Pioneer 10
Pioneer 10 is en US-amerikaansch Ruumsond ut de Pioneer-Reeg. Se weer an’n 3. März 1972 mit en Atlas-Centaur-Rakete in’n Weltruum schoten.
De Sond ännern
Pioneer 10 is vun de National Aeronautics and Space Administration (NASA) entwickelt worrn. De Sond hett en Gewicht vun 258 kg un is mit Instrumenten för dat Kommunizeeren un noch 14 annere Meetinstrumenten utrüst, mit de se Weten över dat Weltall an sik sammeln schall.
As de Sond ut dat Sünnsystem rutflegen schall, is doran een vergoldt Aluminiumplatt anbrocht worrn (de Pioneer-Plakette). Dorop sünd Biller to sehn, de för butenirdisch Levensformen dacht sünd un jüm wiest, wo de Sond herkummt. Man mutt jo dormit reken, dat de Minschen op de Eer gor nich de eenzigen intelligenten Leevwesen sünd in de Welt.
Afloop von de Reis ännern
De Sond Pioneer 10 hett so bi annerhalf Johr rüm bruukt, bit se an den Planet Jupiter ankommen is. Dat weer an’n 3. Dezember 1973. Se wörr de eerste Ruumsond, de dicht an den Jupiter vörbiflogen is un hett dorbi veele Fotoopnahmen maakt un ok noch annere wetenschopplich Ünnersöken maakt.
Siet disse Begegnung flüggt de Sond nu op een Bahn, op de se mit ungefähr 2,5 AE in’t Johr ut dat Sünnsystem ruflüggt. De Richtung is dorbi ruch de Steern Aldebaran in dat Steernbild Bull (Taurus). De is rund 68 Lichtjohr wiet weg. För den Weg bruukt de Sond ungefähr 2 Millionen Johren.
Op ehr'n Weg achter den Jupiter hett Pioneer 10 den Sünnenwind un de kosmischen Strahlen ünnersöcht, aver an'n 30. März 1997 – 25 Johr no ehr’n Start – von de NASA von wegen de Kosten offiziell för „dood“ verklärt worrn. Dormit hett se aver veel länger arbeidt, as sik dat vörher eener denken kunnt harr.
Af un to hett de NASA aver noch mol Funkkontakt hatt, wobi denn ok niege Daten von de Sond schickt worrn sünd. Dat hett toletzt an’n 3. März 2002 klappt. Aver dat Funksignal wörr al temlich swaak un an de Grenz vun de Empfindlichkeit von de Sond, de dör ehr Radioisotopengeneratoren jo ok jümmers weniger Stroom kriggt un al bannig wiet weg is.
De letzten Versöken, noch mol Kontakt to kriegen, wörrn an 7. Februar 2003 un an 3. März 2006. Dat hett ober nich hinhaut. In 2006 is Pioneer 10 nu mehr as 12 Million km wiet vun de Eer weg. Dat is dubbelt so wiet as no den Dwargplaneten (134340) Pluto. Een Funksignal bruukt för disse Wiet ungefähr 12 Stünnen.