Eenhoorn (Steernbild)

Dat Eenhoorn is een vun de 88 modernen Steernbiller un liggt in de Neeg vun’n Himmelsäquater.

Daten to dat Steernbild Eenhoorn
Naam	Eenhorn
Latiensch Beteken	Monoceros
Latiensch Genitiv	Monocerotis
Latiensch Afkörten	Mon
Laag	op un süüdlich vun’n Himmelsäquater
Rektaszension	5h 56m bit 8h 11m
Deklinatschoon	-11° 22´ bis +11° 56´
Flach	482 Quadratgrad
Woneem to sehn	79° Noord bit 78° Süüd
Wanneer to sehn (in Düütschland)	Winter
Tall vun de Steerns mit Magnitude < 3^m	0
Hellste Steern, Magnitude	β Monocerotis A, 3,8^m
Meteorströöm	Alpha-Monocerotiden Monocerotiden
Naversteernbiller (von Noord in’n Klockenwiesersinn)	Lütt Hund Orion Haas Groot Hund Achtersteven Waterslang Tweeschen
Koort vun’t Steernbild Eehoorn

Utsehn

Dat Steernbild Eenhorn steiht in’n Oosten vun den markanten Orion un nöördlich vun’n hellsten Steern Sirius, fallt aver sülvst kuum op. Blots twee Steerns in dat Steernbild sünd heller as de schienbore Helligkeit 4.

Dat Eenhoorn warrt aver dörtogen vun dat Band vun de Melkstraat, so dat dorin en Reeg vun nevelige Objekten to finnen sünd, as de apene Steernhopen M50 oder de Rosettennevel.

Historie

Dit Steernbild warrt den nedderlännschen Kartograaf Petrus Placius toschreven, de 1612 en Himmelsglobus tohopenstellt hett. Dorop hett he acht ne’e Steernbiller afbillt, ünner annern ok dat Eenhorn (Monoceros Unicornis). To de 48 klassischen Steernbiller ut de Antike höört dat Eenhoorn tomindst nich.

Jacob Bartsch hett dat Steerbild 1624 in sien Planisphaerium Stellaris as Unicornis in sien Steernkorten övernahmen un schreev em en christlich Motiv to: Dat Eenhoorn warrt in de latiensche Bibel (Vulgata) mehrmols ansnackt, neemlich bi de Psalmen un bi Jesaja. Moderne Översetten snackt hier aver vun Büffels. Plancius sülvst hett nich angeven, worüm he disse ne’en Steernbiller inföhrt hett. In’t Bestiaire Divin de Guillaume ut dat 13. Johrhunnert steiht, dat dat Eenhoorn ruhig liggt un infungen warrn kann, wenn en Jumfer in sien Jagdgrund kummt. Dat Eenhoorn schall Jesus Christus dorstellen, wobi dat Hoorn en Teken för de Göddliche Wohrheit is.

Heinrich Wilhelm Olbers un Ludwig Ideler hebbt aver dorop henwiest, dat de Konstellatschoon al vör 1564 beschreven worrn is. Na Joseph Scaliger schall dat Steernbild op en antiken persischen Himmelglobus to sehn wesen hebben.

Objekten

Dat Steernbild Eenhoorn fallt twüschen de hellen Steerns Sirius (ünnen), Prokyon (baven links) un Beteigeuze (baven rechts) kuum op

Steerns

B	F	Naams o. annere Beteken	Grött	Lj	Spektralklass
β	5		3,76^m	691	B3 V + B3ne
α	26	Lukida, Lucida	3,94^m	144	K0 III
γ	5		3,99^m	645	K3 III
δ	22		4,15^m
ζ	29		4,36^m	1853	G2 Ib
ε	8		4,39^m	128	A5 IV
	13		4,47^m	1510	A0 Ib
	18		4,48^m	373	K0 III
	15		4,66^m	1023	O7
	28		4,69^m	473	K4 III
	17		4,77^m	485	K4 III
	20		4,91^m	211	K0 III
	3		4,92^m	980	B5 III
	27		4,93^m	250	K2 III
	19		4,99^m	1117	B1 V
	2		5,04^m	328	A6m
		HR 2205	5,06^m	1204	B2 V
	10		5,06^m	1354	B2 V
		HR 2508	5,08^m	1310	M1 II
		HR 2395	5,09^m	537	B5 Vn
	25		5,14^m	202	F6 III
		HR 2334	5,19^m	951	K1 II
		HR 2142	5,19^m	919	B2 Vne
		HR 2469	5,21^m	378	M0 III
		HR 2639	5,22^m	682	M2 III
		HR 2375	5,22^m	211	A3 V
	7		5,27^m	824	B2 V
		HR 2267	5,36^m	511	K1 III
		HR 2154	5,37^m	2132	B5 IV
		HR 2381	5,43^m	870	K2 III
		HR 2572	5,44^m	485	A4 IV
	21		5,44^m	261	F2 V
		HR 3014	5,49^m	238	K5 III

α Monocerotis is en orange lüchten Steern in en Afstand vun 144 Lichtjohren mit de Spektralklass K0 III.

γ Monocerotis is 645 Lichtjohren wiet weg un höört to de Spektralklass B2 IV.

Dubbel- un Mehrfachsteerns

„Lichtecho“ üm de Nova V838, opnahmen 2002 mit dat Hubble-Teleskop

V838 mit Stoffschalen, opnahmen 2008 mit dat Hubble-Teleskop

System	Grötten	Afstand
β	4,5 / 5,4 /5,6^m	7,3/2,8"
ε	4,4 /6,7^m	13,3“

β Monocerotis is en Mehrfachsteern mit en Afstand vun ruchweg 691 Lichtjohren. In dit System kreist dree Steern vun de Spektralklass B3 im jemehr gemeensome Baryzentrum. De enkelten Steerns staht in en teemlich groten Afstand vunenanner, so dat man jem al in en teemlich lütt Teleskop oplösen kann. Wilhelm Herschel hett dat System 1781 opdeckt un schreev, dat weer mit dat schönste, wat he an’n Steernhimmel to sehn kregen harr.

