Brunshusen

(wiederwiest vun Brunshausen)
Wapen/Flagg Koort
hett keen Wapen
Brunshusen
Laag vun Brunshusen in Düütschland
Basisdaten
Bundsland: Neddersassen
Landkreis: Stood
Gemeen: Stood
Flach: 14,33 km²
Inwahners:
Postleettall: 21683
Vörwahl: 04141
Geograafsche Laag:
Koordinaten:53° 37′ N, 9° 31′ O
53° 37′ N, 9° 31′ O

Karte

Brunshusen (hoochdüütsch Brunshausen) is en Dörp in de Gemeen Stood in’n Landkreis Stood, Neddersassen.

Geografie

ännern

Brunshusen liggt in de Masch langs de Elv un direktemang an de Swing, de hier in de Elv flütt. Brunshusen liggt to beide Sieden von’n Stroom un liggt dorüm gliektiedig in Keden un in Oolland.

De Naveröörd sünd Bützfleet un Götzdörp in’n Noordwesten, Stodersand in’n Oosten, Bassenfleet in’n Süüdoosten, Melau un Wöhrn in’n Süden un Snee in’n Westen.

Historie

ännern

Fröher weer Brunshusen de Oort, an den de Scheep, de de Swing rop na Stood föhrt sünd, jemehr Toll betahlen müssen.

Von 1859 bet kort na’n Eersten Weltkrieg hett in dat Dörp de Glashütt Brunshusen bestahn.

In’n Eersten Weltkrieg sünd 19 Soldaten ut Brunshusen fullen oder vermisst[1].

Rundüm Brunshusen is in de Johren 1960 un 1970 en Barg Industrie ansiedelt worrn. In’n Noorden liggt dat Industrierebeed Bützfleet mit ünner annern dat Dow-Wark Stood un in’n Süden leeg dat Karnkraftwark Stood, dat Kraftwark Schilling un dat Wark von AkzoNobel.

Verwaltungsgeschicht

ännern

In de Franzosentied von 1810 bet 1814 hett de Oort to de Mairie Bützfleet in’n Kanton Stood höört. Dat Rebeed hett in disse Tied 1810 to dat Königriek Westfalen un von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon höört.

Brunshusen weer en egenstännig Patrimonialgericht. Later is dat Deel von dat Grevengericht Bützfleet worrn. 1846 hett de Stadt Stood för en Tied de Zivilgerichtborkeit un de Verwaltung in dat Gericht Brunshusen övernahmen. De Kriminalgerichtsborkeit hett dat Amt Stood-Gothenborg kregen.[2] Bi de Verwaltungs- un Justizreform an’n 1. Oktober 1852 in dat Königriek Hannover is dat Gericht dör Verordnung von’n 28. September 1852 von dat Grevengericht Bützfleet an dat Amt Stood-Gothenborg wesselt.[3] 1859 is dat Amt Stood-Gothenborg oplööst worrn un Brunshusen keem an dat Amt Himmelpoorten. De Oort weer na 1885 in’n Kreis Stood. 1932 is dat Deel von’n Kreis Stood worrn.

Brunshusen is noch bet 1924 en egen Gemeen bleven un is denn mit de Gemeen Stood tohoopleggt worrn. De Oort is an’n 1. Juli 1972 mit de Gemeenreform in Neddersassen Deel von de ne’e un noch gröttere Gemeen Stood worrn.

Inwahnertall

ännern
Johr Inwahners
1791-00-001791[4] 10 Füürsteden
1824-00-001824[5] 10 Füürsteden
1848-00-001848[6] 119 Lüüd, 15 Hüüs
1858-00-001858[7] 149
1871-12-011. Dezember 1871[8] 234 Lüüd, 12 Hüüs
1885-12-011. Dezember 1885[9] 438 Lüüd, 21 Hüüs*
1905-12-011. Dezember 1905[10] 664 Lüüd, 21 Hüüs
1910-12-011. Dezember 1910[11] 688
* Dorvon weren 376 Lüüd in 6 Hüüs Arbeiders von de Glashütt

Religion

ännern

Brunshusen is evangeelsch-luthersch präägt un höört to dat Kaspel von de Cosmae-Kark in Stood. Fröher hett de Oort to de Wilhadi-Kark in Stood tohöört.

För de Kathoolschen is de Hillig-Geist-Kark in Stood tostännig.

Kultur

ännern

En Denkmaal för de Fullenen ut Brunshusen ut den eersten Weltkrieg steiht an’n Diek bi dat ole Tollhuus.

Infrastruktur

ännern

Verkehr

ännern

Na Oosten to föhrt de fröhere Landsstraat 110 na’n Anlegger in Stodersand hen. In’n Westen föhrt de fröhere L 110 an de Landsstraat 111 ran un geiht denn wieder na Stood. In’n Süden löppt en Straat na Bassenfleet.

Von 1899 bet 1933 harr dat Dörp en Bahnhoff an de Kedener Kreisbahn. Vondaag hett de Oort ok en Bahnhoff, de aver bloot von de Industrie in dat Industrierebeed op’n Bützfletersand bruukt warrt.

De Bahnhoff is 1994 anleggt worrn un hett ümrekent so 14,7 Milljonen Euro köst. He hett en Gleis, dat 900 Meter lang is. Dat gifft Platz, üm 375 Containers to lagern. 1995 is he in Bedriev gahn. De Kapazität weer toeerst 10.000 Containers in’t Johr. 2007 is de Bahnhoff op 13.000 Containers in’t Johr utboot worrn. Dor sünd noch wedder 2,2 Milljonen Euro för utgeven worrn.[12]

Footnoten

ännern
  1. http://www.denkmalprojekt.org/2010/stade-brunshausen_wk1u2_ns.htm
  2. Christian H. Ebhardt: Gesetze, Verordnungen und Ausschreiben für das Königreich Hannover. 1846–1850. Vandenhoeck und Ruprecht, Göttingen 1851, Sied 157
  3. Hannoversche Gesetzgebung über Staats- und Gemeinde-Verwaltung. Helwing, Hannover 1852, Sied 80a
  4. Christoph Barthold Scharf: Statistisch-Topographische Samlungen zur genaueren Kentnis aller das Churfürstenthum Braunschweig-Lüneburg ausmachenden Provinzen. Meier, Bremen 1791, Sied 40
  5. Curt Heinrich Conrad Friedrich Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. Hannover 1824, Sied 42
  6. Friedrich Wilhelm Harseim, Carl Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. Schlütersche Hoffbookdruckeree, Hannover 1848, Sied 144
  7. Franz Heinrich Ungewitter: Neueste Erdbeschreibung und Staatenkunde. Adler un Dietze, Dresden 1858, Sied 419
  8. Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung. Berlin 1873, Sied 142
  9. Gemeindelexikon für das Königreich Preußen. Auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1885. Verlag des Königlichen statistischen Bureaus, Berlin 1888, Sied 150
  10. Gemeindelexikon für das Königreich Preußen. Auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 1. Dezember 1905. Verlag des Königlichen statistischen Landesamtes, Berlin 1908, Sied 158
  11. Inwahnertallen op gemeindeverzeichnis.de
  12. Peter von Allwörden: Die Weichen stehen auf Wachstum. Stader Tageblatt, 14. November 2014
  De Artikel „Brunshusen“ is een exklusiven Artikel up de Plattdüütsche Wikiepdia. In anner Spraakuutgaven is de nich to finnen.