher: Garlstedt im Wandel der Jahrtausende. Saade, Oosterholt-Scharmbeek 2000
Footnoten
ännern- ↑ Christoph Barthold Scharf: Statistisch-Topographische Samlungen zur genaueren Kentnis aller das Churfürstenthum Braunschweig-Lüneburg ausmachenden Provinzen. Meier, Bremen 1791, Sied 79
- ↑ Albrecht Friedrich Ludolph Lasius: Der französische Kayser-Staat unter der Regierung des Kaysers Napoleon des Großen, im Jahre 1812, Band 1. Kißling, Ossenbrügge 1813, Sied 105
- ↑ Curt Heinrich Conrad Friedrich Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. Hannover 1824, Sied 202
- ↑ Friedrich Wilhelm Harseim, Carl Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. Schlütersche Hoffbookdruckeree, Hannover 1848, Sied 138
- ↑ Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung. Berlin 1873, Sied 156
- ↑ Inwahnertallen op gemeindeverzeichnis.de
- ↑ a b c Inwahnertallen op verwaltungsgeschichte.de
Weblenken
ännern
Düvelsmoor | Freißenbüttel | Garlst | Heilshorn | Hülsbarg | Ohlenst | Oosterholt-Scharmbeek | Pennigbüttel | Sandhusen | Scharmbeekstotel