Sandbossel

Sandbossel is en Oort un Gemeen in de Samtgemeen Sürsen in’n Landkreis Rodenborg (Wümm). In de Gemeen leeft 799 Inwahners (Stand 31. Dezember 2023).

Wapen/Flagg

Koort

Basisdaten

Bundsland: Neddersassen

Landkreis: Rodenborg (Wümm)

Samtgemeen: Sürsen

Flach:

31,54 km²

Inwahners:

799 (31. Dezember 2023)

8 m över de See

27446

04284, 04764

Koordinaten:53° 25′ N, 9° 8′ O53° 25′ N, 9° 8′ O

Grenzen bi OSM:

1023212

Gemeenslötel:

03 3 57 040

Öörd in de Gemeen:

4

Börgermeester:

Peter Radzio (ahn Partei)

Websteed:

www.selsingen.de/sandbostel.php

Koort

Kreis

Geografie

De Gemeen Sandbossel billt den Noordwest-Tippel vun de Samtgemeen un warrt na’n Noorden vun de Eenheitsgemeen Bremervöör begrenzt un na’n Westen to vun de Eenheitsgemeen Gnarrenborg. In’n Süüdoosten slutt sik de Gemeen Sürsen an. Sandbossel liggt an’n Rand vun’t Oostdaal in en veelsietig Landschop, de to’n groten Deel vun Rad- un Wannerweeg opslaten is. Dorto höört ok en poor Rebeden, de as Landschopsschuulrebeden utwiest sünd. De Oost verlöpt dör de Gemeen.

Geologie

En Översicht över de Geologie un Entstahn vun dat Rebeet vun’n helen Landkreis is in den Artikel Landkreis Rodenborg (Wümm) beschreven un kann dor naleest waarn.

Historie

Gedenksteed Stalag X B

In verleden Tieten hett Sandbossel eenfach blots Bossel heten. De Naam bedüüdt Burensteed (-bossel). Sandbossel leeg an een vun de Hööftövergäng över de Böveroost un weer vun 1545 bit 1800 lang en Adelssitt mit dat Goot Bossel, dat ok „Eddelhoff“ nöömt weer. Ok Mintenborg weer fröher en Eddelhoff. De Naam kummt vun Münd, Münte, en korte Form vun Mundolf. Dat weer ok mööglich, dat Mintenborg en Sitt vun de Familie vun Müntenstede weer, de siet 1230 opduukt.

De Naam Ochenhusen is wohrschienlich vun den Personennaam Ofthari afleidt. de Oort weer wohrschienlich de Stammsitt vun de Familie Ochenhusen, man nipp un nau is dat nich bekannt.

1929 is de Gemeen Sandbossel Deel von de Gemeen Minst worrn. To’n 1. Oktober 1949 is Sandbossel denn aver wedder en egenstännige Gemeen worrn.^[1]

Sandbossel weer von’n 1. Januar 1971 bet 1974 Maat von de Samtgemeen Oostdaal, is an’n 1. März 1974 mit de Gemeenreform in Neddersassen denn aver Maat von de Samtgemeen Sürsen worrn.

In’n Tweeten Weltkrieg bestünn vun 1939 bit 1945 bi Sandbossel-Hinrichsdörp dat Lager Stalag X-B för Kriegsfangene. In’n April 1945 weer dat tietwies ok as en KZ-Opfanglanger nütt. In’n Dezember 2004is de „Stiftung Lager Sandbostel“ grünnt worrn mit den Opdrag, en Gedenk- un Dokumentatschoonssteed op dat Rebeet vun’t ehmolige Kriegsfangenenlager Stalag X-B intorichten^[2]. In de Johren vun 1952 bit 1960 is dar fröhere Lager denn as Opfanglager för Flüchtlingen ut de DDR bruukt worrn – aver blots för junge Mannslüüd, dat Övergangslager för de Fronslüüd stünn in Westertimk.

De Oortsdeel Ochenhusen is 1998 Lands- un Bundswinner worrn bi den Wettstriet „Unser Dorf soll schöner werden“.

Inwahnertall

Johr	Inwahners
1793-00-001793^[3]	19 Füürsteden
1824-00-001824^[4]	20 Füürsteden
1848-00-001848^[5]	136 Lüüd, 21 Hüüs
1871-12-011. Dezember 1871^[6]	133 Lüüd, 23 Hüüs
1949-10-011. Oktober 1949^[1]	627

Religion

Sandbossel is evangeelsch-luthersch präägt un höört to dat Kaspel von de Lamberti-Kark in Sürsen.

För de Kathoolschen is de St.-Michaelskark in Bremervöör tostännig, de siet 1. September 2010 to de Karkengemeen Hillig Geist in Stood tohöört.

Politik

Oortsdelen

Gemeenraat

De Gemeenraat vun Sandbossel besteiht ut negen Lüüd. Siet de letzten Kommunalwahl in’n September 2016 sett de sik as folgt tohopen:

Partei	2016	2011	2006
WG Sandbossel	4	4	4
WG Ochenhusen	5	5	4
ahn Partei	–	–	1

Börgermeester

Börgermeester vun de Gemeen is de parteilose Peter Radzio. Sien Viez is Holger Blank vun de WG Sandbossel.