ε Monocerotis is en Dubbelsteern, dat ruchweg 128 Lichtjohren wiet weg is. De beiden Komponenten hebbt de Spektralklassen A5 un F5. Ok dit System kann al mit en lütt Teleskop beobacht warrn.

Ännerlich Steerns

Steern	Grötten	Periood	Tyyp
U	5,8 bit 7,2^m	92 Daag	Halfregelmatig Ännerlich
T	5,6 bit 6,6^m	27,025 Daag	Cepheid
R	10 bit 12^m
V838	6,75 bit 15,74^m

U Monocerotis is en halfregelmatig ännerlichen Steern in en Afstand vun ruchweg 4.000 Lichtjohren. He ännert sien Helligkeit över en Tiet vun 91 Daag. T Monocerotis is 8.000 Lichtjohren wiet weg un höört to de lüchtstarken Grupp vun de Cepheiden. Sien Helligkeit ännert sik in ruchweg 27 Daag. Beide Steerns künnt in jemehr Helligkeitsmaximum jüst noch so mit bloot Oog kennt warrn. To’n Beobachten in’t Minimum warrt aver en Feernglas bruukt.

R Monocerotis is en ännerlichen Steern midden in den apenen Steernhopen NGC 2261. Man, wegen sien lütte Helligkeit vun 10 bit 12^m kann he blots mit en Teleskop beobacht warrn.

V838 Monocerotis is ruchweg 20.000 Lichtjohren wiet weg. Dat Hubble-Teleskop hett bi dissen Steern in’n Januar 2002 en düchtigen Helligkeitsutbrook beobacht.

Messier- un NGC-Objekten

De Rosettennevel (NGC 2237). Dat Bild weer wunnen in’n Rahmen vun’n INT Photometric H-Alpha Survey un weer bearbeit vun Nick Wright, University College London

De apenen Steernhopen NGC 2264 („Wiehnachtsboom-Steernhopen“)

Detail vun NGC 2264: De Konusnevel

Messier (M)	NGC	Grötten	Tyyp	Naam
50	2323	7^m	Apen Steernhopen
	2232	3,9^m	Apen Steernhopen
	2236	7,5^m	Apen Steernhopen
	2237	14^m	Emisschoonsnevel	Rosettennevel
	2244	4,8^m	Apen Steernhopen
	2250	8,9^m	Apen Steernhopen
	2251	7,3^m	Apen Steernhopen
	2261	10,0^m	Apen Steernhopen
	2264		Apen Steernhopen	Wiehnachtsboom-Steernhopen
	2269	10,0^m	Apen Steernhopen
	2286	7,5^m	Apen Steernhopen
	2301	8,0^m	Apen Steernhopen
	2324	8,5^m	Apen Steernhopen
	2335	7,2^m	Apen Steernhopen
	2343	6,7^m	Apen Steernhopen
	2353	7,1^m	Apen Steernhopen

M 50 is en apenen Steernhopen 3.000 Lichtjohren wiet weg vun de Eer. De Hopen bargt ruchweg 100 Steerns un kann al mit en eenfach Prismenfeernglas bekeken warrn. in’t Teleksop sütt de Hopen bannig schön ut.

De apene Steernhopen NGC 2244 is ruchweg 5.000 Lichtjohren wiet weg. Ok de kann mit en Feernglas bekeken warrn. Üm den Steernhopen rüm liggt NGC 2237, de ünner den Naam Rosettennevel bekannt is. De Steerns vun den Steernhopen sünd teemlich jung un lüchtstark un regt so de Gaswulken rundüm to’n Lüchten an. In’t Teleskop künnt aver blots de dichtesten Rebeden kennt warrn. Eerst op Fotoopnahmen mit lange Belichtungstiet warrt de komplexen Strukturen sichtbor.

NGC 2261 steiht in’n Afstand vun 3.000 Lichtjohren. In gröttere Teleksopen sütt een vun sien Steerns ut as’n lütten Komeet. Dorbi hannelt sik dat üm en Refelxionsnevel, de ok den Naam Hubble-Nevel driggt. Dat Lüchten warrt vun en ännerlichen Steern anregt un sien Licht vun de ümgeven Stoffwulken ünnerscheedlich goot dörlaten. Dorüm ännert sik de Helligkeit un de Grött vun den Nevel över Tietrüüm vun Weken un Maanden.

NGC 2264 is ok ruchweg 3.00 Lichtjohren wiet weg. Dat Objekt is en apenen Steernhopen, de wegen sien Dreeecksform ok as Wiehnachtsboom-Steernhopen betekent warrt. De Steerns warrt vun en Gasnevel ümgeven, in den sik düstere Wulken ut Stoff un Gas befinnt. Een vun de Düsterwulken warrt wegen sien Form Konusnevel nöömt.

NGC 2301 hett en Afstand vun 2.500 Lichtjohren. Den Steernhopen kann een blots mit en Teleskop oplösen

NGC 2324 is en Steernhopen ruchweg 15.000 Lichtjohren wiet weg. In gröttere Teleskopen kann een en Veeltall vun enkelten Steerns sehn.

Kiek ok

Websteden

Eenhorn. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Astronomie.de: Das Sternbild Einhorn (hoochdüütsch)

De 88 modernen Steernbiller