Wapen

Dat Wapen hett en na baven bülgenförmig bagenen Schildfoot in gröön mit en sülvern Bülgenbalken dorin. Doröver liggt en golden Feld, dat dree Neddersassenhüüs jeed mit dree gröne Dören wiest. De Hüüs staht in’t Wapen as Teken för de Oortsdelen Ochenhusen, Mintenborg un Hinrichsdörp, de mit Sandbossel tosamen de Gemeen billt. De Schildfoot is en Andüden op den Boddenbult ut Sand in de Feldmark. de sülverne Bülgenbalken steiht vör den Stroom Oost.

Ehrenbörgers

Ehrenbörgers von Sandbossel sünd:

2005: Bernard Le Godais († 2012)

Kulturelle Inrichten

Bowarken

In Sandbossel gifft dat siet 1999 mit dat Hüßelhuus en lütt Museum, dat sik mit de Heimatkunn befaat.

Ünner Denkmolschuul staht vundaag de Hüüs un Barracken, de vun dat Kriegsfangenen- un KZ-Opfanglager Stalag X-B- erhollen bleven sünd. Opstunns warrt de wedder as Gedenksteed un Utstellen herricht. In Sandbossel liggt ok en Krieggräversteed, woneem ruchweg 10.000 kriegsfangene Soldaten ut Russland, Polen un Frankriek gröttstendeesl in Massgräver bisett sünd. De Soldaten weern bi de Dwangsarbeit insett. Vundagg kamt regelmatig Delegatschonen ut de Partnergemeen Danizy in Frankriek, de de Graffsteed pleegt. De Liddmaten vun de Delegatschonen warrt bi Gastfamilien in Sandbossel ünnerbröcht.

An’n Oortsingang steiht en histoorsche Windmöhl, de toletzt 1955 vun den Möller Hinrich Schröder bedreven worrn is. Dat Mahlwark is vundaag ut dat Binnere vun de Möhl rutmaakt worrn, liekers is se gröttstendeels erhollen bleven. Se deent hüüt as Wahnsteed.

Verenen

De Gemeen hett en Reeg vun Verenen, in de een sien Freetiet gestalten kann. So gifft dat för sportliche Ünnernehmen den SV Sandbossel, en Riedvereen, en Schüttenvereen, en Dischtennisvereen un ok en Vereen för’n Angelsport. Butendem gifft dat en mischten Chor un de Landjöögd, as ok de Föddergemeenschop Heimathuus un de Geschichtsfrünnen Sandbossel.

To de regelmatigen Veranstalten höört dat Turneer för Springrieden un Peerdressur, dat jeed Johr an Woold afhollen warrt. To dat Turneer kamt jeed Johr ruchweg 150 Rieders mit jemehr Peerd, dorünner sünd ok Profirieders as to’n Bispeel inst Gerd Wildfang.

Verkehr

Sandbossel liggt mehr oder minner in de Mitt twüschen Sürsen, Bremervöör un Gnarrenborg. Grote, bedüdene Straten verloppt nich dör dat Gemeenrebeet. Sandbossel is över de K 101 mit Sürsen verbunnen, woneem se in de B 71 münnt. An de Straat liggt ok Ochenhusen. Butendem verlöpt hier de K 148, de in’n Süüden bi Glinst in de L 122 münnt, un de Oortsdelen Hinrichsdörp un Sandbossel verbinnt. Na Noorden föhrt se bit na Bremervöör.

Literatur

Michael Ehrhardt: Dorfchronik Mintenburg 1796 - 1996. Sandbostel 1996
Michael Ehrhardt: Ober Ochtenhausen. Band I: Geschichte des Dorfes. 2005, Band II: Geschichte der Höfe, Häuser und Familien. 2004

Borns

↑ ^a ^b Neues Archiv für Niedersachsen. Band 3, W. Dorn, 1949, Sied 871
↑ Webseite der Stiftung
↑ Christoph B. Scharf: Statistisch-Topographische Samlungen zur genaueren Kentnis aller das Churfürstenthum Braunschweig-Lüneburg ausmachenden Provinzen. 1791, Sied 198: https://books.google.de/books?id=jN5QAAAAcAAJ&pg=PA198
↑ C. H. Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. 1824, Sied 528: http://books.google.de/books?id=tG0AAAAAcAAJ&pg=PA528
↑ Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 141: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA141
↑ Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung. Berlin 1873, Sied 145: https://books.google.de/books?id=qTZDAQAAMAAJ&pg=RA2-PA145

Weblenken

Kriegsfangenen- un KZ-Opfanglager Sandbossel (hoochdüütsch)

Städer un Gemenen in den Landkreis Rodenborg (Wümm)

[NeuesArchiv-1] Neues Archiv für Niedersachsen. Band 3, W. Dorn, 1949, Sied 871

[2] Webseite der Stiftung

[InwahnertallRef1-3] Christoph B. Scharf: Statistisch-Topographische Samlungen zur genaueren Kentnis aller das Churfürstenthum Braunschweig-Lüneburg ausmachenden Provinzen. 1791, Sied 198: https://books.google.de/books?id=jN5QAAAAcAAJ&pg=PA198

[InwahnertallRef2-4] C. H. Jansen: Statistisches Handbuch des Königreichs Hannover. 1824, Sied 528: http://books.google.de/books?id=tG0AAAAAcAAJ&pg=PA528

[InwahnertallRef3-5] Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 141: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA141

[InwahnertallRef4-6] Die Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung. Berlin 1873, Sied 145: https://books.google.de/books?id=qTZDAQAAMAAJ&pg=RA2-PA145

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]